Bosh Sahifa

Har kim hissa qoʻsha oladigan ochiq ensiklopediya

Oʻzbekcha Vikipediyadagi maqolalar soni: 139 768
1-mart 2021, dushanba

Bugungi tanlangan maqola

Usmonlilar imperiyasidagi yahudiylar tarixi — Usmonlilar imperiyasida istiqomat qilgan yahudiy xalqlarining tarixi. Tarix bilan yaqindan qiziqmaydigan odamlar koʻpincha ikkita notoʻgʻri fikr bilan kifoyatlanadilar: Birinchi fikrga koʻra, yahudiylar Turkiyaga 1492-yilda surgun qilinganlar. Ikkinchi fikrga koʻra esa turklar va yahudiylarning birinchi aloqasi 1453-yilda, Istanbul fathidan keyin amalga oshirilgan. Vizantiya imperiyasidagi yahudiylar tarixiga qaraydigan boʻlsak, yahudiylar miloddan avvalgi 4-asrda Onadoʻli hududiga kirib kelganlar, Usmonlilarning beylik davridan to imperiyaning qulashiga qadar va hatto imperiyadan keyingi Turkiya Respublikasi davrida ham ushbu hududlarda istiqomat qilishgan. Usmonlilar imperiyasining yuksalish davri 15-16-asrlar yahudiylarning oltin davri boʻlgan. Usmonlilar davlatiga ilk bosmaxonani olib kelgan yahudiylar davlat ishlarida ham faol qatnashgan va katta lavozimlarni egallashgan. 17-asrga toʻgʻri kelgan Usmonlilar imperiyasining turgʻunlik davrida Usmonli yahudiylari madaniy va iqtisodiy inqirozga yuz tutdilar. 18-asrda yuz bergan tanazzul davrida, yahudiylar Sabetay Sevi voqeasidan kelib chiqqan zarba bilan „passiv himoya psixoziga“ kirishdilar. Soʻnggi davlatning qulash davrida yahudiylarning madaniy darajasi shu qadar pasayib ketgan ediki, hatto chet tilini oʻrganish biryoqda tursin hatto dindan chiqib ketayotgandek tuyuldi. Ammo Usmonlilarning qaysi davrida boʻlsa boʻlsin, yahudiylar jamoasi usmonlilar tuprogʻida boshqa xristian davlatlardagilarga nisbatan ishonch va tinchlikda yashadilar.

(Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Bugungi yaxshi maqola

Thor: Ragnarok 2017-yilda Marvel Studios tomonidan ishlab chiqarilgan va Walt Disney Studios Motion Pictures tomonidan tarqatilgan hamda Marvel Comics nashriyotidagi Thor qahramoniga asoslangan superqahramon janridagi Amerika filmidir. Ushbu film 2011-yilda ishlangan Thor va 2013-yilda ishlangan Thor: Zulmat dunyosi filmlarining davomi hisoblanadi va Marvel Kinematografiya Koinoti (MKK) ning oʻninchi filmidir. Filmning rejissori Taika Waititi, ssenariy mualliflari Eric Pearson, Craig Kyle va Christopher L. Yost boʻlib, filmda Chris Hemsworth (Thor sifatida), Tom Hiddleston, Cate Blanchett, Idris Elba, Jeff Goldblum, Tessa Thompson, Karl Urban, Mark Ruffalo va Anthony Hopkins kabi aktyorlar rol oʻynashgan. Thor: Ragnarok filmi sujetiga koʻra, Thor Heladan va yaqinlashib kelayotgan Ragnarökdan Asgardni qutqarish uchun Sakaar sayyorasidan qutilishi lozim edi. Thor haqidagi uchinchi film 2014-yil yanvar oyida tasdiqlangan, Kyle va Yost esa ssenariy ustida ishlamoqda edi. Chris Hemsworth va Tom Hiddlestonning filmda oʻynashi oktabr oyida eʼlon qilindi. Bir yil oʻtib, Thor: Zulmat dunyosi rejissori Alan Taylor qaytib kelmasligi maʼlum boʻlgandan soʻng, rejissorlikka Taika Waititi tanlandi. Mark Ruffalo Hulkning sobiq MKK filmlaridan olingan rolini repressivaga qoʻshdi va bu 2006-yilda yaratilgan „Planet Hulk“ („Hulk sayyorasi“) komiksining Ragnarok uchun uygʻunlashtirilgan qismiga ruxsat berdi. 2016-yil may oyida Blanchett Hela rolini oʻynashi, shu jumladan, Pearson iyul oyining boshida tasvirga tushishi tasdiqlandi. Avstraliyaning Brisbane va Sidney shaharlarida asosiy suratga olish ishlari olib borildi. Thor: Ragnarok filmi premyerasi Los Angelesda 10-noyabr 2017-yilda, Amerika Qoʻshma Shtatlarida 3-noyabr 2017-yilda boʻlib oʻtdi va shu sanada 3D, IMAX va IMAX 3D formatlarida namoyish qilindi. Film eng yaxshi aktyor, yoʻnalish, harakatlar ketma-ketligi, musiqiy asarlari va komediyalar uchun maqtovga sazovor boʻldi. Koʻplab tanqidchilar ushbu filmni Thor trilogiyasining eng yaxshisi deb hisoblashdi. Ushbu film dunyo boʻylab $854 million miqdorda daromad koʻrishga muvaffaq boʻldi va 2017-yilning toʻqqizinchi eng yuqori daromadli filmi boʻldi. Shuningdek, film sikveli hisoblangan Thor: Love and Thunder filmi 11-fevral 2022-yilda chiqishi kutilmoqda.

(Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yangiliklar

COVID-19 pandemiyasi

Faustin-Archange Touadéra (tasvirda) Markaziy Afrika Respublikasi prezidenti etib ikkinchi muddatga saylandi.
Nana Akufo-Addo Gana prezidenti etib ikkinchi muddatga qayta saylandi.
Hayabusa2 162173 Ryugu asteroididan toʻplangan namunalarni Yerga qaytaradi.
Joe Biden va uning sherigi Kamala Harris AQSh prezidentlik saylovlarida gʻolib boʻlishdi.

Boshqa yangiliklar

Oʻzgartirish

Bilasizmi...

Vikipediyaning bir yillik daromadi Facebookning bir kunlik daromadi bilan teng.
Oʻzbekiston davlat avtomobil raqamlari baʼzan avtomobildan qimmat boʻlishi mumkin.
Zimbabve — dunyoning eng qashshoq mamlakatidir.
Koreya Respublikasida marhum oʻzbek diniy arbobi ismi bilan atalgan masjid bor.
Hijriy yil hisobini Umar ibn Xattob joriy etgan.
William Pitt (tasvirda) 24 yoshida Birlashgan Qirollik Bosh vaziri lavozimini egallagan.
Toshkentdagi Temuriylar tarixi davlat muzeyi ichki bezaklariga 20 kilogrammdan ortiq oltin sarflangan.
Rassom Eldor Zokirov chizgan rasmlar internet memiga aylangan.
Qurʼon kitobi mingdan ortiq tillarga tarjima qilingan.
Baʼzi mamlakatlarda Vikipediyaga mobil qurilma orqali bepul kirish mumkin.
Zilzilalarni bashorat qilish metodi haligacha yoʻq.
Yopiq idishda saqlanadigan asal yuzlab yil aynimay turadi.
Chupa Chups ramzini Salvador Dalí ijod etgan.
Aybsizlik prezumpsiyasiga binoan kishi oʻzining aybsizligini isbotlashi shart emas.
Axborotni yashirishga urinish uning keng tarqalib ketishiga olib kelishi mumkin.

Kelgusi sonni tayyorlash | Arxiv | Oʻzgartirish

Bugun

1-mart

1565 — Eshtasiu di Sa Rio-de-Janeyro shahriga asos soldi.
1762 — Pyotr III dvoryan erkinligi haqidagi manifestni eʼlon qildi.
1781 — Merilend AQSh mustaqilligi haqidagi hujjatlarni tan oldi.
1872 — Yellouston milliy parki ochildi.
1896 — Henri Becquerel urandagi radioaktiv elementlarni kashf qildi.
1954 — Vodorod bombasining Tinch okeanidagi sinovi natijasida bir nechta mayda orollar yoʻq qilib tashlandi (suratda).
1972 — Nyurnberg metropoliteni ishga tushdi.
1992 — Oʻzbekiston va Fransiya davlatlari oʻrtasida diplomatik aloqalar oʻrnatildi.