Баш бит
Буркина Фасода инкыйлаб көне
- 1862 — Габделвахит Сөләйманов, Ырынбур Мөселманнар Диния нәзаратының III мөфтие (1840-1862) вафат булган.
- 1875 — данияле язучы, балалар әкиятчесе Һанс Христиан Андерсен вафат була.
- 1890 — татар драматургы Габделхаликъ Садриев туа.
- 1901 — Луи Армстронг, АКШ джаз-музыкант һәм башкаручы дөньяга килә.
- 1902 — Темза астында җәяү күчү тоннеле ачыла.
- 1914 — Бөекбритания Алманиягә сугыш игълан итә.
- 1943 — татар шагыйре Равил Фәйзуллин дөньяга килә.
- 1961 — АКШ сәясәтчесе, 44 нче президент Барак Обама туа.
- 1962 — апартеидка каршы чыккан Нельсон Мандела төрмәгә утыртыла.
- 2015 — сатирик татар язучысы Фәнзаман Баттал вафат була.
Сез беләсезме?
- Зәңгәрсу котып төлкесе җәен төтенсу соры, ә ак котып төлкесе соргылт көрән төстә була.
- Сугыш алдыннан Сталин Кырым күперен төзү өчен металл кормаларны Германиядә эшләтергә бирә. Сугыш башлангач, алманнар әзер эшләнмәләр китертеп, бу проектны ашыра да башлыйлар.
- 2020 елның 22 гыйнварында мәшһүр татар яшьләре газетасы үзенең 100 еллыгын билгеләп үткән.
- Татар телендә тәүлек буе эшли торган беренче балалар-яшүсмерләр каналы 2018 елның азагында эфирга чыга.
- 13 яшьлек вундеркинд Рубик кубигын камилләштергән.
- Дала төлкесе төлкеләр арасында иң вагы.
- Ислам җәмгыяте Ирландиядә иң тиз үсә торган дини азчылык булып тора.
- Җәллад козгын башка кошларның да тавышларын чыгарып сайрый ала.
- Дания башкаласы халкының һәр унынчы кешесе — мөселман.
- Чуаш язучыларының әдәби журналы Туган Идел дип тәрҗемә ителә.
- «Татар» мәчете Финляндиядә баштан ук мәчет буларак төзелгән бердәнбер бина санала.
- Финляндия – Аурупада, Австриядән кала, исламны кануни таныган икенче дәүләт.
- Голливудның Дан аллеясына ел саен якынча 10 миллион турист килә.
- Этләр Антарктидадан башка барлык кыйтгаларда да тереклек итәләр.
- Румыниядә ислам диненең төп тарафдарлары — Румыния төрекләре һәм Румыния татарлары.
- Саам мифологиясендә башка дөнья тереклек ияләренә гномнар караган.
- Казан башлыгы хатыны Гөлнар-ханым 1899 елда Парижда Казан ханлыгы тарихына багышланган китабын чыгара.
- Табон мәгарәләрен Филипин цивилизациясе бишеге дип тә атыйлар.
Көн үзәге темалары
COVID-19 коронавирус авыруы пандемиясе
Бөек Ватан сугышында җиңүнең 75 еллыгы:
Мәхмүт Нигъмәтҗан улы Нигъмәтҗанов (1930 елның 10 мае, Олы Арташ, ТАССР, РСФСР, ССРБ) — танылган фольклорчы-галим, музыка белгече, татар халык көйләрен җыючы һәм өйрәнүче, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе (1979), Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе иясе (1985).
Башта хәрби заводта столяр эшен башкара, Украина ССРның Кадиевка һәм ТАССРның Юдино һөнәри укуханәсендә, аннары Мәскәү тимерюлчылар техникумында, Казан университетының физика-математика факультетында (читтән торып) һәм Казан дәүләт консерваториясендә белем ала.
Хезмәт юлы Юдино һөнәр укуханәсе, Казан дәүләт консерваториясе, Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты, Татар дәүләт филармониясе һәм Казан педагогика институты белән бәйле. ↪ Дәвамы
Ураһа, шулай ук ураса (сах. ураһа) — конус шәкелендә колгалардан ясалган һәм каен тузы белән үрелгән куыш, якутларның традицион җәйге торагы. Якутларның иң борынгы торак-йорты буларак санала.
Эчендәге баганалар һәм аларда яткан кыршау сырлы орнамент белән бизәлә. ураһа кышка сүтелмәгән, Саханың кышкы җәмһәрир суыкларына түзгән.
XIX гасыр ахырына якутлар җәйге торак рәвешендә ураһа корудан туктый. Хәзерге вакытта ураһаның гадиләштерелгән варианты якутларның Ысыах халык бәйрәме вакытында төзелә. ↪ Дәвамы
Сайланган мультимедиа
Таныш булыйк
Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.
Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.
Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.
Җаваплылыктан баш тарту
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.
Катнашу
- Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
- Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
- Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
- Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
- Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Facebook / VK.com / Telegram.
- Русия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
- Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.
Җәмгыять
Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".
Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 34 427 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 87 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 8 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.
Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.
Вики-кырларыбыз
- Хәзерге вакыйгалар
- Көн тәртибендәге мәсьәләләр
- Соңгы яңалыклар
- Статистика
- Вазыйфалар
- Стратегия
- Эшчәнлек планы
- Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
- Ай хезмәттәшлеге темасы
- Сайланган эчтәлек
- Соңгы үзгәртүләр
- Яңа битләр
Тирә якта
Тәкъдим ителгән мәкалә: Q17001115 — ингл. Child soldiers in the Democratic Republic of the Congo / исп. Niños soldado en la República Democrática del Congo / кыт. 刚果民主共和国童兵 — тат. Конго Демократик Җөмһүриятендәге бала-солдатлар
Татарның язылмаган законнары, фәлсәфи кануннары – мәкальләре... |
Кем яраткан? Кем чыгарган? И «гөнаһ» ләфзы, сине; Мәгънәсезсең, сеңдералмый саф гакыл һәзмы сине! ↪ Дәвамы... |
Тугандаш проектлар
Викиверситет — белем бирү аланы
Викиҗыентык — медиафайллар саклагычы
Викикитап — дәреслекләр һәм белешмәлекләр
Викимәгълүмат — фактик мәгълүмат-белем базасы
Викиөзек — өземтәләр җыентыгы
Викисәфәр — юл күрсәткече
Викисүзлек — сүзлек һәм тезаурус
Викитөрләр — биологик төрләр
Викиханә — оригиналь текстлар
Викихәбәрләр — хәбәрләр агентлыгы
Мета-Вики — проектара хезмәттәшлек аланы
Викимедиа инкубаторы — яңа тел бүлекләре
MediaWiki — «MediaWiki» буенча белешмә
Phabricator — технологик платформаны үстерү