Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.	Saterdag, 19 Februarie 2022 Hier is tans 102 074 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Die Hongaarse Rewolusie van 1956 (ook die Hongaarse Opstand, 23 Oktober – 10 November 1956; Hongaars: 1956-os forradalom), was 'n landwye rewolusie teen die Stalinistiese regering van die Hongaarse Volksrepubliek (1949–1989) en die Hongaarse binnelandse beleid wat voorgeskryf was deur die Sowjetunie. Aanvanklik anargisties, was die Hongaarse Opstand die eerste groot nasionalistiese uitdaging van die Sowjetunie se beheer oor Hongarye, sedert die Rooi Leër die Nazi-besetting van Hongarye aan die einde van die Tweede Wêreldoorlog in Europa, in Mei 1945, beëindig het.

Die Hongaarse Rewolusie het op 23 Oktober 1956 in Boedapest begin toe universiteitstudente 'n beroep op die burgerlike bevolking gedoen het om by hulle aan te sluit by die Hongaarse Parlementsgebou om te protesteer teen die USSR se geopolitieke oorheersing van Hongarye deur die Stalinistiese regering van Mátyás Rákosi. 'n Afvaardiging van studente het die gebou van die Hongaarse Radio binnegegaan om hul sestien eise vir politieke en ekonomiese hervormings vir die burgerlike samelewing van Hongarye uit te saai, maar is deur veiligheidswagte aangehou. Toe die studentebetogers buite die radiogebou die vrylating van hul afvaardiging studente geëis het, het polisiemanne van die ÁVH (Államvédelmi Hatóság) die staatsbeskermingsowerheid verskeie betogers doodgeskiet.

Gevolglik het Hongare in rewolusionêre milisies georganiseer om die ÁVH te beveg; plaaslike Hongaarse Kommunistiese leiers en ÁVH-polisiemanne is gevang en summier vermoor of gelynch; en anti-kommunistiese politieke gevangenes is vrygelaat en bewapen. Om hul politieke, ekonomiese en sosiale eise te verwesenlik, het die plaaslike Sowjets (werkersrade) beheer oor munisipale regering van die Hongaarse Werkende Volksparty (Magyar Dolgozók Pártja) oorgeneem. Die nuwe regering van Imre Nagy het die ÁVH ontbind, die Hongaarse onttrekking aan die Warskouverdrag verklaar en onderneem om vrye verkiesings in te stel. Teen die einde van Oktober het die intense gevegte bedaar, maar sommige werkers het voortgegaan om die Stalinistiese regime en die verskyning van opportunistiese bourgeois-politieke partye te beveg.

Hoewel die USSR aanvanklik bereid was om die onttrekking van die Rooi Leër uit Hongarye te onderhandel, het die USSR die Hongaarse Rewolusie vanaf 4 November 1956 begin onderdruk en tot 10 November teen die Hongaarse rewolusionêres geveg. Die onderdrukking van die Hongaarse opstand het 2 500 Hongare en 700 soldate van die Rooi Leër se lewens geëis en 200 000 Hongare gedwing om na die buiteland te vlug.

...lees verder

In die nuus

Die Senegalese president Macky Sall neem die voorsitterskap van die Afrika-unie by Félix Tshisekedi oor.
Senegal se sokkerspan wen die eindstryd van die CAF se Afrikanasiesbeker teen Egipte en palm sodoende sy eerste titel in. Die gasheer Kameroen eindig in die derde en Burkina Faso in die vierde plek.
In die eindstryd van die o/19-krieketwêreldbeker in Wes-Indië verslaan Indië Engeland met vier paaltjies en palm sodoende hul vyfde o/19-titel in.
Beijing, Volksrepubliek China, is van 4 tot 20 Februarie die gasheerstad van die Olimpiese Winterspele 2022.
Tydens die Australiese Ope het die Australiese tennisspeler Ashleigh Barty haar derde Grand Slam-toernooi gewen, terwyl die Spaanse tennisspeler Rafael Nadal sy 21ste toernooi ingepalm het.

Het u geweet...

... dat daar ridders was wat terselfdertyd ook monnike was? Die Orde van die Tempeliers was so 'n ridderorde.

...dat sekere vroue in die Victoriaanse tydperk arseen gemeng met asyn en kalk gedrink het? Dit is gedoen om hul gelaatskleur te verbeter en hulle velle ligter te maak as bewys dat hulle van 'n hoër stand is en nie in die landerye werk nie.

Vandag in die geskiedenis

19 Februarie:

197 – Septimius Severus verslaan Clodius Albinus in die Slag van Lugdunum en verseker daarmee volle beheer oor die Romeinse Ryk.
1594 – Koning Sigismund III Wasa van die Pools-Litause Gemenebes word gekroon as koning van Swede.
1896 – Die Braamfonteinse dinamiet-ontploffing naby Johannesburg se middestad eis tientalle lewens en lê talle geboue in puin, onder meer die eerste kerkgebou van die NG gemeente Fordsburg. Ds. Abraham Kriel het ná die eerste begrafnis van 127 slagoffers "soos 'n kind gesnik".
1942 – Darwin, die hoofstad van die Noordelike Gebied, Australië, word hard getref deur 242 bomwerpers en vegvliegtuie van die Japannese vloot.
1986 – Die ruimtestasie Mir van die Sowjet-ruimteprogram word gelanseer om die eerste langtermyn-navorsingstasie in die ruimte te vestig.