اوپک
نفت ایخراج ائدن اؤلکه‌لر بیرلیی و یا قیساجا اوْپک (اینگیلیسجه: The Organization of the Petroleum Exporting Countries) — نفت ایخراج ائدن اؤلکه‌لر طرفیندن نفتین قیمتی‌نین تنظیملنمه‌سی آماچ ایله یارادیلان تشکیلات. بۇ تشکیلاتین عوضولری ایقتصادیاتی اساساً نفت‌دن وابسته اوْلان دؤولتلردیر.
اوپک دایم فعالیّت‌ده اوْلان غئیری-حؤکومت تشکیلاتی کیمی ۱۹۶۰-جی ایل سپتامبر آیینین ۱۰-۱۴-ده بغداددا کئچیریلن کونفرانسدا یارادیلیب. اوّلجه ایران، عراق، کویت، عربیستان و ونزوئلا (ونزوئلا تشکیلاتین یارانماسی تشببوسونه ایلک دفعه ۱۹۴۹-جو ایلده جهد گؤستریب) تشکیلاتا داخیل اوْلوب.
بۇ ۵ اؤلکه‌یه سوْنرادان تراین، (۱۹۶۱)، اندونزی (۱۹۶۲)، لیبی (۱۹۶۲)، ایمارات (۱۹۶۷)، الجزاییر (۱۹۶۹)، نیجریه (۱۹۷۱)، اکوادور (۱۹۷۳-۱۹۹۲)، قابون (۱۹۷۵-۱۹۹۴)، آنگولا (۲۰۰۷) قوشولوب. اکوادور ۱۹۹۳-جو ایلده یا تشکیلاتین اۆزولوک حاقینی اؤد‌یه بیلمدیین‌دن، یا دا تشکیلاتین قرارا آلدیغی میقداردان داها چوْخ نفت اۆرتیم (تولید) ائتمک ایستدیین‌دن تشکیلات‌دان چیخیب. ۲۰۰۷-جی ایلده ایسه اندونزی تشکیلاتی ترک ائدیب.
تشکیلاتین قرارگاهی ۱۹۶۵-جی ایلدن ویندا یئرلشیر. حاضیردا اوپک-ین ۱۲ عضوو وار.
ایران (سپتامبر ۱۹۶۰)
عراق (سپتامبر ۱۹۶۰)
عربیستان (سپتامبر ۱۹۶۰)
کووئیت (سپتامبر ۱۹۶۰)
قطر (دسامبر ۱۹۶۱)
لیبی (دسامبر ۱۹۶۲)
ایمارات (نوامبر ۱۹۶۷)
الجزاییر (ژوئیه ۱۹۶۹)
نیجریه (ژوئیه ۱۹۷۱)
آنقولا (سپتامبر ۲۰۰۶)
اکوادور (۲۰۰۶)
قالری[قایناغی دَییشدیر]
اوپک-ین ائو قرارگاهی
تشکیلاتا عضو اوْلان اؤلکه‌لر
