Գլխավոր էջ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Բարի գալուստ Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք
Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիան ունի 277 708 հոդված։

P medicine.svg Բժշկություն
P history.png Պատմություն
P Economy.png Տնտեսագիտություն

P culture.png Մշակույթ
P space.svg Աստղագիտություն
P Armenia flag-map.png Հայաստան

P Cinema.svg Կինո
P football-lightblue.png Ֆուտբոլ
P basketball-lightblue.png Բասկետբոլ

< «Շաբաթվա հոդված» նախագիծ
Նոր Ջուղայի տարազ.jpg

Հայեր, էթնիկ խումբ, որը սերել ու կենսագործում է Հայկական լեռնաշխարհում և հարավարևմտյան Ասիայում։

Հայերը մեծամասնություն են կազմում Հայաստանի և փաստացի անկախ Արցախի Հանրապետություններում։ Հայերը ցրված են ամբողջ աշխարհում և ունեն 5-6 միլիոնանոց սփյուռք, որի անդամները միշտ կամ ժամանակ առ ժամանակ ապրում են Հայաստանի սահմաններից դուրս։ Հայկական սփյուռքի ամենամեծ կենտրոններ են Ռուսաստանը, Միացյալ Նահանգները, Ֆրանսիան, Վրաստանը, Իրանը, Գերմանիան, Ուկրաինան, Լիբանանը, Բրազիլիան և Սիրիան։ Բացի Իրանի և նախկին խորհրդային երկրների գաղթավայրերից, մնացած գաղթավայրերը ստեղծվել են հիմնականում Հայոց ցեղասպանության հետևանքով։

Հայերի մեծամասնությունը Հայ առաքելական եկեղեցու հետևորդ է, որը աշխարհի ամենահին եկեղեցիններից մեկն է։ Հիսուսի մահից քիչ անց քրիստոնեությունն սկսել է տարածվել հայերի մեջ։ Հայաստանում քրիստոնեություն են տարածել Հիսուսի երկու առաքյալները՝ Թադեոսը և Բարդուղիմեոսը։ 4-րդ դարի սկզբներին՝ Արշակունիների թագավորության ժամանակ, Հայաստանը դարձավ առաջին պետությունը, որը պաշտոնապես ընդունեց քրիստոնեությունը՝ որպես պետական կրոն։

Հայերենը պատկանում է Հնդեվրոպական լեզվաընտանիքին։ Այն բաժանված է երկու մասի՝ արևելահայերեն և արևմտահայերեն։ Արևելահայերենը տարածված է Հայաստանում, Արցախում, Իրանում և հետխորհրդային երկրներում, իսկ արևմտահայերենն օգտագործվել է պատմական Արևմտյան Հայաստանում, իսկ այժմ խոսվում է ցեղասպանության արդյունքում առաջացած գաղթավայրերում։ Հայոց գրերը ստեղծվել են Մեսրոպ Մաշտոցի կողմից՝ 405 թվականին։

Հայերի մի ստվար մասը ծպտյալ է, որոնք ինչ-ինչ պատճառներով թաքցնում են իրենց իրական արմատները։ Ծպտյալ հայերը բնակվում են հիմնականում Թուրքիայի տարածքում, որոնց թիվը հասնում է շուրջ 5 մլն-ի (կան նաև այլ տվյալներ՝ 2-7 մլն: Ծպտյալ հայերը հիմնականում բնակվում են Արևմտյան Հայաստանի տարածքում, որոշակի քանակությամբ նաև Կիլիկիայում։ Նրանք ցեղասպանությունից փրկվելու համար թուրքացվել, քրդացվել կամ արաբացվել են... Ավելին


Capybara harness.jpg

Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։

Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ:


Writing star.svgՄասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։

Join, Edit, Check.png



Ալեն Դելոն


COVID-19 համավարակ
Ջո Բայդեն

Շարունակվող իրադարձություններ՝ Հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)  • բողոքի ցույցեր (Բելառուս, Բուլղարիա, ԱՄՆ, Թաիլանդ, Լեհաստան)  • ԱՄՆ նախագահական ընտրություններ 2020

Վերջերս մահացածներ՝ Միխայիլ Ժվանեցկի  • Գուրգեն Եղիազարյան  • Սլավեն Զամբատա  • Մեսութ Յըլմազ  • Շոն Քոնների  • Ռոբերտ Ֆիսկ

Կաղապար:Potd/2020-08-08 (hy)
«Ցուցափեղկում» ընդգրկված են Հայերեն Վիքիպեդիայի լավագույն՝ ընտրյալ, լավ և տարվա հոդվածները, ինչպես նաև ընտրյալ ցանկերը:

Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիան ունի 55 ընտրյալ, 39 լավ, 29 տարվա հոդված և 7 ընտրյալ ցանկ։

Small Skew Star SVG.svg
Վերջին ընտրյալ հոդվածներն են՝
Blue star boxed.svg
Վերջին լավ հոդվածներն են՝

Նոր թեկնածուներ՝

Նոր թեկնածուներ՝

  • Չկան


QSicon Formatierung Blue.svg
Վերջին ընտրյալ ցանկերն են՝

Նոր թեկնածուներ՝

  • Չկան
Mail-reply-all.svg ՀարցերՕգնությունԳրանցվելԽմբագրել այս էջը - Թարմացնել