2005

Eventi

Kosmo

• 5ma di januaro - Planeteto Eris deskovresas dal astronomo Michael E. Brown.
• 14ma di januaro - Huygens-sondilo di Cassini-probilo venas adsur Titano, satelito di Saturno.
• 4ma di julio - L'incidilo (Impactor) sendita ek “Deep Impact”-probilo kolisionas kontre kometo Tempel 1 por studiar lua kontenajo e strukturo. To eventas en disto di 130 milion kilometri de Tero.

Mondo

• 19ma di aprilo - Benedictus la 16ma divenas papo.
• 1ma di septembro - La Skandinaviala literi å, ä ed ö esas uzebla en retal adresi.

Europa

• 27ma di aprilo - Aviono Airbus A380 flugas unesmafoye de Toulouse, Francia.
• 30ma di aprilo - Severo Moto, politikisto de Equatorala Guinea exilita, riaparas en Hispania.
• 30ma di aprilo - Terorist-atako en Kairo, Egiptia.
• 7ma di junio - En Hungaria László Sólyom elektesas prezidanto. La prezidanteso komencos ye la 5ma di agosto.
• 6ma di julio - L'Internaciona Olimpiala Komitato selektas London por eventeyo di l'Olimpiala Ludi en 2012.
• 12ma di julio - En Monako, Albert la 2ma divenas princo.
• 7ma di julio - En London, Anglia, en metropoliteno* explozas tri bombi ed un bombo en autobuso. To produktas 52 morti e 700 vunditi.
• 6ma til 14ma di agosto - en Helsinki, Finlando, sporto-konkursisti pro championkonkurso dil Mondo.
• 27ma di oktobro - En Francia komencas incendiadi qui duros til la 8ma di novembro kande la guvernerio impozas noktal interdikto por yuni evante min kam 16 yari.

Azia

• Apertesas Disney-lando en Hong Kong.
• 9ma di januaro - Unesma prezidantal elekti en Palestina pos la morto di Yasser Arafat. Mahmud Abbas elektesas.
• 30ma di januaro - En Irak unesma parlamental elekti pos atako dal Usani e lua federiti.
• 14ma di februaro - Rafik Hariri, ex-chefministro di Libano, mortigesas en Beirut.
• 28ma di februaro - Suocidanta teroristo explozas bombo en la policeyo di Al Hillah, Irak, ed ocidas 127 personi.
• 28ma di marto - Ter-tremo en Indiana oceano proxim Sumatra, kun forteso 8.7 che la skalo di Richter.
• 13ma di mayo - En Uzbekistan, militisti mortigas 700 personi dum protesti kontre la judicio di 223 akuzita Islamana extremisti.
• 20ma di marto - Ter-tremo kun forteso 6.6 che la skalo di Richter frapas Fukuoka, Japonia.
• 26ma di aprilo - Siriana trupi abandonas Libano pos 29-yar okupeso.
• 23ma di julio - En Sharm el-Sheik, Sinai, Egiptia, bombi explozas e 88 homi perisas.
• 11ma di septembro - Israelan armeo kompletigas ekiro de Gaza.
• 29ma di oktobro - Tri atenti per bombi en Delhi, India, produktas 62 morti e vundas adminime 210 plusa homi.
• 6ma di decembro - Aviono Lockheed C-130 Hercules de Iranan aer-armeo falas sur edifico en Tehran. Omna 84 personi en nave e plusa 44 homi en l'edifico mortas.

Afrika

• 9ma di januaro - Sudan e Sud-Sudan signatas paco-pakto, e konflikto qua produktis 1.5 milion morti e duris dum 21 yari, finas.
• 5ma di februaro - Preske 38 yari di diktatoreso di Gnassingbé Eyadema en Togo finas.
• 8ma di aprilo - En Djibuti eventas prezidantal elekti en qua Ismail Omar Guelleh esas l'unika kandidato.
• 30ma di aprilo - Terorist-atako kontre turisti en Kairo, Egiptia: dum fugo de la polico, teroristo explozas su e vundas 7 personi. Du hori pose, du mulieri pafas kontre autobuso kun turisti.

Nord-Amerika

• 10ma di januaro - En Usa, fango-glitado en La Conchita, Kalifornia, produktas 10 morti.
• 20ma di januaro - George W. Bush komencas duesma tempo kom prezidanto di Usa.
• 26ma di januaro - Du treni kolizionas en Glendale, Kalifornia: 11 personi mortas e 200 vundesas.
• 2ma di agosto - Acidento di aviono Airbus A340 - Air France flugo 358 - eventas en Toronto, Kanada. Omna interna personi, 297 pasajanti e 12 virari, ekigas ma kelka kun lejera vunduri.
• 29ma di agosto - Uragano Katrina devastas multa regioni di Usa apud Gulfo di Mexikia, e produktas 1.836 morti.

Central Amerika

• 8ma di aprilo - Eventas plebicito en Kuracao pri nedependo, od uniono kun Nederlando. L'autonomeso en la rejio Nederlandana aprobesis per 68% ek la voti.

Naski

• 5ma di oktobro - Lulu Wilson, Usan aktorino
• 27ma di decembro - Kristina Pimenova, Rusa manekinino ed aktorino

Morti

Zhao Ziyang

• 17ma di januaro - Zhao Ziyang, chefministro di Popul Republiko Chinia (1980 til 1987), prezidanto di komunista partiso (1987 til 1989) (n. 1919)
• 20ma di januaro - Per Borten, chefministro di Norvegia (n. 1915)
• 28ma di januaro - Jim Capaldi, Britaniana muzikisto e kompozisto (n. 1944)
• 2ma di februaro - Max Schmeling, Germana boxisto (n. 1905)
• 3ma di februaro - Zurab Zhvania, chefministro di Gruzia (n. 1963)
• 5ma di februaro - Gnassingbé Eyadéma, prezidanto di Togo (n. 1935)
• 10ma di februaro - Arthur Miller, Usana skriptisto (n. 1915)

Rafik Hariri

• 14ma di februaro - Rafik Hariri, chefministro di Libano (n. 1944)
• 20ma di februaro - Hunter S. Thompson, Usana jurnalisto e skriptisto, developinto di tale dicita gonzo-jurnalismo; su-ocidita (n. 1937)
• 21ma di februaro - Guillermo Cabrera Infante, Kubana skriptisto (n. 1929)
• 25ma di februaro - Peter Benenson, fondinto dil Internaciona Amnestio (n. 1921)
• 28ma di februaro - Édouard Stern, Franca financisto (n. 1954)
• 6ma di marto - Hans Albrecht Bethe, Germana-Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1906)
• 8ma di marto - Aslan Mashadov, Chechena politikisto (n. 1951)
• 8ma di marto - César Mansueto Lattes, Braziliana fizikisto (n. 1924)
• 19ma di marto - John DeLorean, Usan entraprezisto (n. 1925)
• 26ma di marto - James Callaghan, chefministro di Unionita Rejio (n. 1912)
• 2ma di aprilo - Papo Ioannes Paulus la 2ma (n. 1920)
• 5ma di aprilo - Saul Bellow, Usana skriptisto, Nobel-laureato pri literaturo (n. 1915)
• 6ma di aprilo - Princo Rainier la 3ma di Monako (n. 1923)

Ezer Weizman

• 24ma di aprilo - Ezer Weizman, prezidanto di Israel (n. 1924)
• 2ma di mayo - Wee Kim Wee, prezidanto di Singapur (n. 1915)
• 6ma di junio - Anne Bancroft, Usan aktorino (n. 1931)
• 11ma di junio - Vasco Gonçalves, chefministro di Portugal (n. 1922)
• 20ma di junio - Jack Kilby, Usan injenioro, Nobel-laureato pri fiziko (n. 1923)
• 20ma di junio - Larry Collins, Usana skriptisto (n. 1929)
• 1ma di julio - Luther Vandross, Usana kantisto di R&B (n. 1951)
• 6ma di julio - Claude Simon, Franca skriptisto, Nobel-laureato (n. 1913)
• 17ma di julio - Edward Heath, chefministro di Unionita Rejio (n. 1916)
• 19ma di julio - Alain Bombard, Franca biologiisto (n. 1924)
• 1ma di agosto - Rejulo Fahd di Saudi-Arabia (n. 1923)
• 13ma di agosto - David Lange, chefministro di Nova-Zelando (n. 1942)
• 16ma di agosto - Roger Schutz, Suisa monako (n. 1915)
• 28ma di agosto - Jacques Dufilho, Franc aktoro (n. 1914)
• 3ma di septembro - William Rehnquist, Usan advokato (n. 1924)

Julio César Turbay Ayala

• 13ma di septembro - Julio César Turbay Ayala, prezidanto di Kolumbia (n. 1916)
• 25ma di septembro - Don Adams, Usan aktoro e komediisto (n. 1923)
• 27ma di septembro - Ronald Golias, Braziliana komediisto (n. 1929)
• 10ma di oktobro - Milton Obote, prezidanto di Uganda (n. 1925)
• 24ma di oktobro - José Azcona del Hoyo, prezidanto di Honduras (n. 1926)
• 24ma di oktobro - Rosa Parks, Usana sutisto, Matro dil Movado pri Civila Yuri (n. 1913)
• 28ma di oktobro - Richard Errett Smalley, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1943)
• 9ma di novembro - Kocheril Raman Narayanan, prezidanto di India (n. 1921)
• 24ma di novembro - Pat Morita, Usan aktoro (n. 1932)
• 4ma di decembro - Gloria Lasso, Hispana kantistino (n. 1922)
• 4ma di decembro - Débora Arango, Kolumbiana piktistino (n. 1907)
• 6ma di decembro - Devan Nair, prezidanto di Singapur (n. 1923)
• 10ma di decembro - John Bennett Fenn, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1917)

Nobel-premiiziti

• Fiziko: Roy J. Glauber, John L. Hall, Theodor W. Hänsch
• Kemio: Robert Grubbs, Richard Royce Schrock, Yves Chauvin
• Fiziologio o Medicino: Robin Warren, Barry Marshall
• Literaturo: Harold Pinter
• Paco: Mohamed ElBaradei
• Ekonomiko: Robert J. Aumann, Thomas Schelling