Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 125.986 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Торинското платно — ленено платно со слика на еден човек за кој се претпоставува дека е Исус Христос, кој се чини дека бил физички трауматизиран при распетието. Таа се чува во кралската капела на катедралата „Св. Јован Крстител“ во Торино, Италија. Се верува дека тоа e крпата со која било обвиткано телото на Исус за време на неговиот погреб.

Сликата на платното е повеќе видлива кога е сликана во негатив одошто во природните бои. Негативната фотографија на сликите од платното била за прв пат проучена вечерта на 28 мај 1898 година кога ја сликал аматерскиот фотограф Секондо Пија. Тој добил дозвола да го слика платното додека било објавено за јавноста во Катедралата во Торино. Според Пија, само што не го пуштил апаратот од раце кога ја видел сликата со човечко лице на неа.

Платното е предмет на интензивна дебата помеѓу научниците, верниците, историчарите и писателите за тоа од кога постои платното, од каде потекнува и како е создаден ликот на самото платно. Од религиска гледна точка, во 1958 година Папата Пиј XII, заедно со Католичката црква, дека ликот е светото лице на Исус. Некои веруваат дека платното е покривката со која бил покриен Исус кога го поставиле во гробот. Скептичните луѓе веруваат дека ова платно е обична средновековна лажга, додека пак други тврдат дека ликот се создал по пат на природни хемиски реакции.

Врз платното биле извршени различни тестови. Тестирањата со радиојаглерод во 1988 година извршени од три независни тимови научници изјавиле дека платното е создадено во средновековието, околу 1300 години по смртта на Исус. По ова тестирање произлегле големи реакции за точноста на испитувањето, најмногу од Хери Е. Гов. Следните анализи биле објавени во 2005 година тврдат дека примероците кои ги зеле научниците не се од самото платно. Самото платно било оштетено од оган за време на средновековието, па според тоа анализите објавени во 2005 година посочуваат дека поради оганот на платното биле додадени јаглеродни материјали што резултирало со поголема радиојаглеродна материја. (Дознаје повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Ливадска пенливка (Cardamine pratensis)
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека во муслиманските верници палеле свеќи во Турбето на Синан Челеби (1493) на охридски Плаошник во знак на почит кон св. Климент Охридски бидејќи турбето било изградено на местото на неговата стара црква?
... дека според едно предание, Чинарот во Охрид е засаден од сесловенскиот просветител Климент Охридски?
... дека Бараково е единственото село во Пиринска Македонија вон денешната Благоевградска област?
...дека хемискиот елемент индиум (In) не е наречен по Индија, туку по бојата индиго која ја оддава при спектроскопско набљудување?
...дека морепловната мерка за брзина јазол доаѓа од броењето јазли на јаже кое се фрлало во водата?
...дека средновековното име на Дојран е Полин?
...дека островите Голем и Мал Диомид во Беринговиот Проток имаат временска разлика од 21 час и се во различен календарски ден, иако се на растојание од само 3,8 км?
... дека поскокот е најотровна змија во Македонија и цела Европа?
... дека најисточната точка во Европа е ’ртот Флисингски во архипелагот Нова Земја, Русија?
...дека молњата при удар достигнува темепратура од 30.000 келвини, петпати поголема од онаа на површината на Сонцето?
...дека островот Градиште во Тиквешкото Езеро е прогласен за културно наследство на Македонија поради остатоците од утврдената античка населба Град Тиквеш која се наоѓала на тоа возвишение?
...дека песната „Благуњо дејче, пожаранче“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско Пожаране?
...дека Јужен Судан е најмладата држава во светот?
...дека скопската Саат-кула е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен вo XVI век од новоосвоениот град Сигет во Унгарија?
...дека историскиот Насредин Оџа (1208 ― 1285) бил суфија кој живеел во Акшехир, Средна Анадолија?
...дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
...дека врвот Тумба на Беласица е тромеѓа помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 21 март 2022 г.

Настани:

1413	Хенри V станува крал на Англија.
1829	Во земјотресот што ја зафати Шпанија загинаа 6.000 луѓе.
1884	Во Франција се легализирани синдикатите.
1918	Прва светска војна - Започнува втората битка на реката Сома.
1960	Во јужноафриканскиот град Шарпвид, расистичката полиција отвори оган врз демонстрантите, припадници на црната раса, кои протестираа против дискриминаторските закони во таа земја. Притоа беа убиени 69 луѓе, а ранети околу 200. Во спомен на овој трагичен настан, Генералното собрание на ОН го прогласи 21 март за Меѓународен ден на борбата за отстранување на расната дискриминација.
1963	Затворен е најозогласениот затвор Алкатраз во Сан Франциско, Калифорнија.
1977	Индиската премиерка Индира Ганди поднесе оставка на функцијата.
1990	Намибија (поранешна Југозападна Африка) по 75 години стекна независност од Јужноафриканската Република.
1994	Владата на Република Македонија донесе одлука за пристапување на Република Македонија кон постојаниот комитет за информирање за индустриска сопственост на Светската организација за интелектуална сопственост.
1998	Основана е Демократската алтернатива.
1999	Бертранд Пикард и Брајан Џонс стануваат првите кои го обиколиле светот во летечки балон.
2000	Поглаварот на Римокатоличката црква папата Јован Павле II допатува во прва официјална посета на Израел.
2006	Градскиот совет на општина Битола донесе одлука за промена на грбот на градот.
2013	Џастин Велби устоличен како Архиепископ Кантербериски - поглавар на Англиканската црква.
2014	Крим влегува во состав на Руската Федерација како Република Крим, по референдумот од 16 март истата година, каде огромно мнозинство од народот искажало поддршка за отцепување од Украина и припојување кон Русија.

Родени:

1713	Франсис Левис — американски пејач.
1768	Жозеф Фурје — француски математичар и физичар.
1801	Марија Тереза од Тоскана — кралица на Сардинија.
1806	Бенито Хуарез — претседател на Мексико.
1817	Жозеф Пуларт — белгиски архитект.
1839	Модест Мусоргски — руски композитор.
1881	Роже Мартен ди Гар — француски писател, добитник на Нобеловата награда во 1937 година.
1887	Лајош Касак — унгарски писател и сликар.
1913	Иван Горан Ковачиќ — хрватски поет.
1931	Блаже Ристовски — македонски академик.
1935	Томас Шапкот — австралиски поет, романописец и драматург.
1942	Киро Донев — македонски писател за деца.
1949	Славој Жижек — словенечки марксистички филозоф.
1954	Ирфан Беќур — македонски поет.
1958	Марлиз Гер — германска атлетичарка.
1960	Ајртон Сена — бразилски возач, светски шампион во „Формула 1“.
1961	Лотар Матеус — германски фудбалер.
1962	Метју Бродерик — американски глумец.
1963	Роналд Куман — холандски фудбалер и тренер.
1967	Мирослав Пецарски — српски и југословенски кошаркар.
1968	Скот Вилијамс — американски кошаркар.
1980	Роналдињо — бразилски фудбалер.
1988	Адријан Курек — полски велосипедист.
1991	Антоан Гризман — француски фудбалер.
1991	Ника Пилиев — руски фудбалер.
1992	Каролина Плишкова — чешка тенисерка.

Починале:

1556	Томас Кранмер — водач на Англиската реформација.
1656	Џејмс Ашер — англиски архиепископ.
1762	Никола Луј де Лакај — француски астроном.
1910	Надар — француски фотограф.
1915	Фредерик Тејлор — американски машински инженер.
1936	Александар Глазунов — руски композитор и диригент.
1938	Џон Бејтс Кларк — американски економист.
1987	Роберт Престон — американски глумец.
1991	Ведат Далокај — турски архитект.
1994	Лили Дамите — француска глумица.
1994	Дак Рамбо — американски артист.
1998	Галина Уланова — руска балерина.
2013	Пјетро Менеја — италијански атлетичар и политичар.

Празници:

*	Меѓународен ден на борбата за отстранување на расната дискриминација

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич