Łéngoa dei ségni
Ła łéngoa dei ségni ła xe na łéngoa che ła uxa łe man e ła fasa par comunicar, sta łéngoa ła xe uxà soratuto dai sordi parché ła xe l'ugnoła che ła parmete a łori de parlar e farse capir.
Istòria[canbia | canbia el còdaxe]
Ła comunicasion vixiva dei sordi ghe xe senpre stà fin dal antighidà.
Se dixe che el primo alfabeo manuał 'l xe stà fat dal monago benedetin Pedro Ponce de Leon (1520-1584).
'Ntel 1620, Juan Pablo Bonet ga fat el Canbio de łe letare e del arte par insegnar parlar ai muti, el primo tratà moderno dr fonetega de ła łengoa dei segni.
_A.jpg)
'Ntel 1680 el scosexe George Dalgarno ga scrito el łibro Didascalocophus, 'ndo che ghe jera el so modo de educasion dei sordi, co anca el alfabeo.
'Ntel 1720, l'alfabeo manuał britanego el jera zà fat scuaxi cofà ai dì de anco'.
El fransexe Charles-Michel de l'Épée gavea fatdl so alfabeo manuał 'ntel XVIII secoło, che el xe scuaxi el stes en Fransa e 'ntel Nord de ła Mèricaerica fin ai dì de anco'. 'Ntel 1755 l'Épée gavea fat nasar ła prima scoła par putei sordi a Parixe; Laurent Clerc, so diplomà jera 'ndà 'ntei Stadi Unìi co Thomas Hopkins Gallaudet par tirar so scołe par sirdi e 'ntel 1864 ła Gallaudet University l'ugnoła università par sordi 'ntel mondo.
Łéngoe dei ségni[canbia | canbia el còdaxe]
En scuaxi tute i paexi[1] ghe xe na łengoa dei segni a parte, defarente da chea dei altri stadi, e serte olte anca pì de na łengoa se 'nte on stado ghe xe pi popołi co łengoe defarenti.
Ste cuà łe xe exenpi de defarenti łengoe dei segni:
- 'Ntei Stadi Unìi ghe xe ła łéngoa déi ségni mèricana (American Sign Language, ASL)
- 'Ntel Renio Unìo ghe xe ła łéngoa déi ségni britànega (British Sign Language, BSL)
- 'Nte ła Fransa ghe xe ła łéngoa déi ségni franséxa (Langue des Signes Française, LSF)
- 'Nte ła Xermania ghe xe ła łéngoa déi ségni todésca (Deutsche Gebärdensprache, DGS)
- 'Ntel Itałia ghe xe ła łéngoa déi ségni tałiana (Lingua dei Segni Italiana, LIS)
- 'Ntel Japon ghe xe ła łéngoa déi ségni japonéxe (Japanese Sign Language, JSL)
- 'Nte ła Nova Zełanda ghe xe ła łéngoa déi ségni neozełandéxe (New Zealand Sign Language, NZSL)
- 'Ntel Aostrałia ghe xe ła łéngoa déi ségni aostrałiana (Australian Sign Language, AUSLAN)
- 'Nte ła Danemarca ghe xe ła Łéngoa de i ségni danéxa (Danske Døves Landsforbund, DDL)
- 'Ntel Cebèch ghe xe ła Łéngua dei ségni cuebechéxa (Langue des Signes Québécoise, LSQ)
- 'Nte ła Turchia ghe xe ła łéngoa déi ségni turca (Türk İşaret Dili, TİD)
- 'Ntel Islanda ghe xe ła łéngoa déi ségni islandéxe(Íslenskt táknmál)
No ghe xe gnancora na łengoa dei segni vèneta.
I ga proposto de far anca na łéngoa dei segni internasionał co baxe el esperanto.
Notasion[canbia | canbia el còdaxe]
- ↑ en xènere en tuti i paexi sviłupai
Altri projèti[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Łéngoa dei segni
| Controło de autorità | LCCN (EN) sh85122390 · GND (DE) 4129609-6 · NDL (EN, JA) 00571306 |
|---|