Çince karakterler
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Şubat 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Çin yazı karakterleri (Çince: 汉字/漢字; Pinyin: hànzì), günümüzde Çince, Japonca ve Korecenin yazılmasında kullanılan simgesel grafikler ya da logogramlardır. Bunlara Mandarin Çincesinde hànzì, Japoncada kanji, Korecede hanja ya da hanmun, Vietnamcada ise hán tự ya da chữ nho adı verilir.
Çin yazısının ilk örnekleri Çin'in Shang Hanedanlığı döneminde, yaklaşık MÖ 1600 yıllarına ait Fal Yazıtlarıdır. Çin karakteri daha sonra Çin dışında Doğu ve Güney Asya'da Kore, Vietnam ve Japonya'da kullanılmaya başlanmıştır. 20. yüzyılda Kuzey Kore ve Vietnam, Çin karakterini kullanmayı tamamıyla bırakmışlardır. Bugün Güney Kore ve Japonya'da ise bu ülkeler kendi yazım sistemlerini geliştirmiş olmalarına karşın Çin karakteri hâlâ kısmen kullanılmaktadır.
Çin yazı karakterleri, alfabeden farklı olarak ses belirtmek için kullanılmaz; bir tür resim yazısından türemiştir. Bu nedenle farklı dillerde değişik seslerle okunabilir; ancak anlam değişmez. Bu sayede Çincenin yüzlerce farklı lehçesini konuşan Çinliler için tarih boyunca iletişimi kolaylaştıran bir araç olmuştur. Söz dizimi olarak Çinceden tamamen farklı dilleri konuşan Japonlar ve Koreliler ise temel dilbilgisi kurallarını öğrendikten sonra Çince Budist yazmalar gibi belgeleri okuyabilmişlerdir. Bu yönüyle Çin karakteri Uzak Doğu'da kültürel alışverişin temel taşıdır.
Çin'de 1956 yılından sonra Basitleştirilmiş Karakterler kullanılmaya başlanmıştır. Buna karşılık Tayvan, Hong Kong ve Makao'da hâlen Geleneksel Karakterler kullanılmaktadır.
Çin karakterinin tarihsel gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Arkaik | Zhuanshu (Qin Hanedanlığı) | Geleneksel karakterler | Sadeleştirilmiş | Pinyin | Anlamı |
人 | — | rén | insan | ||
女 | — | nǚ | kadın | ||
子 | — | zǐ | çocuk | ||
日 | — | rì | güneş | ||
月 | — | yuè | ay | ||
山 | — | shān | dağ | ||
川 | — | chuān | nehir | ||
水 | — | shuǐ | su | ||
雨 | — | yǔ | yağmur | ||
竹 | — | zhú | bambu | ||
木 | — | mù | tahta | ||
馬 | 马 | mǎ | at | ||
鳥 | 鸟 | niǎo | kuş | ||
龜 | 龟 | guī | kaplumbağa | ||
龍 | 龙 | lóng | ejderha |
Zamirler[değiştir | kaynağı değiştir]
- 我: Ben (wo)
- 你: Sen (ni)
- 他 (dişil yazımı: 她): O (ta)
- 我们: Biz (women)
- 你们: Siz (nimen)
- 他们(dişil yazılımı:她们): Onlar (tamen)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Çince karakterler ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.