صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۸۴۳٬۲۶۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

غَزوهٔ بَدْر نخستین نبرد بزرگِ محمد، پیامبر اسلام، در مواجهه با مشرکان مکه بود که در ۱۷ تا ۲۱ رمضان سال دوم ه‍.ق (۱۳ تا ۱۷ مارس ۶۲۴ میلادی) در منطقهٔ بدر رخ داد. این، نخستین نبردی بود که مسلمانان مدینه، موسوم به انصار، نیز در آن شرکت داشتند. این نبرد با پیروزی قاطع مسلمانان و کشته و اسیر شدن جمع زیادی از سپاه مکه به پایان رسید. در جِمادی‌ُالْاوّل یا جمادی‌الثّانی سال دوم ه‍.ق، ابوسفیان کاروان تجاری بزرگی را به‌مقصد شام رهبری کرد و محمد از این موضوع باخبر شد. ۱۵۰ تا ۲۰۰ تن از مسلمانان برای حمله به آن در ذِی‌الْعَشیره کمین کردند و کمی بعد دریافتند که کاروان چند روز پیش از آنجا گذشته‌است؛ پس تصمیم گرفتند هنگام بازگشتِ کاروان به مکه به آن حمله کنند. در مکه، ابوجهل مسئول تجهیز سپاه مکیان بود و احتمالاً این فرصت را برای از بین بردن محمد مناسب می‌دید. هنگام بازگشت کاروان از شام به مکه، محمد از طریق دو فرستاده خود مطلع شد که کاروان با ۴۰ نفر و نزدیک به پنجاه هزار دینار طلا عازم مکه است. سپاه مسلمانان متشکل از ۳۰۰ تا ۳۱۷ تن (۸۲ تا ۸۶ تن از مهاجرین، ۶۱ تن از اوس و ۱۷۰ تن از خزرج) و ۲ یا ۳ اسب و ۷۰ شتر به‌سمت منطقهٔ بدر حرکت کردند. درباره علت ورود سپاهیان مسلمان به منطقهٔ بدر، این احتمال داده می‌شود که مسلمانان تصور داشتند کاروان تجاری قریش برای معامله و داد و ستد، به بازار بدر مراجعه خواهد کرد. این درحالی است که آنان از مواجهه با سپاه مکیان اطلاعی نداشتند و اصحاب محمد انتظار نداشتند که در این نبرد، با جنگی سخت مواجه شوند. در مقابل، سپاه مکه متشکل از ۹۵۰ سرباز، شامل ۱۰۰ سواره‌نظام و ۶۰۰ سرباز زره‌پوش و تعداد زیادی شتر، به‌رهبری عمرو ابن هشام بود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… مارلون براندو در جریان فیلمبرداری شورش در بونتی آنچنان مجذوب اهالی و چشم‌اندازهای تاهیتی شد که یک آب‌سنگ حلقویِ دوازه‌جزیره‌ای در آنجا خرید؟(در تصویر)
… گرینلند در حالی بزرگترین جزیره کره‌زمین است که ۹۷٪ از مساحت آن معادل ۱٬۷۱۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۶۶۰٬۰۰۰ مایل مربع) با لایه‌های یخی به ضخامت ۳ کیلومتر پوشیده شده است؟
… نیو هورایزنز نخستین فضاپیمای ساخت بشر است که به کاوش پلوتون پرداخت؟
… در جریان موج افشاگری‌ها از آزار جنسی در ایران، تابلوی خاطرات امید به ده برابر قیمت پایه در حراج تهران به فروش رفت و رکورد حراجی را شکست؟
… شاخص درد نیش اشمیت مقیاسی است برای اندازه‌گیری میزان درد ناشی از نیش پرده‌بالان؟
… شارلمانی نوه شارل مارتل و پادشاه فرانک‌ها از دودمان کارولنژی اولین امپراتور غرب پس از فروپاشی امپراتوری روم غربی بود؟
… پرومته که یکی از تایتان‌ها و خدای آتش نیز بود به دلیل اهدای پنهانی آتش به نژاد بشریت و سرپیچی از فرمان خدایان مورد غضب زئوس قرار گرفت و به صخره‌ای زنجیر شد و سرانجام به دست هرکول رهایی یافت؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱ آبان ۱۴۰۰ خورشیدی) ۸۴۳٬۲۶۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

دنیاگیری کروناویروس

آلکسی ناوالنی

آلکسی ناوالنی (در تصویر)، اپوزیسیون روس، برنده جایزه ساخاروف شد.
خوزه ماریا نوس به عنوان رئیس‌جمهور دماغه سبز انتخاب شد.
سر دیوید ایمس، نماینده پارلمان بریتانیا پس از حمله با چاقو در یک جلسه حوزه انتخابیه جان باخت.
آتش‌سوزی در یک برج در کائوهسیونگ، تایوان دست‌کم ۴۶ کشته و ۴۱ زخمی برجای گذاشت.
جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی به دیوید کارد به‌دلیل فعالیت در «اقتصاد کار» و به جاشوا آنگریست و گیدو ایمبنس به‌دلیل فعالیت در «تجزیه و تحلیل روابط علت و معلول متغیرهای اقتصادی» تعلق گرفت.

یادبودها

امروز: شنبه، ۲۳ اکتبر ۲۰۲۱ میلادی برابر ۱ آبان ۱۴۰۰ هجری خورشیدی و ۱۶ ربیع‌الاول ۱۴۴۳ هجری قمری (UTC)

در ایران: روز آمار و برنامه‌ریزی

رویدادها

۱۳۲۸ - جبهه ملی ایران تأسیس شد.
۱۹۵۶ - انقلاب مجارستان با تظاهرات بزرگ مردم بوداپست علیه دولت وقت آن کشور و سیاست‌های تحمیلی اتحاد شوروی، صورت پذیرفت.
۱۹۶۶ - نخستین فرستنده تلویزیون دولتی ایران، به نام «شبکه ملی» آغاز بکار کرد.
۱۹۸۳ - در یک حمله انتحاری به مقر تفنگداران آمریکایی در بیروت که توسط جهاد اسلامی صورت گرفت، ۲۴۱ نظامی آمریکایی و ۵۸ نظامی فرانسوی جان باختند.

زادروزها

۱۹۰۵ - زادروز فلیکس بلاک دانشمند آمریکایی سوئیسی‌تبار، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال۱۹۵۲
۱۹۲۷ - زادروز لشک کولاکوفسکی فیلسوف لهستانی
۱۹۴۰ - زادروز په‌له (در تصویر) بازیکن سابق تیم ملی فوتبال برزیل و به عقیده بسیاری برترین بازیکن فوتبال جهان
۱۹۴۲ - زادروز مایکل کرایتون نویسنده، تهیه کننده، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و پزشک آمریکایی
۱۹۵۴ - زادروز انگ لی کارگردان تایوانی‌تبار آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۵۷ - زادروز پل کاگامه رئیس‌جمهور رواندا از آوریل ۲۰۰۰ تا کنون
۱۹۸۵ - زادروز ماسیلا لوشا نویسنده، بازیگر، ترانه‌سرا و انسان‌دوست آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۳۵۶ - درگذشت سید مصطفی خمینی فرزند بزرگ روح‌الله خمینی
۱۸۷۲ - درگذشت تئوفیل گوتیه نویسنده، شاعر، نقاش و منتقد هنری فرانسوی
۱۹۴۴ - درگذشت چارلز گلوور بارکلا فیزیک‌دان انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل سال ۱۹۱۷
۱۹۵۷ - درگذشت کریستین دیور طراح مد فرانسوی، از معروفترین بنیانگذاران خانه مد دردنیا
۱۹۸۶ - درگذشت ادوارد دویسی زیست‌شیمیدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۴۳ به همراه هنریک کارل پیتر دام
۲۰۱۱ - درگذشت مارکو سیمونچلی موتورسوار حرفه‌ای ایتالیایی
۲۰۱۱ - درگذشت هربرت هاپتمن ریاضی‌دان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۸۵

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر…