Henry Fonda
Henry Fonda (jdb. 16ê gulanê 1905 li Grand Island -12ê tebaxê 1982 li Los Angeles, Kalîforniya) lîstikvanekî amerîkî bû. Ew wekî lîstikvanekî herî watedar tê naskirin. American Film Institute di lîsteya 25 Lîstîkvanen herî gewre ê mêr de, wî di rêza 6an de bi cî dikê.
Jiyan[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
Fonda di ciwaniya xwe de dixwest bibe rojnamevan lê di salên 20an de ew tevlî grupêke shanoye, ku ji alîye Dorothy Brando (diya Marlon Brando)'ve di hatiye birêvebirin, bû. Dûvre wî dest bi zanîngeha Minnesota kir. Li wederê wî û James Stewart hevdû naskirin û hewaltiya wa heta dawîye emrê wan dewamkir.
Di salen 30an de ew çû Hollywoodê. Fîlmê yekem kû ew têde lîstî The Farmer Takes a Wife e. Di sala 1936an de bi Seymour Brokaw re zewicî ji ve zewacê di zarokên wî Jane û Peter çê bûn.
Fonda di Hollywoodê de zû navdar bû, ew bi derhênerin xwidî nav mîna William Wyler û Fritz Lang're xebitî. Di sala 1941'i de ew jibona rolê xwe di fîlmê The Grapes of Wrath de, wekî namzet di beşa Lîstikvane herî baş jibona Oscarê hatiye vexwandin, lê biser neket û hevalê wî James Stewart ev xelat wergirt.
Di salen 40î de ew di gelek fîlmên western de list. Di sala 1950î de jina wî xwe qûsht, ve yekê têsîreke giran li ser wî kir, 5 sala wî di ti fîlmî de cî negirt.
Di 1956an de di fîlmê Alfred Hitchcock yê bi navê The Wrong Man de cî girt. Wekî din bi derhêneren weke Sidney Lumet û Sergio Leone re jî xebitî.
Fonda tim di fîlmên xwe de rolê zilamê durist, girane ye kû hevalê heqiyê ye û li dijî neheqiyê sher dikê, di lîst. Lê ji bilî fîlme C'era una volta il West kû di bin derhêneriya Sergio Leone de hatiye çêkirin. Di vî filmî de ew mêrkujekî be ûjdan kû chavên wî ji kujtina jin û zarokan jî nashkiyê di lehîze.
Di 1981î de wî jibona karê xwe yê gishtî di sînemayê de xelata Oscarê sitand. Henry Fonda di 12ê tebaxê 1982an de jiyana xwe ji destda.
Çend mînak Ji fîlmên Henry Fonda[biguherîne | çavkaniyê biguherîne]
- 1935: The Farmer Takes a Wife
- 1937: You Only Live Once
- 1939: Young Mr. Lincoln
- 1939: Jesse James
- 1940: The Grapes of Wrath
- 1941: The Lady Eve
- 1943: The Ox-Bow Incident
- 1948: Fort Apache
- 1955: Mister Roberts
- 1957: The Wrong Man
- 1957: 12 Angry Men
- 1959: Warlock
- 1961: The Longest Day
- 1962: How the West Was Won
- 1964: Fail-Safe
- 1965: In Harm's Way
- 1966: A Big Hand For The Little Lady
- 1969: C'era una volta il West
- 1973: Il mio nome è Nessuno
- 1979: Meteor
- 1981: On Golden Pond