Wikipedia:Houptsyte

Elsassisch

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 27.890 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Schlacht bi Friiburg im Brisgau

Derwyylscht em Drissigjährige Chrieg isch es am 3., 5. un 9. August 1644 zue dr Schlacht bi Friiburg im Briisgau chumme. D Schlacht zwische dr Bayere under em Franz von Mercy un dr Franzose under dr Marschäll Condé un Turenne het drei drei Däg duurt und giltet als die verlustriichst vum ganze Chrieg.

D Schlacht het unentschide mit dr Bewahrig vum status quo gendet.

Kaiserlich-bayerischi Truppe under em Mercy hen sit Ende Juni 1644 Friiburg, gressti Stadt im domolige Vorderestriich belageret, wo vu franzesisch-schwedische Truppe ghalte worre isch. Als Verteidigungsmassnahm hen die Belagerte druf mehreri Vorstädt un Chlester zerstert, um dr Blagerer meglichst wänig Meglichkeite fer e Versorgig oder e Iquartierig z gä. Dennoch het dr Mercy schliessli am 27. Juli 1644 d Ybergab vu dr Stadt erzwunge. Die alde Besatzigstruppe hen aber freie Abzug in di franzesisch Festig Briisach erhalde. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

ds Alroune-Manndli u ds Alroune-Froueli im Hortus sanitatis, 1491

... dass d Alroune syt der Antike als Zoubermittel bruucht wird?
... dass dr Emil Schwendemann mit em Ortenauer Wortschatz s erscht Bezaichnigswerterbuech im dytsche Sidweschte vereffetligt het?
... dàss ma dr Schtàuisee vu Bouzey nutzt, fìr d’ Wàsserversorgung vum Vogesa-Kànàl z’ schtälla?
... dass nöd ganz klar isch, wo s Chloschter Bänke gnau gstande isch?
... dass de Adolf Guyer-Zeller für d Konzession für d Jungfräubaan hät müesse bewiise, das de Ufenthalt i so grosse Höe für Mänsche medizinisch unbedänklich isch?
... dass im Schwizerische Bundesarchiv wäge der Umstellig vo de Bundesverwaltig uf di digitali Gschäftsverwaltig, zuekünftig fast nume no Underlage i digitaler Form archiviert wärded?

Àlemànnischa Nochrìchte:

5. Augschte 2021:
Ds Maitli im rota Gwand - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 4 (SRF)
29. Juli 2021:
«Wilhelmina Tellona» - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 3 (SRF)
22. Juli 2021:
«Tod à la carte» - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 2 (SRF)
18. Juli 2021:
Lebensnah und menschlich (Die Oberbadische)
15. Juli 2021:
«Der Fall Rappold» - Alpakrimi von Hans-Peter Gansner, Nr. 1 (SRF)
Für die Lahrer Kulturamtsleiterin Cornelia Lanz ist Mundart "eine Form der Kultur" (Badische Zeitung)
Neue Mundart-Datenbank: Bairisch, fränkisch und schwäbisch (RTL)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

4. Augschte

1782: Z Wien hyrotet dr Wolfgang Amadeus Mozart d Constanze Weber.
1870: In dr erschte Schlacht vum Dytsch-Franzesische Chrieg bi Wisseburi im Elsàss sige di preußische Druppe iber di franzesische.
1883: Dr elsässisch Schriftsteller René Schickele chunnt uf d Wält.
1901: Dr US-amerikanisch Jazzmusiker Louis Armstrong (Bild) chunnt uf d Wält.
1936: Dr Schwyzer Liedermacher Mani Matter chunnt uf d Wält.