Zimbabve

Republic of Zimbabwe
Republika Zimbabve


(Detaljno)	(Detaljno)

Nacionalni moto: Jedinstvo, sloboda, rad.

Službeni jezik

engleski

Glavni grad

Harare
17° 50′ S, 31° 03′ E

Predsednik

Emmerson Mnangagwa

Površina
- Ukupno
- % vode

59.
390,580 km²
1%

Stanovništvo
- Ukupno (2003)
-Gustina naseljenosti

66.
12.671.860 (Jul 2004.)
32/km²

Nezavisnost
- Proglašen
- Priznat

Rodezijski građanski rat
(kao Rodezija) 11. novembar, 1965.
(kao Zimbabve) 17. april, 1980

Moneta

Zimbabveanski dolar (ZWD ili Z$)

Vremenska zona

UTC +2 (DST, Nema letnje vreme)

Nacionalna himna

Kalibusiswe Ilizwe leZimbabwe ("Blagoslovena bila država Zimbabve")

Internet domen

.zw

Pozivni telefonski broj

+263

izmena sadržaja kutijice

Republika Zimbabve je zemlja locirana u južnom delu Afričkog kontinenta, izmeću Viktorijinih vodopada, jezera Karibe, reke Zambezi na severu i reke Limpopo na jugu. Zimbabve se graniči sa Južnom Afrikom na jugu, Bocvanom na zapadu, Zambijom na severu i Mozambikom na istoku. Glavni grad je Harare.

Istorija[uredi - уреди | uredi izvor]

Stanovnici koji su govorili Bantu jezike i koji su kulturno bili u Gvozdenom dobu su počeli da se doseljavaju na teritoriju današnjeg Zimbabvea otprilike pre 2000 godina. Među njima su bili io preci današnjih Šona (Shona) koji sačinjavaju oko 80% stanovnika. Ruševine Velikog Zimbabvea (Great Zimbabwe), svedoće o postojanju srednjevekovne Bantu civilizacije u ovom regionu. Zahvaljujući uspostavljanju trgovinskih veza sa muslimanskim trgovcima sa Indijskog okeana, Veliki Zimbabve je počeo da se razvija u 11 veku. Država je izvozila zlato, slonovaču i bakar u zamenu za tkanine i staklo. Razvoj je prestao u 15 veku.

Od 1837 Šone je često napadane od strane Ndebele (Ndebele) plemena, predvođeno kraljem Mzilikazi (Mzilikazi), koje je bežalo od Šake (Shaka) i njegovih Zulu ratnika za vreme Mfekanea (Mfecane).

Kasnije u drugoj polovini 19. veka Britanski i Burski trgovci, lovci i misionari su počeli da prodiru u ove krajeve.

1888. godine Britanski imperijalista Cecil Rodes je uspeo da dobije prava za rudarenje od kralja Ndebelea Lobengule. 1889. Rodes je dobio ovlaštenje (charter), od kraljice Viktorije, za Britansku Južno Afričku Kompaniju da kolonizuje teritoriju današnjeg zimbabvvea (nazvana Rodezija 1895. godine).

Ndebele i Šona plemena su pokušala pobunu protiv prodiranja kolonijalista u njihove krajeve u toku 1896. - 1897. godine. Pobuna koja je poznata kao Prva Čimurenga (First Chimurenga) nije uspela.

Po sticanju nezavisnosti u Zimababveu su promenjena mnoga imena mesta i ulica.

Politika[uredi - уреди | uredi izvor]

Zimbabve je republika, sa izvršnim (executive) predsednikom i jednodomnim parlamentom. Predsednik Zimbabvea je Phelekezela Mphoko. Parlament je jednodoman i sedište parlamenta je u Harareu.

Obrazovanje[uredi - уреди | uredi izvor]

Zimbabve ima stepen pismenosti od 90% (u 2000. godini), najviši u Africi. Ostale zemlje SADC imaju sledeće procente pismenosti: Južnoafrička Republika 86%, Zambija 79,9%, Svazilend 80,9%, Namibija 83,3%, Lesoto 81,4%, Bocvana 78,9%, Tanzanija 77,1%, Malavi 61,8%, Mozambik 46,5%.Stanovnici koji su govorili Bantu jezike i koji su kulturno bili u Gvozdenom dobu su počeli da se doseljavaju na teritoriju današnjeg Zimbabvea otprilike pre 2000 godina.

Provincije[uredi - уреди | uredi izvor]

Provincije Zimbabvea

Zimbabve je podeljen na 8 provincija i dva grada sa statusom provincije:

Bulavajo grad (Bulawayo) ,
Harare grad (Harare),
Manikalend (Manicaland),
Mašonalend Central (Mashonaland Central),
Mašonalend Istok (Mashonaland East),
Mašonalend Zapad (Mashonaland West),
Mašvingo (Masvingo),
Matabelelend Sever (Matabeleland North),
Matabelelend Jug (Matabeleland South) i
Midlends (Midlands).

Zimbabve ima 59 distrikta (lista distrikta u Zimbabveu).

Geografija[uredi - уреди | uredi izvor]

Nadmorske visine se u Zimbabveu kreću od ispod 250 m na ušću reke Runde u reku Save do 2592 metra na planini Injangani u Istočnim Planinama. Preko 75% Zimbabvea se nalazi iznad 650 m nadmorske visine. 66% zemlje se nalazi iznad 1000 m.

Videti: Lista gradova u Zimbabveu

U Zimbabveu se nalaze Viktorijini vodopadi. Najveće reke su Zambezi, Limpopo i Save.

Politička karta Zimbabvea

Zahvaljujući politici konzervacije u Zimbabveu ima još dosta područja sa divljim afričkim zivotinjama. Zaštita divljih životinja je u Zimbabveu kroz sistem Nacionalnih Parkova, Safari područja Zimbabvea i Rekreacionih parkova.

Videti: Lista divljih životinja u Zimbabveu

Zimbabve ima jednu od najočuvanijih populacija sisara na svetu.

Videti: Sisari Zimbabvea

Videti: Ptice Zimbabvea

Ekonomija[uredi - уреди | uredi izvor]

Vlada Zimbabvea je suočena sa teškim problemima u ekonomiji, dok teži da konsoliduje predhodni napredak u razvoju tržišne privrede. Upletenost u rat u Demokratskoj Republici Kongo je dovelo do odliva stotina miliona dolara iz privrede. MMF (IMF) podrška je uskraćena zbog neplaćanja dugova i nepridržavanja programa reformi i probijanja budžeta. Inflacija je porasla od 32% u 1998. na 59% u 1999. na preko 600% u 2003. godini.

Transport[uredi - уреди | uredi izvor]

Birčenog most

Stanovništvo[uredi - уреди | uredi izvor]

Glavni članak: Demografija Zimbabvea

Etničke grupe crnci 98% (Šona 71%, Ndebele 16%, ostali 11%), belci 1%, mešani i Azijci 1%.

Religijske grupe: sinkretik (delom hrišćanska, delom lokalna verovanja) 50%, Hrišćanska 25%, Lokalna verovanja 24%, muslimani i drugi 1%.

Zimbabve sa svemira

Jezici: Engleski jezik (zvaničnični jezik), Šona, Sindebele (jezik Ndebele plemena, ponekad zvan i Ndebele) brojni dijalekti i jezici manjih etničkih grupa.