Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 106.513 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Исламска уметност — уметничките дела создадени од времето на хиџрата (622 година од христијанската ера), па сé до XIX век, на територија која се протега од Шпанија сé до Индија на која живее население што е дел од исламската култура.

Уметноста создадена во контекст на исламскиот свет претставува одредено стилско единство што се должи на движењето на уметниците, трговците, нарачателите на уметнички дела како и на самите уметничките дела. Употребата на едно заедничко писмо низ целата исламската цивилизација и развојот на калиграфијата ја зајакнува оваа идеја на единство. Други елементи исто така се истакнуваат како на пример истакнувањето на декоративните елементи во архитектурата, важноста на геометријата и таписериските декорации. Сепак, широкиот спектар на форми и декорации, согласно земји и епохи, често доведува до тоа повеќе да се зборува за „уметности на исламот“ отколку за една единствена „исламска уметност“. Според Олег Грабар, уметноста на Исламот, може да се дефинира само како „серија ставови во однос на самиот процес на уметничко творештво“. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Црноок шаренец (Melitaea cinxia) оросен со капки во природниот резерват кај Пригниц, Германија.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека ѕвездата VY Големо Куче е дури три милијарди пати поголема од нашето Сонце?
...дека единствениот познат организам кој се смета за биолошки бесмртен е медузата Turritopsis nutricula?
... дека поимот кварц е германска варијанта на полското kwardy, што значи „тврд“, и го има истиот корен како македонскиот збор?
... дека тврдината Маркови Кули (Чрнче) на планината Водно датира од VI век?
...дека целиот југ на Бангладеш се состои од огромното устие на реката Ганг?
... дека градот Скопје почнал да користи електрична енергија во 1909 година?
... дека патната мрежа на Македонија има вкупна должина од дури 14.182 километри?
... дека францускиот двокрилец од марката „Потез 29“ (Potez 29) станал првиот комерцијален патнички авион во Македонија, кој почнал да го опслужува Скопскиот аеродром во 1928 г. со превозникот „Аеропут“?
...дека галаксијата GN-z11 е најдалечниот и најстариот пронајден астрономски објект во вселената, на растојание од 32 милијарди светлосни години од Земјата?
...дека црната чума дошла во Европа преку џеновските трговци од Кафа (денешна Феодосија) во Крим, кога монголската војска ги катапултирала заразените тела на мртвите војници при опсадата на градот?
... дека земјата Црна Гора е наречена по планината Ловќен која во минатото била прекриена со густи темни шуми?
...дека некогашните Ниски Земји прераснале во денешните држави Белгија, Луксембург и Холандија, како и областа Француска Фландрија?
...дека првиот христијанин во Европа, Лидија Македонката, е покрстена во Филипи кај денешното с. Рахче во Кавалско, Егејска Македонија?
...дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во непосредно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
... дека Хипарх (II век п.н.е.) се смета за основоположник на тригонометријата?
... дека селото Долни Дисан во Неготинско има исклучително палеонтолошко наоѓалиште, каде се откопани коски од камили, жирафи, лавови, хиени, мастодонти и хипариони стари 10 милиони години?
...дека историско-географската област Мрвачко во Егејска и Пиринска Македонија го носи името на македонската етнографска група Мрваци, така наречени поради трошките и правот врз нивната облека бидејќи се занимавале со рударство?
...дека Општина Прилеп е најголемата општина во Македонија по површина?
... дека едноотворните (клунарите и клунестите ежови) се единствените цицачи што несат јајца?
...дека во Африка има дури 535 јазици од групата банту?
...дека руската песна „Калинка“ не е изворна народна песна, туку композиција на Иван Ларионов од 1860 г.?
... дека според едно старо предание, во реката Брегалница, на подножјето на Плачковица живеел воден змеј, кој имал задача од пајонските кралеви да го брани Светиот Град од непријателите?
... дека Јелоустоун е првиот национален парк во светот, отворен во 1872 година?
... дека според една претпоставка, мегленското село Преб’диште е наречено по Пребонд, кнезот на македонските Словени?
... дека морската милја е единица за должина која изнесува околу една лачна минута географска должина долж некој меридијан?
... дека преспанското село Стење има 5 цркви и 6 археолошки наоѓалишта?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 29 јуни 2020 г.

Настани:

1838	британска кралица Викторија.
1880	Франција го анектира Тахити.
1888	Првата позната снимка на класична музика - Хендловиот ораториум Израел во Египет.
1914	Јина Гусева се обидува да го убие Григориј Распутин во неговиот дом во Сибир.
1948	Југославија е исклучена од Коминформот. Започнуваат прогони на идеолошките приврзаници на СССР во Југославија, тнр. период на Информбирото.
2002	Судири меѓу Северна и Јужна Кореја доведуваат до смрт на четири јужнокорејски морнари и до потопување на севернокорејски брод.
2005	Канада станува трета земја во светот, по Холандија и Белгија, која го признава бракот помеѓу припадници од ист пол.
2011	Тувалу ја признава Република Македонија под уставното име.

Родени:

1798	Џакомо Леопарди — италијански поет.
1864	Наум Туфекчиев — македонски револуционер.
1877	Петар Кочиќ — српски писател.
1900	Антоан де Сент Егзипери — француски писател и авијатичар.
1911	Бернард Херман — американски филмски композитор.
1922	Васко Попа — југословенски поет.
1925	Џорџо Наполитано — италијански политичар.
1930	Славомир Мрожек — полски писател.
1948	Јан Пајс — британски музичар, тапанар на рок-групата „Дип Парпл“ (Deep Purple).
1951	Петер Вилфан — југословенски и словенечки кошаркар, новинар и политичар.
1954	Жуниор — бразилски фудбалер.
1955	Зорица Брунцлик — српска фолк-пејачка.
1963	Калид Ел Масри — германски државјанин.
1978	Никол Шерзингер — американска пејaчка.
1988	Евер Банега — аргентински фудбалер.
1991	Кавај Леонард — американски кошаркар.

Починале:

1861	Елизабет Барет Браунинг — англиска поетеса.
1933	Роско Арбакл — американски глумец и режисер.
1940	Пол Кле — швајцарски уметник.
1945	Чеде Филиповски - Даме — народен херој на Македонија.
1964	Ерик Долфи — американски џез-музичар.
1967	Примо Карнера — италијански боксер.
1967	Џејн Менсфилд — американска глумица.
1975	Тим Бакли — американски рок-музичар.
1984	Душан Недељковиќ — српски филозоф и етнолог.
1995	Лана Тарнер — американска глумица.
2003	Кетрин Хепберн — американска глумица.
1931	Јозеф Масопуст — чехословачки фудбалер.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 299 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич