Barbara
30 April, 2010
Atë ditë mbi Brest shiu binte litar
dhe ti ecje buzagaz, e lumtur
trëndafil me vesë, e qullur
nga shiu
Kujtoje, Barbara
Atë ditë mbi Brest shiu binte litar
dhe unë të takova në rrugën e Siamit
ti buzëqeshje
dhe unë buzëqeshja si ti
Kujtoje, Barbara
unë nuk të njihja
ti nuk më njihje
Kujtoje
sidoqoftë kujtoje atë ditë
mos harro
në strehën e një hajati rrinte një njeri
dhe në emer të thirri
Barbara
e ti rende drejt tij nëpër shi
e qullur, trëndafil me vesë
dhe ti iu hodhe në qafë
Kujtoje këtë, Barbara
dhe mos më ki zët që me ti po të flas
unë u flas me ti atyre që i dua
edhe kur veç njëherë i kam parë
u flas me ti gjithë atyre që duhen
edhe kur nuk i njoh fare
Kujtoje, Barbara
mos e harro, pra
atë shi të shtruar e të lumtur
mbi fytyrën tënde të lumtur
mbi atë qytet të lumtur
Mos e harro atë shi mbi det
mbi kantier
mbi anijen Uesan
Ah, Barbara
kjo luftë qe një marrëzi
ç’ndodhi me ty pra
në këtë shi
hekurri e zjarri, çeliku e gjaku
dhe ai që të shtrëngonte në krahë
me dashuri
a ka vdekur apo ende është gjallë?
Ah, Barbara
mbi Brest shiu bie litar
ashtu siç binte më parë
por s’është më ai shi e gjithçka u gremis
është një shi i pikëlluar, i përzishëm
nuk është më as stuhia
e hekurit e çelikut e gjakut
Ka vetëm re të hirta
si qen që bien shakull
si qen që zhduken
në ujin që rrjedh mbi Brest
dhe venë të treten larg
Larg, shumë larg Brestit
që është bërë gërmadhë.
Poezi Nga Frederik Rreshpja
29 April, 2010
Requiem
Noton në përrua me gjethet mbështjellë
Një ditë e vdekur vjeshte
Dhe shtergët e fundit shkuan të ngrirë
Mbi syte e verdhë në heshtje
Rrëzohet nga drurët trishtimi i borës
Lugina me hënë e lyer
Dhe drerët e erës vënë kujen në dhembje
Me brinjët prej akulli thyer
Më vdiq dhe kjo vjeshtë, më shkoi dhe kjo ditë
Qefini me gjethe tharë
O dimri i drerëve me brirët në erë
Kë vjeshtë të qaj më parë?
Druri i portës
Lulëzoi druri i portës së vjetër.
Ah, druri i vdekur çeli lule!
Ti këputi dhe me to bëj kurorë,
për mua që të prita deri në vdekje.
Pash ngjyrën e gjakut dhe… lot,
që çelën në të tëra gjërat prej druri.
E kuptova që thika e pritjes më preu në brinje,
kur çela gjethe si palmat.
Të prita, të prita…
Derisa çelën kameliet e mortjes te porta.
Ti mblidhi dhe më bëj një kurorë,
mua, që deri në vdekje të prita.
Kronikë
Një gjethe u bë zog dhe vajtoi mbi ullishte.
Nga fshati kundruall dolën pleqtë,
Rendën pas shpirtrave që silleshin në ajër
drejt Kashtës së Kumtrit
Të vrarët i rreshtuan në sheshin DEMOKRACIA
mbështjellë me çarçafët e dhëndërisë.
Por shtypi tha se zgjedhjet qenë të ndershme,
të lira dhe korrekte. Ashtu edhe TV-të
Pastaj lanë gjakun
Te ullishtja me drurët e përdredhur nga dhembja
Ah! Ullinjtë e Shqipërisë dhe paqja juaj e mallkuar.
Ku ishe ti?
Ku ishe ti kur dola i vetëm nën hënë?
Në ç’hënë barisnje vallë?
Ku ishe ti kur vizitova profilin tënd
Në xhamin e muzgut që krisi dhe u thye me trishtim?
Pastaj erdhi nata mbushur me mungesën tënde
Pastaj erdhi prap nata
dhe kështu ka për të qenë deri në ditën e fundit të netëve.
Zbrita tek kroi
duke mbajtur në duar vazon delikate të agimit
Pashë sytë e tu ruajtur në kujtesën e ujrave.
Lisi plak lëshoi përdhe kurorën e vjeshtës
Si një sovran që abdikon.
Ani, mua më zuri ky mallkim.
Po qysh bën pylli pa ty? Si del vjeshta?
A ndofta nuk do të ketë kurrë më vjeshtë?
Atëherë në emër të kujt do të bien gjethet?
Në emër të kujt do të vijnë shirat, mjegullat, ylberët?
Ah, zemra ime, eja vër dorë mbi stinët!
Ave, nëna ime!
Rri në shi. Kjo është e vetmja gjë që dua.
Ç’është ky? Pyesnin pikat e shiut mbi ballin tim
Kështu kam dëgjuar zërin e shiut
Një ditë vere rrëzë lisit plak
Te porta lënë hapur për zogjtë.
Ah, kur isha i ri dhe i bukur kujtonja
se tërë shirat e botës binin për mua
po tani që kanë kaluar kaq shumë vite
e di se s’ka asnjë kuptim që bie shi
Iku dhe nëna ime nën një shi prej mermeri
nga arkeologjia e perëndive që rrëzoheshin
Ave, nëna ime!
Vetëm tek ti kam besuar
Zot tjetër nuk kam patur kurrë. Amen!
Përgjithmonë
O ajr i mbrëmjes mbështillme, erdhi ora të vdes përsëri.
Kur të mbyllen sytë e mi, nuk do të ketë më det
Dhe varkat e lotëve kanë për të ngecur në sterë.
Shkoj dhe shirat po i lë të kyçura
Por do të kthehem përsëri në çdo stinë që të dua.
Une kam qenë trishtimi i botës.
O ajr i mbrëmjes mbështillmë, erdhi ora të vdes përsëri.
Dashuri e humbur
Dola nga guernika e kësaj nate
I vrarë egërsisht,
Kali i zi i pikëllimit
Në shtegun e vjetër më priste.
Kali i zi i pikellimit ç’më rrëzoi
Dhe rashë si në ballada;
Gdhendur në gravurat e vjetra,
Përmbys mbi shqytin e natës.
I vrarë nga një pranverë e kotë,
Braktisur nga bota e tërë,
Vetëm kali i zi i pikëllimit vjen rrotull
Dhe qan për të zotin e vjetër.
Arlekinët
Ikën arlekinët e trembur nën çatinë e përrallës
Kur putha për herë të parë.
Qau vajza e vogël; por kush e diel
Ndofta qante fëminia. Në kopsht
Nga dritarja e përrallës, arlekinët
Vështronin të trishtuar, tërë lot.
Nuk desha t’i tremb arlekinët e mirë,
Nuk desha, por nuk bëhej ndryshe
Se nën çdo mollë, bile nën çdo dru
Kurdoherë një Evë më priste.
Qielli i djalërisë
Qielli i djalërisë në sqep të një zogu
Ra mbi korijen me perralla;
Nga kashta e kumtrit bie dhe bie
Tërfili i artë i qiejve.
Këmbanat e yjeve lëkunden me hare
Prerë nga hëna e majit.
Qielli i djalërisë në sqep të një zogu
U zhduk pas portës së ylberëve.
Zhduket pas portes së ngjyrave djalëria
Dhe mua trishtimi më mbulon
Nën një hënë që nuk di të buzëqeshë,
Në një botë qe nuk më kupton.
Poeti në shkretëtirë
Absurditetet pa asnjë mesazh për TV-të e botës.
Rallë ndonjë re, arratisur nga kopeja e reve
Ikën e hutuar nga peisazhi arabik.
Ai rri aty me kokën në duart e shkretirës.
U bënë me dorë avionëve.
Pret një dallendyshe që s’ka për të ardhur kurrë.
Këngë lahute
Më zuri gjumi i balladave
Dalin etrit pleq në prag të rapsodive
Dhe natë e ditë një zog më rri te kryet.
O ti zogu i zi i amanetit,
Për ku vrapon të bësh shi, o zog?
Dy tre shira ranë e u bë dimër,
Dy tre netë u deshem dhe u harruam.
Do të ngrihem e do të marr dynjanë
Por gjumi i balladave nuk më lë.
Dy tre shira ranë e u bë dimër,
Dy tre netë u deshëm dhe u grindëm.
Ul kokën i lodhur
Më thërret një mjegull ulur diku
Mbi korijen e fjetur që premton mars
Dhe pikëllimi i dëborës me gjunj te burimi.
Mbrëmja rend drejt qiellit’
Hëna rend drejt një shtëpie resh.
O akuarel i lëvizshëm! Ti mua më thërret
Por më erdhi tepër vonë thirrja jote.
Koka ime e pabindur tek një alarm gjethesh
Që hedh përsipër dy grushta nate!
Me botoks, nuk ju duhet të mendoni !
22 April, 2010
Botuar tek “Gazeta”, dt 22/04/2010
Si të gjithë ata që e kanë zakon të hedhin ndonjë rresht, në një file të çfarëdoshme kompiuteri, titulluar provizorisht si; “document 1“, e më pas, formëzuar e rradhitur në ndonjë faqe gazete ( në faqe të fundit ose të parafundit, pasi kreun e gazetave e uzurpon gjithmonë ideologjia ), më ndodh edhe mua të lexoj herë pas here përshtypjet e lexuesve. Dua t’i lë mënjanë polemikat, debatet apo vrullet nevralgjike të atyre, të pickuarve keqaz prej ndonjë fraze a ndonjë rreshti gërvishtës e çapraz, e të merrem pakëz me përshtypjet pozitive, të llojit; “uhh, sa kam qeshur me shkrimin tënd !”. Natyrisht, vlerësimet bëjnë mirë e përkëdhelin sedrën e çdokujt që merr mundimin të hapë një file të re, me titull; “document 1“, në kompiuterin e tij. E sigurisht që edhe sedra ime nuk ka se si të bëj përjashtim nga e gjithë kjo, në të mijtën e çastit ajo do ndihet e përkëdhelur. ( edhe pse e ka zakon të fluturojë ulët… pasi për fluturimet e ulëta nuk nevojitet biletë e shtrenjtë e klasit të parë ). Por vetëm në të mijtën e çastit ama… Më pas gjithçka shfryhet si një tullumbace e çpuar, e cila i lë vendin ndonjë pyetjeje me mëndjen time; – Po mirë që u gajase sa të dolën lotë, por në fund, a e rrudhe ndopak ballin ? Sepse nëse qëllimi i shkrimit tim, me titull provizor; “document 1“, do të ishte thjesht e vetëm; gajasja e lexuesit, unë, fare mirë mund të gjeja mënyra të tjera, më të lehta, e shumë më zbavitëse se qëndrimi “spoliatrozik” mbi ekranin e laptopit, si përshembull; të vishesha me rroba me kuadrata, “të mballosja” një hundë të kuqe si klloun dhe; “u kry”; edhe ashtu do arrija ta gajasja lexuesin, komodshëm madje… Ose, ose, një mënyrë tjetër, mund të qe edhe të vizatuarit e një palë mustaqeve mbi buzë, e hyrja në parlament për të plotësuar kuotën e tridhjetë përqindëshit, të grave shqiptare në vendim-marrje. Sigurisht edhe ashtu do arrija t’i gajasja lexuesit unë. Sepse siç edhe e dimë të gjithë, për të qenë përfaqësuese e denjë e gjinisë së ashtuquajtur; “delikate”, në parlamentin tonë, kusht themelor janë dhe mbeten; mustaqet. Pyetja që bëra diku më lart mbi vetull-rrudhjen, është një pyetje që më përsëritet vazhdimisht në tru, e që po vazhdimisht më bën të mendoj se ndonjëherë, “document 1″ nuk ia ka arritur qëllimit. Por nuk dua të hallakatem këtu e të merrem me luftën që i ka shpallur vetull-rrudhjes, botoksi, sepse ndoshta për këtë mund të flas më poshtë… Ndoshta them… se ndoshta jo…ose-ose, në ndonjë shkrim tjetër… ku i dihet… Por sidoqoftë, që të mos e haroj; ja një ide se si mund të formulohet një slogan publicitar, i suksesshëm mbi këtë produkt kaq frytdhënës; ” – Me botoks, juve nuk ju duhet të mendoni” – do të ishte slogani, shkruar me gërma të mëdha, mbi ballin e hekurosuar të një gruaje, e cila duket sikur nuk mendon qyshkur ka lindur. Ndërsa pas shpinës së saj, duket një turmë e stërmadhe njerëzish, edhe ata me ballë të sheshuar, e që nuk mendojnë gjithashtu… Kështu pa e zgjatur shumë, sot, o i dashur lexues, unë kam vendosur t’i thërras mendjes e të ndryshoj mënyrën e të shkruarit. Po, po, mos më shiko si i çoroditur nëpër germa. Sot, unë kam vendosur të të bëj me çdo kusht të rrudhësh vetullat ose të qash. Ndaj bëj gati për çdo rast, një shami të madhe, me të cilën të shfrysh hundët e të fshish lotët njëherazi. Prit…priiit…. më ndiq pra… ku po ikën ? Kafja e mbasdites dhe uji pa gaz në tavolinën vegjetative, të barit që frekuenton ti, apo pamja që shihet përtej xhamave, e cila me që ra fjala, ashtu si mua, të ka ardhur në majë të hundës, mund të presin. ( e me që ra fjala sërish; sa e shtrenjtë kafja atje… ) Prit pra ! Kemi gjëra më madhore për të zgjidhur ne, o bashkëvuajtës ! Unë nuk mund të të lë të ikësh pa më lexuar deri në fund. Unë nuk mund të të lë të ikësh pa të bërë, për një herë të vetme, të qash, apo të rrudhësh vetullat. Mjaft më me të qeshura ! Pra, ku e e lamë, o bashkëvuajtësi im, lexues ?… -Tek shamia – do thuash ti i bezdisur. Dhe nuk mund të them se nuk ke të drejtë. Ti sidoqoftë, mbetesh një ndjekës i vëmendshëm. Mirë e ke ti, por puna është se unë akoma nuk kam vendosur për çfar të të flas. Më prit të mendohem pakëz. Po mendoj për ty, si për veten time. Ja përshembull; çfar teme do më bënte mua të qaja pa shumë mundime? Hmm… Më duket se e gjeta. Do të të flas për qentë. Dhe pikërisht për qentë e rrahur. I ke vrejtur ndonjëhere sjelljet e një qeni që e kanë rrahur për vdekje ? E ke vënë re si sillet ai kur merr goditjen e parë ? Se si, në fillim i kundërvihet me aq dinjitet rrahësit, e pastaj, me goditjen dytë, të tretë, të katërt, ai vetëm sa kuiset mbyturazi, e dinjiteti i rrëzohet i gjithi përtokë, atje ku ai përplas putrat nga dhimbja e nuk arrin t’i rezistoje më rrahësit? E ke vënë re ? Nëse ndonjë studies kafshësh do të vëzhgonte kujdesshëm sjelljet e tij, të mëvonshme, ai do arrinte në dy përfundime që dihen, që të dy të vërtetë, por krejt të ndryshëm nga njëri-tjetri; Rasti a; – Pas rrahjes, qeni do t’i lehë egërsisht çfarëdolloj qënijeje që do t’i afrohet, e sapo t’i jepet mundësia do ta kafshojë… Rasti b; – Pas rrahjes, qeni do t’i tundë bishtin gjithë përulje e do t’i serviloset çfarëdolloj qëniejeje që do t’i afrohet, e madje do t’i lëpijë edhe këpucët. Sudiuesi do arrinte në përfundimin se të dy rastet; edhe ai a, edhe ai b, janë shenja të pastra, dalluese, të shformimit të personalitetit të qënies.( kujdes këtu; qënies dhe jo qenit ). Natyrisht, ti bashkëvuajtës do më pyesësh përhumbur, nëse të qënit shqiptar përfshihet tek qënia. – Po, sigurisht – do të të përgjigjem unë, – edhe pse kjo mund të të ngjajë si një lojë fjalësh për të të hutuar ( në të vërtetë është… pse mos të të manipuloj njëçikë ?. si komb historikisht kemi dhënë prova se dimë mjaft mirë të manipulohemi, e vetë-manipulohemi, ashtu si asnjë komb tjetër. ). Kështu ji i duaruar e më lër ta vazhdoj manipulimin… Po pse, a nuk ke parë ti lexues, kur ke shkuar jashtë shtetit, ndonjë tabelë ku shkruhej; “- Ndalohen qentë dhe shqiptarët”? Po ç’them dhe unë, të pyes për jashtë shtetit, kur ti fare mirë, mund ta kesh vënë re këtë gjë, edhe këtu; brenda shtetit. Edhe këtu “shqiptarët” nuk është se i kanë dhe aq qejf “shqiptarët”. Kështu nëse do e pyesnim atë vëzhguesin e sjelljeve të qenve, se në cilin rast bëjmë pjesë ne, ( shqiptarët që nuk i durojmë dot shqiptarët ), ai do përgjigjej pa u menduar shumë; – tek rasti b. Për ta shpjeguar më saktë; studiuesi do n’a klasifikonte tek rasti i bisht-tundjes. – Të rrahur nga gjithfarë ideologjish – do thoshte ai, – nga ideologjia komuniste, ( rasti a, – qeni që i leh gjithkujt ) dhe nga një mish-mash, anestezik, i mëvonshëm, ( rasti b – qeni që i tund bishtin të gjithëve ), shqiptarët kane arritur në një fazë ku i japin të drejtë gjithkujt që u kërcënohet me një rrahje të re… ose edhe mund të mos u kërcënohet fare, por sidoqoftë, tashmë, nuk rrinë dot pa e tundur bishtin. – Pa prit pak, unë ende nuk të kam bërë të qash ? Po si është e mundur ? Mua gjithmonë më vjen për të qarë kur dëgjoj përfundimet e studiuesve për qenin e rastit b… dhe një dëshirë e çuditshme për ta braktisur apo dhuruar dikujt, nëse ai është qeni im… Por nëse do të rrekeshim të shpjegonim bisht-tundjen me shembuj konkretë, një shembull bindës do të ishte ky zelli ynë i madh për t’iu bisht-tundur të huajve. Ja përshembull; kohët e fundit u tha nëpër media se një studiues i huaj e ka quajtur gegnishten dialekt seksi. Me sa duket, nuk n’a ka qenë kurrë e mjaftë gegnishtja elegante e Martin Camaj-t për të n’a bindur për këtë gjë ne shqiptarëve. Jo, duhej me çdo kusht të vinte një i huaj e të n’a e thoshte këtë, që pas kësaj, ky fakt të tingëllonte lehtësisht i besueshëm në veshët tanë, shumë më i besueshëm se opinioni i ndonjë shqiptari “të parëndësishëm”. ( po aq “të parëndesishëm” saç, ndoshta, ai studiuesi i huaj në atdheun e tij ). E menjëherë pas kësaj o lexues, duhej të shkuleshin me qindra krijues e krijuese ( zot, sa e urrej këtë fjalë, a thua se të vetë-quajturit e kanë rrëmbyer me dhunë eskluzivitetin e saj ) e të shkruanin derisa t’u këputeshin gishtat në gegnisht, madje nga shkruesit e zellshëm, pati plot dhe nga ata që u bënë qesharakë në sytë e botës, pasi këtë dialekt nuk e kishin “të mëmës” siç i thonë një fjale në toskërishte. Upss… më fal që shkrova; “toskërishte”, në vend që të shkruaja; “tosknishte”, sipas modës së fundit. Gjithashtu, pati plot dhe nga ata që kërkuan ta bënin gegnishten gjuhën tonë, zyrtare. Aq sa një ditë, në tirat përkthyese të një filmi në një stacioni shumë të dëgjuar, televiziv, vura re që qe shkruar; “troq” në vend të fjalës; “troç”. Duhej të n’a e thoshin të huajt këtë, ashtu siç duhej të n’a thoshin që atdheu ynë ka vajza shumë të bukura. Që kur e thanë të huajt këtë, djemtë shqiptarë filluan t’i shohin me më vëmendje vajzat rrotull tyre, por e theksoj, edhe një herë; kjo ndodhi vetëm se këtë n’a e thanë të huajt… Pa duhej të n’a thoshin gjithashtu që ne kemi alpe të bukura. Menjëherë u shkulën shqiptarët siç e kërkonte moda, të gjithë nëpër kampingje malore, edhe këtë duhej të n’a thoshin ata, se ç’është e vërteta ne kujtonim se male kishin vetëm të huajt, sepse ashtu siç n’a duket se ata dinë e kanë gjithçka… ata fare mirë mund të kenë edhe male… Pa duhej të vinte në një studio televizive, shqiptare, Fabrizio Corona, një kapadai i pagdhendur, e ta gjunjëzonte intervistuesin shqiptar mu aty në shtëpinë e tij, e askush nuk do t’i thoshte gjysëm fjale, por vetëm do ta duartrokiste me duartokitje entuziaste; të blera e të pa-blera, e mbas duartrokitejve, publiku do t’i lëshonte një “uuuuuu”, ulërimë ekzaltuese, e miratuese, të stërzgjatur, kapadaiut, çdo herë që ai i kthente një përgjigje fyese intervistuesit, dhe s’ka gjë se prezantuesi shqiptar mund të kishte lexuar rafte të tëra me libra, më shumë se ai. Ç’është e vërteta lexues, ato çaste nuk di pse pata një dëshirë të fortë të merrja telekomandën e të ndëroja stacion, dhe po ta mendosh hollë-hollë, ndjesia që pata, ishte e ngjashme me dëshirën për braktisje, ndaj qenit në rastin b ( lexo më sipër ). Po sa shkoi ora ? Pse nuk thua që qenka bërë vonë… Tani, më, unë nuk di ç’të të them tjetër, pasi më duhet ta ndryshoj këtë qëndrim spoliatrozik mbi kompiuter, se nuk dua të sakrifikohem deri në këtë pikë për hir të një manipulimi. Po nëse nuk të kam manipuluar deri tani, e nëse nuk të kam bërë sadopak të vetull-rrudhesh, do të thotë që do e lë këtë mision për shkrimin tjetër. Në shkrimin tjetër, në “document 2“, ndoshta do të të flas për Big Brother-in, për ngohësit e divanëve dhe gromësimat e tyre, “artistike”. Ndoshta them… ose ndoshta jo… ku i dihet… Po deri atherë, tani, përpara se ti t’ia mbathësh në atë kafenenë e mërzitshme, me pamje po të mërzitshme, por që kushton shtrenjtë, ngrihu e dil njëherë përpara pasqyrës dhe kqyre me kujdes atë boshllëkun tënd midis vetullave; – hë, a është rrudhur ndopak ? Nëse jo… me kë merrem dhe unë… ©Arlinda G.
Shënim i autores: Ka shumë të ngjarë që edhe ky shkrim, njëlloj si shumë shkrime të tjera, të shkaktojë ndonjë valë të re, protestash, të cilat shprehin “vullnetin e tyre, të lirë” duke i vendosur gjithfarë epitetesh autores. Por kjo është fare e parëndësishme. E rëndësishme është që; -Me botoks, juve nuk ju duhet të mendoni !
