Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 105.989 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Исламска уметност — уметничките дела создадени од времето на хиџрата (622 година од христијанската ера), па сé до XIX век, на територија која се протега од Шпанија сé до Индија на која живее население што е дел од исламската култура.

Уметноста создадена во контекст на исламскиот свет претставува одредено стилско единство што се должи на движењето на уметниците, трговците, нарачателите на уметнички дела како и на самите уметничките дела. Употребата на едно заедничко писмо низ целата исламската цивилизација и развојот на калиграфијата ја зајакнува оваа идеја на единство. Други елементи исто така се истакнуваат како на пример истакнувањето на декоративните елементи во архитектурата, важноста на геометријата и таписериските декорации. Сепак, широкиот спектар на форми и декорации, согласно земји и епохи, често доведува до тоа повеќе да се зборува за „уметности на исламот“ отколку за една единствена „исламска уметност“. Според Олег Грабар, уметноста на Исламот, може да се дефинира само како „серија ставови во однос на самиот процес на уметничко творештво“. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Ледникот Дејвидсон во Хејнс, Алјаска.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека градот Скопје почнал да користи електрична енергија во 1909 година?
... дека патната мрежа на Македонија има вкупна должина од дури 14.182 километри?
... дека францускиот двокрилец од марката „Потез 29“ (Potez 29) станал првиот комерцијален патнички авион во Македонија, кој почнал да го опслужува Скопскиот аеродром во 1928 г. со превозникот „Аеропут“?
...дека галаксијата GN-z11 е најдалечниот и најстариот пронајден астрономски објект во вселената, на растојание од 32 милијарди светлосни години од Земјата?
...дека црната чума дошла во Европа преку џеновските трговци од Кафа (денешна Феодосија) во Крим, кога монголската војска ги катапултирала заразените тела на мртвите војници при опсадата на градот?
... дека земјата Црна Гора е наречена по планината Ловќен која во минатото била прекриена со густи темни шуми?
...дека некогашните Ниски Земји прераснале во денешните држави Белгија, Луксембург и Холандија, како и областа Француска Фландрија?
...дека првиот христијанин во Европа, Лидија Македонката, е покрстена во Филипи кај денешното с. Рахче во Кавалско, Егејска Македонија?
...дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во непосредно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
... дека Хипарх (II век п.н.е.) се смета за основоположник на тригонометријата?
... дека селото Долни Дисан во Неготинско има исклучително палеонтолошко наоѓалиште, каде се откопани коски од камили, жирафи, лавови, хиени, мастодонти и хипариони стари 10 милиони години?
...дека историско-географската област Мрвачко во Егејска и Пиринска Македонија го носи името на македонската етнографска група Мрваци, така наречени поради трошките и правот врз нивната облека бидејќи се занимавале со рударство?
...дека Општина Прилеп е најголемата општина во Македонија по површина?
... дека едноотворните (клунарите и клунестите ежови) се единствените цицачи што несат јајца?
...дека во Африка има дури 535 јазици од групата банту?
...дека руската песна „Калинка“ не е изворна народна песна, туку композиција на Иван Ларионов од 1860 г.?
... дека според едно старо предание, во реката Брегалница, на подножјето на Плачковица живеел воден змеј, кој имал задача од пајонските кралеви да го брани Светиот Град од непријателите?
... дека Јелоустоун е првиот национален парк во светот, отворен во 1872 година?
... дека според една претпоставка, мегленското село Преб’диште е наречено по Пребонд, кнезот на македонските Словени?
... дека морската милја е единица за должина која изнесува околу една лачна минута географска должина долж некој меридијан?
... дека преспанското село Стење има 5 цркви и 6 археолошки наоѓалишта?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 23 мај 2020 г.

Настани:

1514	Во Унгарија почна селанската буна под водство на благородникот Ѓерѓ Дож. Унгарските селани кои бараа враќање на „старите права“, по четиримесечни борби зазедоа поголем дел од територијата. Војската на Дож беше разбиена кај Темишвар, а загинаа околу 70.000 востаници. Ѓерѓ Дож беше свирепо убиен.
1805	Наполеон Бонапарт крунусан за цар на Италија во Миланската катедрала
1877	Романија прогласува независност од Османлиското Царство
1905	Со ираде - указ на турскиот султан Абдул Хамид II, Власите се признати како посебен народ во Отоманското Царство. Организациите на Власите на Балканот го слават овој ден како Национален ден на Власите.
1945	Главниот заповедник на Шуцштафел, Хајнрих Химлер се самоубива
1949	Создадена е Западна Германија
1962	Властите во Израел соопштија дека е уапсен поранешниот нацист, Адолф Ајхман, на кој ќе му се суди како на воен злосторник.
1988	Мишел Платини се повлекува од фудбалот
1992
1994	Во Струга, во организација на Сојузот на студентите на Република Македонија, почна Првата македонска универзијада.
1995	Република Македонија и Украина воспоставија дипломатски односи.
1995	Сан Мајкросистемс (Sun Microsystems) го претстави програмскиот јазик Јава.

Родени:

1883	Даглас Фербанкс — американски глумец.
1896	Калман Конрад — унгарски фудбалер.
1910	Арти Шо — американски џез-музичар.
1951	Анатолиј Карпов — руски шаховски велемајстор и светски првак.
1954	Марвин Хаглер — американски боксер.
1956	Андони Гоикочеа — шпански фудбалер.
1961	Даниеле Масаро — италијански фудбалер.
1972	Рубенс Барикело — бразилски возач на „Формула 1“.
1982	Стевица Ристиќ — македонски фудбалер.
1997	Џо Гомез — англиски фудбалер.

Починале:

1857	Огистен-Луј Коши — фрацуски математичар.
1883	Ципријан Норвид — полски поет, драматург, сликар и вајар.
1906	Хенрик Ибзен — норвешки писател и драматург.
1994	Џо Пас — американски џез-гитарист
2015	Џон Неш — американски математичар.

Празници:

*	Национален ден на Власите од Македонија

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 299 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич