Գլխավոր էջ

Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք։

Շաբաթվա հոդված

Ախալթեքեյան ձի (թուրքմ.՝ Ahal-teke aty), հեծկան ձիերի հնագույն ցեղ։ Ազդել է բազմաթիվ ցեղատեսակների վրա՝ արաբական, զտարյուն (անգլ.՝ Thoroughbred) և այլն։ Արաբականի հետ մեկտեղ պատկանում է զտարյուն տեսակին, քանի որ այն էտալոնային ձի է և 5000 տարվա ընթացքում չի խաչասերվել այլ ցեղատեսակների հետ։ Լավ հարմարված է տաք, չոր կլիմային և հեշտությամբ կլիմայավարժվում է այլ պայմանների։ Գրականության մեջ հանդիպում են Ախալ-Թեքինյան, թեքինյան կամ թուրքմենական ձի անվանումները։

Ունի նուրբ, չոր կազմվածք, թեթև գլուխ, երկար, բարձր պարանոց, նեղ, ոչ խոր կուրծք, երկար մեջք և գավակ։ Կրծքավանդակը խորն է, օվալաձև, երկար կեղծ կողիկներով։ Վզակոթը բարձր է և երկար, լավ մկաններով։ Մեջքը և գոտկատեղը երկար են։ Գավակը մի քիչ թեք է, լայն և երկար, լավ զարգացած մկաններով, պոչը ցածր է։ Վերջավորությունները երկար են, բարակ, ջլերը՝ ամուր, սմբակները՝ կարծր։ Գերակշռող թույրը՝ աշխետ, մոխրագույն, շիկագույն (ոսկեփայլ երանգով)։ Աչքի են ընկնում գլխի և պարանոցի յուրահատուկ ձևով։ Գլուխն ունի ուղիղ կամ կոկիկ ձև, երբեմն մի փոքր ուռուցիկ ճակատով, դեմքի մասը նրբագեղ է և երկարացված։ Զամբիկների մնդավի բարձրությունը 152 սմ է, իրանի թեք երկարությունը՝ 154 սմ, կրծքի փաթը՝ 165 սմ, դաստակինը՝ 18 սմ։ Ականջները երկար են, բարակ, բավականին լայն դասավորված։ Աչքերը մեծ են, արտահայտիչ, բայց ունեն անսովոր երկար, փոքր-ինչ շեղ ձև («ասիական աչք»)։ Պարանոցն ունի բարձր դիրք, բարակ, երկար, ուղիղ կամ S-աձև (հաճախ նկատվում է այսպես կոչված «եղջերուի» պարանոց)՝ երկար ծոծրակով:

Մաշկը բարակ է, և դրա միջով հեշտությամբ անցնում է արյունատար անոթների ցանցը։ Մազածածկը չափազանց բարակ է, նուրբ և մետաքսյա։ Մազի տեսակը հազվադեպ է և նոսր, և հաճախ դրանք ընդհանրապես կտրում են, որը տարբերում է ախալթեքինյան ձիերին այլ ցեղատեսակներից։ Խառնվածքը բուռն է։

Մաշկի գույները բազմազան են, բացի հիմնական և ամենատարածվածներից՝ աշխետ, սև, կարմիր և մոխրագույն, հանդիպում են հազվագյուտ շագանակագույն, գիշերային, իզաբելլա, կարկաչ, շագանակագույն տարբերակները։ Բոլոր մաշկի գույներին բնորոշ են մորթու վառ ոսկեգույն կամ արծաթագույն փայլը:

Ցեղատեսակի վրա ազդել է կյանքի այն կացությունը, որը բնորոշ էր քոչվորական կյանքով ապրող թուրքմեններին։ Կերակրման, ավանդական ուսուցման և օգտագործման առանձնահատկությունները՝ կարճ տարածությունների և երկար հոգնեցուցիչ արշավների համադրությունը, ազդել են ցեղի արտաքին և ներքին բնութագրերի վրա, ձիերը դարձել են նիհար և չոր, առանց ավելորդ ճարպի, անսովոր դիմացկուն և ոչ պահանջկոտ սննդի քանակի (և որակի) նկատմամբ։

Ախալթեքեյան ձին շատ հարմար է ձիավարելու համար, նրա շարժումները առաձգական են և ձիավորի համար հոգնեցուցիչ չեն։ Միևնույն ժամանակ, կոպտությունը կամ անտեսումը շատ ավելի են վնասում ախալթեքինեցին, քան շատ այլ ձիերի։ Բոլոր մաքուր ձիերի նման, ախալթեքեյան ցեղատեսակը ոչ մի կերպ չի համապատասխանում «սպորտային հանդերձ» դերին, որը բավարարում է ձիավորի ցանկացած պահանջը, այն պահանջում է հատուկ մոտեցում։ Ուստի շատ մարզիկներ, որոնք սովոր են ավելի ֆլեգմատիկ և ենթարկվող ձիերի, ախալթեքեյան ձիերին համարում են դժվար աշխատանքի համար։ Բայց խելացի և համբերատար ձիավորի ձեռքում ախալթեքինեցն ի վիճակի է ցույց տալ բարձր սպորտային արդյունքներ․․․ Ավելին⇒

Նորություններ

Շարունակվող իրադարձություններ՝ Ռուս-ուկրաինական պատերազմ (2022) • COVID-19 համավարակն աշխարհում / Հայաստանում • Ադրբեջանական զինուժի ներխուժումը Հայաստան

Հայաստանի Հանրապետության նախագահ է ընտրվել Վահագն Խաչատուրյանը։
Ռուսաստանի Դաշնությունը ներխուժել է Ուկրաինա։
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարել է Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետության և Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետության անկախությունը ճանաչելու մասին։
Կառլա Սիմոնի «Ալկարաս» կինոնկարը արժանացել է 2022 թվականի Բեռլինի կինոփառատոնի «Ոսկե արջ» կինոմրցանակին։

Վերջերս մահացածներ՝ Ալվարդ Պետրոսյան • Մասիս Գրիգորյան • Մարտին Երիցյան

Հաջորդ թողարկում | Պահոց | Խմբագրել

Գիտե՞ք, որ․․․

...թեև առօրեայում մեր ծանոթները զինված չեն լինում, բայց մենք ավանդաբար փորձում ենք այսպես հակառակը ապացուցել։
...թեև կանանց նկարելուն վերապահումով էին վերաբերվում այդ ժամանակ, բայց նա և՛ նկարում էր, և՛ դպրոց ղեկավարում, և՛ կրում եղբայրների ֆինասկան հոգսերը։
...Մահաթմա Գանդին աղի օգնությամբ ոչ բռնի անհնազանդություն է կազմակերպել Բրիտանական Հնդկաստանում։
...ըստ հաշվարկների՝ մահվան ճամբարներում սպանվել է ավելի քան երեք միլիոն մարդ։
...ահաբեկչության դեմ նույնպես պատերազմ է մղվում։
...բացի Խաղաղության Նոբելյան մրցանակից, կա նաև «Իրավապաշտպանների Նոբելյան մրցանակ»:
...աշխարհի ամենահին գլխուղեղը հայտնաբերվել է Հայաստանի Արենի-1 քարանձավների համակարգում։
...մահվան դատապարտված Եվրոպայի վերջին վհուկը եղել է շվեյցարացի։

Հաջորդ թողարկում | Արխիվ | Խմբագրել

Ներկայացում

Վիքիպեդիան առցանց, բազմալեզու, խմբակային հանրագիտարանային նախագիծ է, որն աշխատում է վիքի ձևաչափով։ Նախագիծը նպատակ ունի տրամադրել ազատ, հավաստի և ստուգելի բովանդակություն, որը յուրաքանչյուրը կարող է փոփոխել և բարելավել։

Վիքիպեդիան առաջնորդվում է հիմնարար սկզբունքներով, իսկ բովանդակությունը հրապարակվում է Creative Commons BY-SA արտոնագրի ներքո։ Այն կարելի է պատճենել և օգտագործել՝ պահպանելով սույն արտոնագրի պայմանները։ Վիքիպեդիայում ողջ տեղեկատվությունը ներկայացված է ազատ, առանց գովազդի և իր օգտագործողների անձնական տվյալների օգտագործման։

Վիքիպեդիայի հոդվածների հեղինակները կամավորներն են։ Նրանք կոորդինացնում են իրենց ջանքերը համաձայն համայնքում ընդունված կանոնների և ուղեցույցների ու առանց առաջնորդների։

Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայում կա՝
291 042 հոդված	574 ակտիվ խմբագիր

Համագործակցություն

Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։

Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ։