Buɣim Chuɣu nyɛla chuɣu shɛli tini puhiri Buɣim goli ni.
Taarihi wuhiya ni Buɣim Chuɣu nyɛla Dagbamba chuɣu kurili. Di piligu zaŋmi gbaai 15th century din daa niŋ ka Naa Zoligu nyɛ Dagboŋ Naa.
Naa Zoligu ndaa nyɛ Yaa-Nanima puuni ŋun pahiri anu, Naa Nyaɣisi Wumbee Yani gbana zuɣu ʒinibu nyaaŋa.
O Nam dibu daa gbaala yuuni 1469 lali ti kpa yuuni 1486.
O Nam dibu yuuni ka o tuuli yaaŋa, Naa Dariʒɛiɣu daa barigi mɔɣini. Taarihi din yi noli ni wuhiya, ni kpukparisi bee yɔɣ'si n daa kpuɣi o saha shɛli o ni daa doli o ba Naa Zɔŋ mini o beya chaŋ puuni.
Wahala kam bɛni daa di n bori Naa Zoligu yaan' yurigu daa bahi yoli. Ka Naa Zoligu mi yɛli ni shee ka bɛ bo Dariʒɛiɣu dama baɣisi yeliya ni o be o nyɛvuli ni ka mali alaafee.
...Karimmi pahi
Coronavirus bee COVID-19 nyɛla dɔr' shɛli din tahi Coronavirus palli shɛli ti ni booni SARS-CoV-2. Andunia Alaafeei Laɣiŋgu (WHO) daa tuui wumla vaarosi palli ŋɔ lahibali silimiin-gɔli December biɛɣ' pihita ni yini dali yuuni 2019, di ni daa niŋ ka vihigu yina n-wuhi ni lala dɔr' bimbirili ŋɔ laɣim taba m-mali yaa Chaana tiŋ yuli booni Wuhan.
March 12, 2020 ka di daa dihi tabili ni doro ŋɔ daa tuui kpe Ghana, di ni daa niŋ ka Nuguchi tuma duzuɣu din su vihigu-vihigu zaŋ chaŋ dɔribimbira polo Ghana ŋɔ daa niŋ niriba ayi ban daa yi Norway ni Turkey n-kpɛna Ghana.
......Karimmi pahi