1860
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Rok 1860 / MDCCCLX
stulecia: XVIII wiek ~
XIX wiek ~
XX wiek
dziesięciolecia:
1830–1839 •
1840–1849 •
1850–1859 •
1860–1869
• 1870–1879
• 1880–1889
• 1890–1899
lata: 1850 «
1855 «
1856 «
1857 «
1858 «
1859 «
1860
» 1861
» 1862
» 1863
» 1864
» 1865
» 1870
Wydarzenia w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia – w Królestwie Polskim wyszedł pierwszy polski znaczek pocztowy.
- 11 czerwca – pogrzeb generałowej Katarzyny Sowińskiej, polskiej działaczki charytatywnej, wdowy po generale Józefie Sowińskim stał się okazją do wielkiej manifestacji patriotycznej z udziałem kilkunastu tysięcy warszawian; była to pierwsza od 30 lat publiczna demonstracja patriotyczna i zarazem pierwsza z serii manifestacji poprzedzających powstanie styczniowe. Atmosferę podgrzewały wieści o zwycięstwach Napoleona III we Włoszech.
- 4 września – do Wilna wjechał pierwszy pociąg.
- 29 listopada – w 30 rocznicę Powstania Listopadowego w dawnym kościele o.o. karmelitów na Lesznie w Warszawie wykonano po raz pierwszy pieśń „Boże, coś Polskę” w wersji poprawionej przez Antoniego Goreckiego.
- 13 grudnia – w Warszawie powstało Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, organizacja skupiająca artystów i miłośników sztuki działająca na terenie zaboru rosyjskiego.
- Rozporządzenie cesarskie zniosło rząd w Krakowie. Cały obszar Galicji podporządkowano bezpośrednio Namiestnictwu we Lwowie, a niektóre urzędy tam przeniesiono.
- Zbudowano drogę bitą Gdańsk - Lębork.
Wydarzenia na świecie[edytuj | edytuj kod]
- 2 stycznia – na posiedzeniu Francuskiej Akademii Nauk Urbain Le Verrier ogłosił odkrycie planety Wulkan.
- 10 stycznia – katastrofa budowlana w fabryce „The Pemberton Mill” w Lawrence (Massachusetts), śmierć poniosło 145 robotników, 166 odniosło obrażenia.
- 19 lutego – brytyjski transatlantyk SS Hungarian rozbił się na kanadyjskiej wyspie Sable; zginęło wszystkich 205 osób na pokładzie.
- 26 lutego – w Kalifornii biali osadnicy dokonali masakry 80-250 Indian plemienia Wiyotów.
- 5 marca – Modena, Parma, Romania i Toskania przyłączyły się w drodze referendum do Królestwa Sardynii.
- 22 marca – Toskania weszła w skład zjednoczonych Włoch.
- 24 marca – niemiecki astronom Robert Luther odkrył planetoidę (58) Concordia.
- 28 marca – zawarto konkordat między Haiti a Stolicą Apostolską.
- 2 kwietnia – w Turynie zebrał się pierwszy parlament zjednoczonych Włoch.
- 3 kwietnia – pierwsze ekspedycje amerykańskiej poczty konnej Pony Express.
- 9 kwietnia – na fonautografie wynalezionym przez Francuza Édouarda-Léona Scotta de Martinville zarejestrowano najstarsze nagranie ludzkiego głosu.
- 19 kwietnia – Setúbal w Portugalii uzyskało prawa miejskie.
- 26 kwietnia – zawarto traktat pokojowy kończący wojnę hiszpańsko-marokańską.
- 3 maja – Karol XV został koronowany na króla Szwecji.
- 5 maja – Zjednoczenie Włoch: Giuseppe Garibaldi wraz z tysiącem towarzyszy wypłynął z portu Quarto pod Genuą na Sycylię, w celu wsparcia powstania przeciwko Burbonom.
- 11 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi wraz z ponad tysiącem ochotników wylądował na Sycylii, aby wesprzeć powstanie przeciw Burbonom.
- 15 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: wojska powstańcze Giuseppe Garibaldiego pokonały siły Burbonów w bitwie pod Calatafimi.
- 17 maja – założono klub sportowy TSV 1860 Monachium.
- 27 maja – włoska wojna wyzwoleńcza: Giuseppe Garibaldi przypuścił atak na Palermo.
- 18 czerwca – została odkryta kometa jednopojawieniowa C/1860 M1 (Wielka Kometa roku 1860).
- 20 czerwca – w Rosji założono Władywostok, główną bazę rosyjskiej floty dalekowschodniej.
- 21 czerwca – opublikowano po raz pierwszy piosenkę nieustalonego autorstwa I Wish I Was in Dixie's Land, która w czasie wojny secesyjnej stała się hymnem Skonfederowanych Stanów Ameryki.
- 17 lipca – włoska wojna wyzwoleńcza: rozpoczęła się bitwa pod Milazzo.
- 12 sierpnia – otwarto linię kolejową Wiedeń - Salzburg - Monachium.
- 7 września – wojna o zjednoczenie Włoch: Giuseppe Garibaldi wkroczył do Neapolu.
- 8 września – ponad 300 osób zginęło po zatonięciu parowca SS Lady Elgin na jeziorze Michigan.
- 18 września – włoska wojna wyzwoleńcza: zwycięstwo wojsk piemonckich nad papieskimi w bitwie pod Castelfidardo.
- 26 września
- przyjęto flagę Ekwadoru.
- Victor de Tornaco został premierem Luksemburga.
- 18 października – II wojna opiumowa: brytyjscy żołnierze podpalili kompleks pałacowo-parkowy Yuanmingyuan w zdobytym Pekinie.
- 20 października – cesarz Franciszek Józef I wydał Dyplom październikowy reformujący ustrój Cesarstwa Austriackiego.
- 26 października – włoska wojna wyzwoleńcza: w Teano koło Neapolu doszło do spotkania pomiędzy Giuseppe Garibaldi a królem Piemontu i Sardynii Wiktorem Emanuelem II, którego Garibaldi nazwał „królem ItaliI” i przekazał mu Królestwo Obojga Sycylii.
- 6 listopada – Abraham Lincoln został prezydentem USA.
- 20 grudnia – Stany Zjednoczone: Karolina Południowa jako pierwszy ze stanów amerykańskiego Południa dokonała secesji. Za jej przykładem poszły kolejne, co doprowadziło do wybuchu wojny domowej, zwanej również secesyjną.
- 29 grudnia – wodowanie pierwszego brytyjskiego pancernika HMS Warrior.
- Nastąpiło Zjednoczenie Włoch.
- We Francji zwodowano, po dwuletniej budowie, drewnianą fregatę pancerną „Gloire” (nowy typ okrętu wojennego).
- Po raz pierwszy, japoński okręt wojenny (zakupiony od Holendrów) odbył rejs przez Ocean Spokojny, z Nagasaki do San Francisco (dowódca: kpt. Kimura).
- Ludność Szwajcarii przekroczyła 2,5 mln osób (dokładnie 2 515,4 tys.)
Urodzili się[edytuj | edytuj kod]
- 29 stycznia – Anton Czechow, rosyjski dramatopisarz i prozaik (zm. 1904)
- 8 lutego – Wojciech Trąmpczyński, polski polityk, prawnik, działacz Narodowej Demokracji, marszałek Sejmu i Senatu (zm. 1953)
- 14 lutego – Alfonsa Clerici, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (zm. 1930)
- 12 marca - William Cabell Bruce, amerykański polityk, senator ze stanu Maryland (zm. 1946)
- 13 marca – Hugo Wolf, austriacki kompozytor (zm. 1903)
- 18 marca – Jan Gwalbert Pawlikowski, polski ekonomista, publicysta i polityk, historyk literatury, taternik, jeden z pionierów ochrony przyrody (zm. 1939)
- 8 kwietnia – Józef Weyssenhoff, polski powieściopisarz, poeta, krytyk literacki, wydawca (zm. 1932)
- 11 kwietnia – Sigmund Zeisler, amerykański adwokat (zm. 1931)
- 16 kwietnia - Stanisław Kostanecki, polski chemik (zm. 1910)
- 26 kwietnia – Józef Bilczewski, arcybiskup lwowski obrządku łacińskiego, rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, święty katolicki (zm. 1923)
- 28 kwietnia – Henryk Rebuschini, włoski kamilianin, błogosławiony katolicki (zm. 1938)
- 2 maja – Theodor Herzl, żydowski dziennikarz, twórca i główny ideolog syjonizmu (zm. 1904)
- 3 maja
- John Scott Haldane, szkocki fizjolog i filozof (zm. 1936)
- Vito Volterra, włoski matematyk i fizyk (zm. 1940)
- 29 maja – Isaac Albéniz, hiszpański kompozytor (zm. 1909)
- 24 czerwca – Jan Stanisławski, polski malarz, przedstawiciel modernizmu (zm. 1907)
- 30 czerwca – Gyula Andrássy młodszy, węgierski szlachcic, austriacki hrabia, polityk (zm. 1929)
- 7 lipca – Gustav Mahler, austriacki kompozytor i dyrygent (zm. 1911)
- 24 lipca – Alfons Mucha, czeski malarz, grafik (zm. 1939)
- 2 sierpnia – Ludwik Chałubiński, taternik, inżynier-chemik, syn Tytusa (zm. 1933)
- 14 sierpnia – María Caridad Brader, szwajcarska zakonnica, założycielka Franciszkanek Sióstr Maryi Niepokalanej, błogosławiona katolicka (zm. 1943)
- 22 sierpnia – Paul Nipkow, twórca wynalazku nazywanego tarczą Nipkowa, który umożliwił powstanie współczesnej telewizji (zm. 1940)
- 5 września – Karol Stefan Habsburg, arcyksiążę austriacki z żywieckiej linii Habsburgów (zm. 1933)
- 6 września – Jane Addams, amerykańska socjolog, feministka (zm. 1935)
- 7 września – Grandma Moses, amerykańska malarka (zm. 1961)
- 13 września – John Pershing, amerykański wojskowy (zm. 1948)
- 2 listopada – Marcin Kasprzak, działacz ruchu robotniczego (zm. 1905)
- 18 listopada – Ignacy Jan Paderewski, polski pianista, kompozytor, działacz niepodległościowy i polityk (zm. 1941)
- 12 grudnia – Jan Kasprowicz, polski dramaturg i poeta (zm. 1926)
Zmarli[edytuj | edytuj kod]
- 5 stycznia – Jan Nepomucen Neumann, biskup Filadelfii, święty katolicki (ur. 1811)
- 12 stycznia – Jan Zygmunt Skrzynecki, polski generał (ur. 1787)
- 26 stycznia – Wilhelmine Schröder-Devrient, niemiecka śpiewaczka operowa, sopran (ur. 1804)
- 27 stycznia – János Bolyai, matematyk węgierski (ur. 1802)
- 30 stycznia – Tomasz Khuông, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1779 lub 1789)
- 7 lutego – Karol Sienkiewicz, polski poeta i historyk, współtwórca Biblioteki Polskiej w Paryżu, autor polskich słów Warszawianki (ur. 1793)
- 29 lutego – George Bridgetower, brytyjski wirtuoz skrzypiec i kompozytor (ur. 1778)
- 2 kwietnia – Elżbieta Vendramini, założycielka tercjarek franciszkanek elżbietanek, błogosławiona katolicka (ur. 1790)
- 12 maja – Charles Barry, angielski architekt, przedstawiciel eklektyzmu (ur. 1795)
- 23 czerwca – Józef Cafasso, włoski duchowny katolicki, święty (ur. 1811)
- 10 lipca – Męczennicy z Damaszku:
- Mikołaj Maria Alberga y Torres, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1830)
- Jan Jakub Fernandez, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1808)
- Engelbert Kolland, austriacki franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1827)
- Askaniusz Nicanore, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1814)
- Franciszek Pinazo, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1812)
- Emanuel Ruiz, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1804)
- Piotr Soler, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1827)
- Karmel Volta, hiszpański franciszkanin, misjonarz, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1803)
- 31 lipca – Justyn de Jacobis, włoski lazarysta, misjonarz, biskup, święty katolicki (ur. 1800)
- 21 września – Arthur Schopenhauer, niemiecki filozof (ur. 1788)
- 26 września – Miłosz Obrenowić, książę Serbii (ur. 1780)
- 25 października – Józef Lê Đăng Thị, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1825)
- 29 października – Kajetan Kosma Damian Errico, włoski duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Misjonarzy Najświętszych Serc Jezusa i Maryi, święty (ur. 1791)
- 3 listopada – Piotr Néron, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1818)
- 3 grudnia – Jan Nepomucen de Tschiderer, biskup Trydentu, błogosławiony katolicki (ur. 1777)
- 6 grudnia – Marianne Jung, austriacka aktorka i tancerka, muza Goethego (ur. 1784)
- 21 grudnia – Piotr Friedhofen, niemiecki zakonnik, założyciel Zgromadzenia Braci Miłosierdzia Maryi Wspomożycielki, błogosławiony katolicki (ur. 1819)
Święta ruchome[edytuj | edytuj kod]
- Tłusty czwartek: 16 lutego
- Ostatki: 21 lutego
- Popielec: 22 lutego
- Niedziela Palmowa: 1 kwietnia
- Wielki Czwartek: 5 kwietnia
- Wielki Piątek: 6 kwietnia
- Wielka Sobota: 7 kwietnia
- Wielkanoc: 8 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 9 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 17 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 27 maja
- Boże Ciało: 7 czerwca
