flokënaja

(Çdo përkitje me ngjarje e personazhe realë, është krejt, e parastësishme…)

Çdo herë që në zyrat e prefekturës binte fjala për fshatin e largët, P. nënpunësit gëlltiteshin lehtaz, lëkundnin këputurazi kokat si lavjerrës, pastaj fiksonin me sy ndonjë send të parëndësishëm aty afër, për t’i larguar vëmendjen bashkëbiseduesit.
Përherë ndodhte kështu. Thua se nënpunësit kishin bëre pakt me njëri – tjetrin. E nëse bashkëbiseduesi këmbëngulte fort në atë argument, ata menjëherë nervozoheshin dhe e humbisnin qetësinë. Dukej se nuk arrinin ta menaxhonin siç duhej bisedën.
Për fshatin fliteshin fjalë nga më të çuditshmet. Ai qe ndërtuar në mes të dy kodrave. Kodrat qenë vendosur përballë njëra- tjetrës si në një karshillëk të përjetshëm mes tyre. Flitej se në atë fshat qenë shpikur për herë të parë pasqyrat. Por këto nuk ishin pasqyra dosido, ku mund të shiheshe, të kriheshe, të shtrydhje ndonjë puçërr, t’i shkelje syrin vetes, të mbaje ndonjë fjalim, apo t’i drejtojë tytën e revolverit.
Të gjitha këto ç’thash më sipër i bëjnë njerëzit normalë, përpara pasqyrave, normale, me të cilat, kjo botë është e mbushur plot e përplot.
Por banorët e fshatit, P. nuk ishin aspak normalë, e kuptohet që edhe pasqyrat nuk kishin pse të ishin të tilla….
Sigurisht, meritën për shpikjen e pazakontë, e mbante krenueshëm mbi supe; kovaçi i fshatit.
Pasqyrat ishin ca copa të ndritshme metali në madhësi të ndryshme.
Çdo familje kishte rreth katër pesë të tilla. Më e madhja vendosej në dhomën e miqve. Kovaçi i fshatit nuk prodhonte kurrë dy copë njëlloj. Nëse ishe shumë i zi në fytyrë, ato të zbardhnin, nëse ishe shumë i shëndoshë, të hollonin, nëse ishe i dobët, të mbushnin, nëse ishe i zbehtë, të çelnin…
Pikërisht këtu qëndronte edhe magjia apo çudia e tyre.
Se si ia arrinte kësaj gjëje kovaçi, ky ishte një mister më vete, për të cilin banorët nuk shqetësoheshin shumë, por një gjë ishte e sigurt, ai rrinte gjithë ditën duke bërë eksperimente e duke përzier me njëra – tjetrën, lloje të ndryshme metalesh për të arritur kampionin e duhur.
Mbrëmjeve të verës, banorët e fshatit mbaronin të gjitha punët, mbyllnin bagëtitë me këngën e bulkthave që shpërndahej ëmbëlsisht nëpër puhizë dhe mblidheshin të gjithë në sheshin e fshatit.
Ata kishin pajtuar një poet, i cili për çdo natë duhej të thurrte vargje për ta. Poeti paguhej mirë, me kontributet mujore që jepnin pa më të voglin hezitim, banorët e fshatit.
Banorët e fshatit, P. kujdeseshin shumë për imazhin e tyre, e nuk qe fare rastësi që dhe pasqyrat çudibërëse ishin shpikur pikërisht në atë fshat.
Për çdo natë poeti zgjidhte nga një personazh. Pastaj krijonte, aty per aty, një rrëfenjë në vargje rreth jetës së tij. Nuk ishte aspak e rëndësishme që në to, të flitej për ngjarje reale. Jo, ky ishte një detaj fare i parëndësishëm në kërkesat që i kishin shtruar banorët kur e kishin pajtuar si poet. Poeti për një çast i kishte parë dyshimtaz, duke menduar se po e vinin në lojë, por qe gabuar. Banorët kishin treguar një seriozitet të admirueshëm në çastin e parashtrimit të kushteve. Kështu ai menjëherë kishte nisur nga puna.
Përshembull, nëse personazhi i zgjedhur ishte imcak, i shkurtër, me pikla në fytyrë, me flokë të imët, të ngjitur pas kokës, kjo nuk e pengonte aspak poetin ta përshkruante atë si kreshnik muskuloz, hundëshpatë dhe bukurosh njëherazi.
Po njëlloj veprohej edhe me gratë. Nëse e përzgjedhura ishte një grua me moral të dyshimtë, kjo nuk e pengonte poetin të rrëfente mes vargjesh, dlirësine e saj, të paanë, hyjnore e të kulluar, ose nëse e përzgjedhura ishte një shëmtaraqe që nuk shihej me sy, poeti do rrëfente se si ishin vrarë me njëri – tjetrin, aq e aq burra për ta patur grua.
Banori i përzgjedhur ulej në një kolltuk gjithë harqe e dredha përpara turmës, si të që në skenë dhe, në gjunjë përpara tij, poeti recitonte vargjet.
Nuk zukaste as miza. Banorët dëgjonin plot kureshtje se si i uluri ne kolltuk, i cili gjate gjithë jetës së tij nuk kishte mundur të vriste as edhe një mizë, paskësh luftuar e kishte mundur një ushtri të tërë…
Në fund banorët i thoshin njëri – tjetrit; natën e mirë, dhe binin të flinin duke ëndëritur rradhën e tyre të uljes në karrige, e duke u përpjekur të imagjinonin rrefenjën e rradhës në gojën e poetit.

Por erdhi një mbrëmje e pazakontë, mbrëmje në të cilën poeti nuk mundi më të krijonte asnjë varg.
Turma priste gojë-hapur, i uluri në kolltuk përpëlitej gjithë djersë duke fajësuar veten për këtë vështirësi të papritur të poetit.
Poeti i bërë ujë në djersë edhe ai, përpelitej ankueshem përpara këmbëve të të përzgjedhurit.

Atë mbrëmje banorët ranë herët në gjumë. E këshilluan edhe poetin që të binte herët për të fjetur, ndoshta bllokimin mund ta kishte patur prej lodhjes së tepërt e pagjumësisë apo se ndoshta padashur mund të kishte shkelur ndonjë hije..

Por edhe të nesërmen ndodhi e njëjta gjë. Poeti nuk mundi të nxjerrë dot asnjë varg nga goja.

Atherë turma filloi të fishkëllente e zemëruar, të gjuante me ç’kishte në dorë në drejtim të tij, e të thërriste me zë të lartë e kërcënues;
– Hajde jepi, nuk te paguajmë kot !
Edhe atë mbrëmje banorët ranë herët në gjumë. Pakënaqësia ndihej edhe në këngën e bulkthave.
Të nesërmen u lajmërua sërish grumbullimi në shesh. Nga ç’u pëshpërit lartë e poshtë, u mësua se poeti kërkonte t’u thoshte banorëve disa fjalë…
U ndie menjëherë hareja që i përfshiu të gjithë. U kishin munguar vargjet e tij.
– I paska ardhur muza, eh, po nuk kishte si të ndodhte ndryshe, – bërtisnin hareshëm, gra, burra, e femije. Fjalën; muzë e kishin degjuar prej gojës së poetit, nuk e dinin çfar qe, por për një gjë ishin të sigurt; pa praninë e saj poeti nuk vlente një grosh.
Mbrëmja mbrriti ngadalë ndërsa ata u rreshtuan si zakonisht në shesh.
Poeti doli përpara turmës dhe nisi të flasë. Ai filloi t’u sqaronte banorëve se sa e vështirë kishte qenë për të e gjithe ajo ndërmarje, se si gjithë ato kohë i ishte dashur të shpikte e shpikte pafund ngjarje të rreme, derisa në fund kishte shterrur… dhe kjo ishte aq rraskapitëse…
– Unë nuk mund të vazhdoj pafundësisht t’iu rrëfej asgjënë . Jam i shqetësuar se shoh që edhe vetë ju keni filluar t’i besoni këto gjepura…Pyes veten ç’do mbesë nga ju pas shumë vitesh, ç’histori do i rrëfeni nipërve e stërnipërve ?

Turma qëndroi pa folur për një çast, pastaj filloi t’i afrohej e zemëruar, gjithnjë e më shumë, ndërsa ai bënte hapa mbrapa, derisa u pengua në një gur dhe u rrëzua përtokë. Çdokush prej tyre ( burrë, grua, fëmijë, kishte një dritë të egër në sy ), filloi ta gjuante me shkelma, me grushta… ato nuk pushuan deri sa ai i humbi ndjenjat.
E lanë të shtrirë përtokë dhe u larguan… të fyer…

Të nesërmen u zgjuan si zakonisht… Si zakonisht, u krehën në pasqyrat e gënjeshtërta, pastaj dolën në qytet e pajtuan një poet të ri…

Edhe sot e kësaj dite, banorët e fshatit, P. vazhdojnë të kujdesen imtësisht për imazhin e tyre. Me të njëjtin intensitet vazhdojnë të prodhohen pasqyrat, me të njëjtin intensitet vazhdojnë të pajtohen poetë…. Tashmë u është mbushur mendja top që fshati i tyre ka një histori të mbushur plot e përplot me bëma të mëdha, zana, kreshnikë e gojëdhëna… këto te fundit kanë filluar të mbrohen edhe nga UNESCO….

16.08.09 ( botuar tek “Gazeta” )

© Arlinda G.