Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 113.295 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Нинџа (忍者) или шиноби (忍び) — таен агент или платеник во феудална Јапонија, стручен за неконвенционални начини на војување. Задачите на нинџата биле шпионажа, саботажа, инфилтрација и атентати, како и отворена борба во одредени ситуации. Нинџите користеле прикриени методи за водење војна, за разлика од самураите, кои имале строги правила за чест и борба.

Потеклото на нинџите е нејасно и тешко да се утврди, но се претпоставува дека потекнуваат од околу XIV век. Сепак, се смета дека претходниците на нинџите постоеле уште од хејанскиот и раниот камакурански период. Постојат малку пишани докази во кои детално се опишуваат активностите на нинџите. Зборот шиноби до XV век не се користел за да се опишат агенти слични на нинџите и е малку веројатно шпионите и платениците пред тоа време да биле сметани за специјализирана група. Во немирите во периодот Сенгоку (XV–XVII век), платеници и шпиони за изнајмување се појавиле во регионите Ига и Кога во Јапонија и заклучено е дека подоцнежното знаење за нинџите е добиено од овие кланови. По обединувањето на Јапонија под власта на шогунатот Токугава, нинџата повторно исчезнала во заборав. Но, во XVII и XVIII век, прирачници како Бансеншукаи (1676), често насочени кон кинеската воена философија, се појавиле во значителен број. Овие текстови открија асортиман на филозофии, религиозни верувања, нивната употреба во војувањето, како и техники за шпионирање што ги формираат основите на уметноста на нинџата. Зборот нинџуцу подоцна ги објаснувал големиот број на практики поврзани со нинџата. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Езерска жаба (Pelophylax ridibundus) во Римбах, Хесен, Германија.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека годинава Википедија прослави 20 години постоење?
...дека првиот театар во Скопје („Ада Кафе“) е отворен во 1906 година?
...дека градот Пешкопеја во денешна Албанија во средновековието се нарекувал Пресоленград?
...дека Наум Миладинов (1817-1897), братот на Димитар и Константин Миладинови, бил првиот запишувач на македонските народни песни во музичка нотација?
...дека бојата тегет е наречена по видниот австриски адмирал Вилхелм фон Тегетоф?
...дека птиците се диносауруси?
...дека факсот е измислен 11 години пред телефонот?
...дека во 1000 г. Охридската патријаршија излегувала на 4 мориња (Егејско, Јонско, Јадранско и Црно)?
...дека охридското село Велмеј има дури 26 археолошки наоѓалишта?
...дека Блаженствата се девет препораки на Христос („Блажени се...“) изречени во неговата Беседа на гората?
...дека според три различни преданија, во гробницата „Струмин гроб“ е закопана сестра на Крале Марко, ќерка на властелин од периодот пред средновековието или принцот Персеј, роднина на Александар Македонски?
...дека кај тиквешкото село Росоман се наоѓало едно од двете речни пристаништа во Вардарска Македонија, од кое се испорачувале земјоделски производи во Солун сè до 1912 година?
... дека композиторот Јохан Себастијан Бах имал дури 20 деца со две жени (7 со првата и 13 со втората)?
... дека папагалот мал александар (Psittacula krameri) го носи името на кралот Александар Македонски, за кој се смета дека ги довел птиците од овој род во Средоземјето од Индија како подароци за аристократијата и дипломатите?
...дека Смолика во Гребенско е втора највисока планина во Егејска Македонија (и цела денешна Грција), веднаш по Олимп?
...дека патристиката е наука за црковните отци и нивното дејствување во обединувањето на античката филозофија со христијанското учење?
...дека Елбрус (5.642 м) на Кавказ е највисоката планина во Европа?
...дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во директно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
... дека со само 30 жители (2011), Хум на Истра е најмалиот град во светот?
... дека според месното предание, Ѓаволскиот Ѕид настанал кога ѓаволот неуспешно се обложил со Господ дека може да ја прегради Брегалница и за една ноќ да го потопи цело Овче Поле?
... дека островот Удово кај истоименото село на реката Вардар е најголемиот речен остров во Македонија и втор остров по површина во земјата?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 17 март 2021 г.

Настани:

1891	Воспоставена е првата телефонска врска меѓу Лондон и Париз. Првата телефонска линија во Европа беше отворена во 1877 година во Берлин, во Германија. Пет години подоцна Берлин ја доби првата телефонска централа само со 48 претплатници. Тоа беа почетоците на телефонскиот сообраќај кој со голема брзина го освои светот.
1947	Во Скопје е формирана првата хируршка клиника во Македонија.
1958	САД од космодромот „Кејп Каневерал“ во орбитата околу Земјата го лансираа вториот американски сателит „ Вангард I“.
1963	При ерупција на вулканот Агунг на индонезискиот остров Бали загинаа најмалку 11.000 луѓе.
1969	Голда Меир, како прва жена во историјата на Израел ја презеде должноста премиер.
1992	Република Македонија и Република Словенија воспоставија дипломатски односи.
1998	Џу Жунгѓи станал премиер на Кина.
2014	Властите на АР Крим објавуваат независност од Украина и доставуваат барање да станат федерална единица на Русија како Република Крим, притоа распишувајќи референдум кој завршува со огромна поддршка за предлогот.

Родени:

1834	Готлиб Вилхелм Дајмлер — германски инженер.
1919	Нет Кинг Коул — американски музичар.
1921	Иван Несторовски — македонски геолог.
1935	Владимир Поповиќ — српски и југолсовенски фудбалер и тренер.
1936	Никола Нака — македонски градежен инженер.
1938	Рудолф Нуреев — руски и советски балетан.
1939	Џовани Трапатони — италијански фудбалер и тренер.
1943	Газанфер Бајрам — македонски академски сликар.
1955	Гери Синис — американски глумец и режисер.
1959	Дени Ејнџ — американски кошаркар.
1964	Роб Лоу — американски глумец.
1967	Били Корган — американски рок-музичар, член на групата „Смешинг пампикнс“ (The Smashing Pumpkins).
1970	Флорин Радучоју — романски фудбалер.
1976	Алваро Рекоба — уругвајски фудбалер.
1983	Раул Меирелеш — португалски фудбалер.
1985	Дарио Каталдо — италијански велосипедист.
1986	Един Џеко — босански фудбалер.
1989	Шинџи Кагава — јапонски фудбалер.
1993	Кума Бабакар — сенегалски фудбалер.
1998	Урош Рачиќ — српски фудбалер.

Починале:

180	Марко Аврелиј — римски цар и стоички филозоф.
1782	Даниел Бернули — швајцарски лекар, физичар и математичар.
1956	Ирена Жолио-Кири — ќерка на Пјер и Марија Кири.
1973	Перл Бак — американска писателка.
1976	Лукино Висконти — италијански филмски режисер и сценарист, еден од зачетниците на неореалистичката филмска школа.
1988	Валтер Ниг — швајцарски теолог.
2010	Алекс Чилтон — американски поп-рок музичар, член на групата „Биг стар“ (Big Star).

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич