Shareware
Shareware (kısıtlı yazılım), kullanıcının programı tanımasını sağlayan, zaman ve özellik bakımından kısıtlı sürüme verilen addır. Kullanıcıların İnternet'i en yoğun kullandığı alanlardan biri ücretsiz programlar edinmektir. Çeşitli shareware ve download arşivlerinde bulunabilecek bu tür programlar kullanım biçimleri açısından farklı sınıflara ayrılabilir. Örneğin, bazı programcılar ya da yazılım şirketleri tarafından tüm kullanıcılara sunulan ücretsiz programlar ücretsiz sahipli yazılım (freeware) olarak adlandırılmaktadır.
Belirli bir süre (15 gün, 30 gün vb.) kullanım izni olan programlara shareware adı verilir. Bunların bir bölümü bu süre bitiminde kullanılamaz duruma gelir. Bazıları ise kullanılabilmakte ancak bazı özellikleri işlevsizleşmektedir.
Shareware ile çok benzer olan, ancak kaydetme gibi yaşamsal özellikleri kısıtlanmış programlara ise genelde demo adı verilmektedir. Uzun süre önce üretilmiş ve artık gözden düşmüş bazı yazılımlar üreticisi tarafından artık ücretsiz sunuluyorsa buna da abandonware adı verilir. Ne var ki, shareware daha çok kullanılan bir ad olduğundan her tür ücretsiz yazılımın bulunduğu sitelere Shareware arşivi denilmektedir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Andrew Fluegelman 1982'de IBM bilgisayarları için PC-Talk programını oluşturduğunda freeware terimini kullanmıştır. Yaklaşık aynı zamanlarda , Jim "Button" Knopf PC-File adındaki veritabanı programını çıkarttığında , programı kullanıcı-destekli yazılım olarak adlandırmıştır. Çok geçmeden , Bob Wallace bir kelime işleyicisi olan Pc-Write programını çıkartmış ve buna shareware adını vermiştir.
