ਮਿਸਰ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
Jump to navigation Jump to search
ਅਰਬ ਗਣਰਾਜ ਮਿਸਰ
جمهورية مصر العربية
ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਮਿਸਰ ਅਲ ਅਰਬਈਆਹ
ਝੰਡਾ ਮੋਹਰ
ਐਨਥਮ: ਬਿਲਦੀ,ਬਿਲਦੀ,ਬਿਲਦੀ
ਰਾਜਧਾਨੀ
and largest city
ਕਾਹਿਰਾ
30°2′N 31°13′E / 30.033°N 31.217°E / 30.033; 31.217
ਐਲਾਨ ਬੋਲੀਆਂ ਅਰਬੀ
ਜ਼ਾਤਾਂ 99% ਮਿਸਰੀ, 0.9% ਨੂਬੀਅਨ, 0.1% ਯੂਨਾਨੀ
ਡੇਮਾਨਿਮ ਮਿਸਰੀ
ਸਰਕਾਰ ਅਰਧ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗਣਰਾਜ
 •  ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਹੋਜ਼ਨੀ ਮੁਬਾਰਕ
 •  ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਹਮਦ ਨਾਸਿਫ਼
ਸਥਾਪਨਾ
 •  ਪਹਿਲਾ ਵੰਸ਼ਜ 3150 ਈਸਾ ਪੂਰਵ 
 •  ਯੂ ਕੇ ਤੋਂ ਅਜ਼ਾਦੀ 28 ਫਰਵਰੀ 1922 
 •  ਗਣਰਾਜ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ 18 June 1953 
 •  ਕੌਮੀ ਦਿਵਸ 23 July (to celebrate 23 July 1952) 
ਰਕਬਾ
 •  ਕੁੱਲ 1,002,450 km2 (30th)
387,048 sq mi
 •  ਪਾਣੀ (%) 0.632
ਅਬਾਦੀ
 •  2009 ਅੰਦਾਜਾ 77,420,000[1]
 •  ਗਾੜ੍ਹ 82.3/km2 (120th)
214.4/sq mi
GDP (PPP) 2008 ਅੰਦਾਜ਼ਾ
 •  ਕੁੱਲ $443.430 billion[2] (26th)
 •  ਫ਼ੀ ਸ਼ਖ਼ਸ $5,896[2] (101st)
GDP (ਨਾਂ-ਮਾਤਰ) 2008 ਅੰਦਾਜ਼ਾ
 •  ਕੁੱਲ $162.617 billion[2] (49th)
 •  ਫ਼ੀ ਸ਼ਖ਼ਸ $2,162[2] (117th)
ਜੀਨੀ (1999–00)34.5
ਗੱਬੇ
HDI (2007)ਵਾਧਾ 0.703[3]
Error: Invalid HDI value · 123rd
ਕਰੰਸੀ Egyptian pound (EGP)
ਟਾਈਮ ਜ਼ੋਨ EET (UTC+2)
 •  ਗਰਮੀਆਂ (DST) EEST (UTC+3)
ਡਰਾਈਵ ਕਰਨ ਦਾ ਪਾਸਾ ਸੱਜੇ
ਕੌਲਿੰਗ ਕੋਡ +20
ਇੰਟਰਨੈਟ TLD .eg
1. ਅਰਬੀ (ਦਫ਼ਤਰੀ), ਮਿਸਰੀ ਅਰਬੀ (ਬੋਲਚਾਲ)

ਮਿਸਰ (ਅਰਬੀ; مصر, ਅੰਗਰੇਜੀ: Egypt), ਦਫ਼ਤਰੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮਿਸਰ ਅਰਬ ਗਣਰਾਜ, ਇੱਕ ਦੇਸ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਪਰ ਇਹਦਾ ਸਿਨਾਈ ਪਰਾਇਦੀਪ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਥਾਂ ਥਲਜੋੜ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮਿਸਰ ਇੱਕ ਅੰਤਰ-ਮਹਾਂਦੀਪੀ ਦੇਸ਼ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ, ਭੂ-ਮੱਧ ਖੇਤਰ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਜਗਤ ਦੀ ਇਹ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਾਕਤ ਹੈ। ਇਹਦਾ ਖੇਤਰਫਲ 1010000 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹਦੇ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ, ਪੂਰਬ-ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਇਲ, ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਲਾਲ ਸਾਗਰ, ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸੁਡਾਨ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਲੀਬੀਆ ਸਥਿਤ ਹੈ।

ਮਿਸਰ, ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲ਼ੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹਦੀ 7.90 ਕਰੋੜ ਦੀ ਅਬਾਦੀ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਹਿੱਸਾ ਨੀਲ ਦਰਿਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਵਾਲ਼ੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਨੀਲ ਦਰਿਆ ਦਾ ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਲਗਭਗ 40,000 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ (15,000 ਵਰਗ ਮੀਲ) ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਥਾਂ ਹੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੋਗ ਧਰਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸਹਾਰਾ ਮਾਰੂਥਲ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਵਿਰਲੀ ਅਬਾਦੀ ਹੀ ਵਸਦੀ ਹੈ। ਮਿਸਰ ਦੇ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਲੋਕ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨੀਲ ਨਦੀ ਦੇ ਦਹਾਨੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਸੰਘਣੀ ਅਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਹਿਰਾ, ਸਿਕੰਦਰੀਆ ਆਦਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ।

ਮਿਸਰ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਇਹਦੀ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੱਭਿਅਤਾ ਕਰਕੇ ਹੈ। ਗੀਜ਼ਾ ਪਿਰਾਮਿਡ ਕੰਪਲੈਕਸ ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਸਫ਼ਿੰਕਸ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮਾਰਕ ਇੱਥੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਮਿਸਰ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਖੰਡਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੇਂਫਿਸ, ਥੇਬਿਸ, ਕਰਨਾਕ ਅਤੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀ ਘਾਟੀ ਜੋ ਲਕਸਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸਥਿਤ ਹਨ, ਪੁਰਾਸਾਰੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੇਂਦਰ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਕ ਨੂੰ ਫ਼ਾਰੋ ਨਾਮ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਪਦਵੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸਾਈ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਹਨੂੰ ਫਾਰੋਹ ਵੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਫਾਰੋ ਨੂੰ ਮਿਸਰ ਦੇ ਦੇਵਤੇ ਹੋਰਸ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੋਰਸ ਦਇਓ (ਅਕਾਸ) ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹਨੂੰ ਸੂਰਜ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਮਿਸਰ ਦੀ ਅਰਥਚਾਰਾ ਦਾ ਲਗਭਗ 12% ਹਿੱਸਾ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਅਤੇ ਲਾਲ ਸਾਗਰ ਰਿਵੇਰਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ।

ਮੱਧ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ, ਮਿਸਰ ਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਸਤ ਅਤੇ ਵਿਵਿਧ ਅਰਥਚਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸਨਅਤ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਰਗੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪੱਧਰ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਸਮਾਨ ਹੈ। 2011 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਮਿਸਰ ਉਸ ਇਨਕਲਾਬ ਦਾ ਗਵਾਹ ਬਣਿਆ, ਜਿਹਦੇ ਰਾਹੀਂ ਮਿਸਰ ਤੋਂ ਹੋਸਨੀ ਮੁਬਾਰਕ ਨਾਂ ਦੇ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਦੀ 30 ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਹੋਇਆ।

ਤਸਵੀਰਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Central Agency for Population Mobilisation and Statistics - Population Clock (July 2008)". Archived from the original on 2010-09-08. Retrieved 2010-02-06. 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "Egypt". International Monetary Fund. Retrieved 2009-10-01. 
  3. "Human Development Report 2009. Human development index trends: Table G" (PDF). The United Nations. Retrieved 2009-10-10.