Faqja kryesore
| ||||
 Artikulli i javës
 Dielli është yll në qendër të Sistemit Diellor . Është një sferë gati e përsosur e plazmës së nxehtë, me lëvizje konvektive të brendshme që gjeneron një fushë magnetike përmes një procesi dinamo. Është deri tani burimi më i rëndësishëm i energjisë për jetën në Tokë . Diametri i tij është rreth 1.39 milion kilometra (864,000 milje), ose 109 herë më i madh se Toka, dhe masa e tij është rreth 330,000 herë më e madhe se ajo e Tokës. Ai përbën rreth 99.86% të masës totale të Sistemit Diellor. Afërsisht tre të katërtat e masës së Diellit përbëhen nga hidrogjeni (~ 73%); pjesa tjetër është kryesisht helium (~ 25%), me sasi shumë më të vogla të elementeve më të rënda, duke përfshirë oksigjenin, karbonin, neonin dhe hekurin. Dielli është një yll i sekuencës kryesore të tipit G (G2V) bazuar në klasën e tij spektrale . Si i tillë, në mënyrë joformale dhe jo plotësisht të saktë i referohemi si xhuxhi i verdhë (drita e tij është më afër të bardhës sesa të verdhës). Ai u formua afërsisht 4,6 miliardë vjet më parë nga rënia gravitacionale e materies brenda një rajoni të një reje të madhe molekulare . Shumica e kësaj materie u mblodh në qendër, ndërsa pjesa tjetër u rrafshua në një disk rrethues që u bë Sistemi Diellor . Masa qëndrore u bë aq e nxehtë dhe e dendur sa përfundimisht inicioi shkrirjen bërthamore në bërthamën e tij. Mendohet se pothuajse të gjithë yjet formohen nga ky proces . Dielli aktualisht shkrin rreth 600 milion ton hidrogjen në helium çdo sekondë, duke shndërruar 4 milion ton lëndë energji çdo sekondë si përfundim. Kjo energji, e cila mund të zgjasë nga 10,000 deri në 170,000 vjet për tu larguar nga bërthama e tij është burim i dritës dhe nxehtësisë së Diellit. Kur shkrirja e hidrogjenit në bërthamën e tij është zvogëluar në atë pikë kur Dielli nuk është më në ekuilibër hidrostatik, bërthama e tij do të pësojë një rritje të dukshme të densitetit dhe temperaturës ndërsa shtresat e tij të jashtme do të zgjerohen, duke shndërruar përfundimisht Diellin në një gjigant të kuq . Është llogaritur se Dielli do të bëhet mjaft i madh për të përfshirë orbitat aktuale të Merkurit dhe Venerës, duke e bërë Tokën të pabanueshme - por jo edhe për rreth pesë miliardë vitet e ardhshme. Pas kësaj, ai do të derdhë shtresat e tij të jashtme dhe do të bëhet një lloj i dendur i yllit të ftohur i njohur si xhuxh i bardhë, që nuk prodhon më energji nga shkrirja, por përsëri shkëlqen dhe lëshon nxehtësi nga shkrirja e tij e mëparshme. Efekti i jashtëzakonshëm i Diellit në Tokë është i njohur që nga kohërat parahistorike dhe Dielli është vlerësuar nga disa kultura si hyjni . Rotacioni sinodik i Tokës dhe orbita e tij rreth Diellit janë baza e kalendarëve diellorë, një prej të cilëve është edhe kalendari mbizotërues në përdorim që e kemi sot.
 A e dini se ...
 ... disa prej produkteve të industrisë dhe teknologjisë të prodhuara gjatë 4 dekadave të fundit në Bullgari janë, automjetet Sofia, supermakina SIN, avioni Delta Thruster dhe droni Armstechno NITI?
 Kanë ndodhur më 23 maj
 Fotografia e ditës
 Të rejat më të fundit në komunitet
|
 Para se të redaktoni...
Wikipedia (Enciklopedia e lirë), synon krijimin e një enciklopedie të plotë, pa gabime, në të gjitha gjuhët, e korrigjueshme nga të gjithë dhe e lirë për përdorim. Uikipedia përdor teknikën Wiki si mjet bashkëpunimi midis autorëve.
Çdokush prej jush mund të kontribuojë vullnetarisht me dijen e tij për zgjerimin e mëtejshëm të kësaj enciklopedie të lirë. Hapat fillestare janë më se të thjeshta. Shikoni edhe këtu.
 Kush e shkruan Wikipedian?
 Ç'mund të bëj unë?
Keni nevojë për ndihmë? Përpiquni të shfletoni faqet e ndihmës ose bëni pyetjen tuaj në Kuvendin e Wikipedias. Shumë shpejt një përdorues aktiv do t'iu ndihmojë. Dëshironi të provoni? Bëni prova tek livadhi ose lexoni se si redaktohet një faqe. Dëshironi të bëni një donacion? Wikipedia është plotësisht e lirë, pa reklama, falë donacioneve të përdoruesve. Ndihmoni që Wikipedia të mbetet e lirë, bëni një donacion.  Bashkëpunimi i javës
Bashkëpunimi i javës është një projekt që ka si synim rritjen e numrit të artikujve cilësorë në Wikipedia. Çdo javë listohen disa artikuj për tu krijuar. Nëse keni interes për këto artikuj, hidhuni një sy. Më pas vendosni nëse dëshironi të krijoni apo redaktoni ndonjë prej tyre.   Projektet motra
|
| Wikipedia nuk garanton saktësinë e përmbajtjes! Projekti organizohet nga Fondacioni Wikimedia, i cili nuk mban përgjegjësi për asnjë gabim në përmbajtjen e këtyre artikujve. Çdo kontribues është përgjegjës për shkrimet e tij. |
