Xikaya
| Xikaya (Mbafa) | |
|---|---|
 | |
| Switirhisiwa | Mihandzu |
Xikaya (Mbafa) murhi wo hlawuleka eka vanhu va Vantima hikuva va tirhisa rhavi ra murhi lowu ku tlhandleka ehenhla ka sirha ra munhu ku va xitshundzuxo. Tihunyi ta xikaya a ti ngheni ekaya hikuva swa yila naswona a ti tshiveriwi hi vavasati.[1]
Nhlamuselo[Lulamisa | edit source]
Tintshuguri ti na muhlovo wa rihlaza loko ti ri timbisi kasi loko ti vupfile i ta muhlovo wa ntima wo hatima bya khwezu. Loko ntshuguri wu tsemiwa, wu humesa mafi yo basa ku fana na loko tintshuguri ti nga si vupfa. Mafi ya ntshuguri ma namarhela. Murhi lowu wu taleriwile hi mitwa yo tsindzihela swinene. Nsinya lowu a wu khandziyeki hi ku olova hikokwalaho ka mitwa wa wona. Hi nguva ya vuxika, murhi lowu wu dzudza matluka..[1]
Nhlamuselo[Lulamisa | edit source]
Murhi lowu a wu tali ku kumeka emakaya hi xitalo hikuva wu mitwa yo tlhava swinene. Handle k ova xikaya xi va na mitwa a xi rhoteriwi hi vamanana hikuva vanhu va tshemba leswaku i xikombiso xa leswaku xi tlhandlekiwa ehenhla ka sirha loko munhu a lovile. Varisi na vatsongwana a va swi rhandzi ku kandziya va kha mihandzu ya kona hikuva wu na mitwa. Vanhu va khale a va kholwa leswaku loko ku tlhandlekiwa richacha kumbe rhavi ra murhi lowu ehenhla ka sirha, mufi a nga ka a nga ha ha vuyi ekaya a ta va xanisa. Mufi u fanele ku etlela, a nga beriwi huwa hi vanhu, a etlelela makumu.
Matirhisele[Lulamisa | edit source]
Vanhu va cela timitsu ta murhi lowu vati sweka hi mati kutani ti nwiwa leswaku ti ta tshungula vuvabyi bya switshetshela. Vuvabyi bya swtshetshela byi tala ku vabya munhu kan`we loko n`weti wu huma kumbe wu ri xikarhi naloko n`weti wu pela.vanhu vo fanela ku yirisa loko a nyika munhu murhi hi nkarhi wolow a nga tikatsi eka timhaka ta masangu.[1]
Mintshaho[Lulamisa | edit source]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 MALAMULE, R.J (2015). "Mathyelo ya mavito ya minsinya yo tshungula mavabyi eka Skhukhuza, eMpumalanga: Maendlelo ya Onomasitiki". University of Limpopo.