An India

An India
Republic of India (en) भारत गणराज्य (hi) भारत (hi) بھارت (ur) भारत (pi)
Flag of India (en) Coat of arms of India (en)
Cathair
Aintiún	Jana Gana Mana (en)
Mana	«Satyameva Jayate (en) »
Ainmnithe in ómós	An Iondúis
Suíomh
22.8°N 83°E / 22.8; 83
Príomhchathair	Nua-Deilí
Daonra
Iomlán	1,326,093,247 (2020)
Teanga, nó leagan teanga	An Hiondúis An Béarla
Tíreolaíocht
Cuid de	South Asia (en) , ASEAN (en) , Comhlathas Briotanach, South Asian Association for Regional Cooperation (en) , BRICS (en) agus Non-Aligned Movement (en)
Achar dromchla	3,287,263 km²
• Uisce	9.5 %
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Muir Arabach, Bay of Bengal (en) agus An tAigéan Indiach
Pointe is airde	Kanchenjunga (en) (8,586 m)
Pointe is ísle	Kuttanad (en) (-2 m)
Ar theorainn le	Neipeal An Bhanglaidéis An Bhútain Maenmar An Phacastáin Daon-Phoblacht na Síne An Indinéis
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Réimeas Briotanach, Provinces of India (en) , Patiala State (en) , Changbhakar (en) , Panna State (en) agus Junagadh State (en)
Cruthú	Lúnasa 15, 1947
Eachtra barrthábhachtach	Indian independence movement (en) (Lúnasa 15, 1947)
Saoire phoiblí	Republic Day (en) (26 Eanáir) International Workers' Day (en) (1 Bealtaine) Independence Day (en) (15 Lúnasa) Gandhi Jayanti (en) (2 Deireadh Fómhair)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	federal republic (en) agus parliamentary democracy (en)
Comhlacht feidhmiúcháin	Government of India (en)
Comhlacht reachtach	Parliament of India (en)
• President of India (en)	Ram Nath Kovind (Iúil 25, 2017)
• Príomh-aire na hIndia	Narendra Modi (Bealtaine 26, 2014)
Údarás breithiúnach is airde	Supreme Court of India (en)
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil	2,597,491,162,897.7 $ (2017) )
OTI ainmniúil in aghaidh an duine	1,979 $ (2017)
Airgeadra	Indian rupee (en)
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	Indian Standard Time (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.in (en) , .ભારત (en) , .भारत (en) , .ଭାରତ (en) , .ਭਾਰਤ (en) , .ভারত (en) , .இந்தியா (en) , .భారత్ (en) , .ভাৰত (en) , .بھارت (en) , .ಭಾರತ (en) agus .ഭാരതം (en)
Plean uimhrithe teileafóin	+91
Uimhir theileafóin éigeandála	112, 1-0-0 (en) , 101 (en) , 102 (en) agus 108 (en)
Eile
Láithreán gréasáin	india.gov.in

Is tír í an India (nó Poblacht na hIndia) i ndeisceart na hÁise. Is í an seachtú tír ar domhain ó thaobh achair de agus an dara tír ó thaobh daonra. Is í an daonlathas is mó ar domhain.

Sanasaíocht. Tagann an t-ainm "an India" ón Iondúis, atá díorthaithe ón fhocal Sean-Pheirseach Hindu, ón Sanskrit Sindlu, an t-ainm stairiúil áitiúil d'abhainn na hIondúise. Thug na sean-Ghréigigh Indoi (Ινδοί) (pobal na hIondúise) ar na hIndiaigh.

Tugtar "Bharat" ar an India freisin, i mbunreacht na hIndia agus i teangacha na tíre. Tá an stádas céanna leis an dá fhocal. Tagann Bharat ó ainm an rí finscéalach Bharata i miotaseolaíocht na hIndia.

Tíreolaíocht

Tá imeallbhord 7,517 ciliméadar ag India ar an Muir Arabach, ar an Aigéan Indiach agus ar Bhá Beangál. Tá teorainn aici leis an bPacastáin, Sín, Neipeal, Bútain, Banglaidéis agus le Maenmar. Tá oileán Shrí Lanca suite amach ó chósta oirdheisceart na hIndia.

Polaitíocht

Is poblacht í an India agus 29 stát agus seacht gcríoch aontais inti. Is daonlathas parlaiminteach é.

Geilleagar

Bhí an 12ú geilleagar is mó ag an India sa bhliain 2008. Cé go bhfuil geilleagar láidir eascarthach ag an tír, tá an bochtanas, an neamhlitearthacht, agus an galar fós ann mar fhadhbanna mhóra.

Siombailí náisiúnta Phoblacht na hIndia (go hoifigiúil)

An t-ainmhí náisiúnta: an eilifint
An t-éan náisiúnta
An crann náisiúnta
An bláth náisiúnta
Ainmhí na hoidhreachta náisiúnta
An mamach mara
An reiptíl náisiúnta
Mamach na hoidhreachta náisiúnta
An toradh náisiúnta
An teampall náisiúnta
An abhainn náisiúnta
An sliabh náisiúnta

Teangacha na hIndia

Is stát iolraíoch ilteangach il-eitneach í an India sa lá atá inniu ann.

Tá 22 teanga oifigiúil ag an India, is iad an Hiondúis agus Béarla na príomhtheangacha atá in úsáid ag an rialtas cónaidhme. Ba í a dteanga an rud ba mhó a d’fhág na Sasanaigh ina ndiaidh san India.

Is iarchoilíneacht de chuid na Fraince í Pondicherry agus tá cúpla focal Fraincise á labhairt fós ann.

Stáit

Is iad na Stáit seo a leanas ballstáit an India:

Andhra Pradesh Arunachal Pradesh Assam Biohár Chhattisgarh Goa An Ghúisearáit Haryana Himachal Pradesh Jammu agus Kashmir Jharkhand Karnataka Kerala Madhya Pradesh Maharashtra

Manipur Meghalaya Mizoram Nagaland Odisha An Phuinseáib Rajasthan Sikkim Tamil Nadu Telangana Tripura Uttar Pradesh Uttarakhand Beangál Thiar

Stair

Aithníodh fo-ilchríoch na hIndia ó thaobh saibhris tradála agus saibhris cultúrtha ar feadh i bhfad. Is ann a bhí sibhialtacht ghleann na hIondúise lonnaithe agus is réigiún bhealaí trádala stairiúla agus impireachtaí stairiúil í freisin.

Tháinig ceithre reiligiún mór ón fo-ilchríoch - an Hiondúchas, an Búdachas, an Jaineachas agus an Sicheachas agus tháinig an Sorastrachas, an Giúdachas, an Chríostaíocht agus an tIoslam roimh 1000AD.

18ú haois

San 18ú haois bhí faill ag an bhFrainc ar smacht a fháil ar réimse maith den India. Má theip orthu é sin a dhéanamh ní de cheal dúthrachta agus misnigh é; arís agus arís eile chuaigh a gcuid arm i ngleic le reisimintí na Breataine, agus d’éirigh leo limistéar beag a choinneáil acu féin siar ó dheas ó Mhadras (Chennai) i dTamil Nadu.

19ú haois

Diaidh ar ndiaidh ón 18ú aois amach, nascghabh Comhlacht na hIndiacha Thoir an fo-ilchríoch agus ba choilíneacht na Ríochta Aontaithe í ó lár an 19ú haois.

1940idí: Críochdheighilt, Trasimirce agus Cinedhíothú

Jinnah (pobalóir moslamach) agus Gandi ( tugtha don aislingeacht), 1944

Bhain an India a neamhspleáchas amach sa bhliain 1947. Bhí ar an mBreatain neamhspleáchas a ghéilleadh don India agus tháinig deireadh leis an Réimeas Briotanach.

Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an Phacastáin agus India sa bhliain 1947. Bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh an Phuinseáib, mar a bhí, eatarthu.

Nuachtáin, 1944: "formula (=> críochdheighilt ) approved by Gandhi"

Sna 1940idí, bhí Muhammad Ali Jinnah ina cheannaire ar Chumann na Moslamach. Páirtí pobalach a bhí ann. Ghríosaigh óráid Jinnah an teannas ciníoch, de réir a chéile. Is cosúil gur thacaigh tromlach millteanach na Moslamach an críochdheighilt i 1947, ach ní raibh sé mar sin tamall de bhlianta roimh 1947.

1947: an trasimirce is mó riamh

Bhí Moslamaigh ina gcónaí san India le fada an lá, ur le hur le Hiondúigh agus le Saícigh. Bhí an fanaiceacht chreidimh ann i gcónaí, ach bhí an teannas ag cur thar maoil i 1947.

Thug Gandhi le tuiscint go riabh sé glan i gcoinne an chríochdheighilt. Ach tá na staraí den tuairim inniu go raibh sé mí-ionraic. Bhí Gandhi réidh le teacht ar chomhréiteach. Ach ní raibh sé sásta sciar den fhreagracht a ghlacadh. Agus bhí Rialtas na Ríochta Aontaithe ag séanadh a bhfreagracht chomh maith.

Fógraíodh neamhspleáchas India ar an 15 Lúnasa 1947. Bhain an stát nua Stádas Tiarnais (Dominion Status i mBéarla) amach.

Tharla cinedhíothú le linn na tréimhse seo. Líon iomlán na marbh: 1-2 milliún b'fhéidir. Tharla trasimirce ollmhór; tugadh bata is bóthar do 12 milliún, an trasimirce is mó riamh i stair an domhain.