Hovudside

Gå til: mobilutgåve

Velkomen til Nynorsk Wikipedia
Grunnlagt: 31. juli 2004 Nynorsk Wikipedia har no 152 134 artiklar

Utvald artikkel veke 16

Svartedauden var ein zoonotisk pandemisk sjukdom under mellomalderen som i gjennomsnitt tok livet av kvar tredje person i Europa og så godt som alle som vart smitta. Den ålment aksepterte teorien er at svartedauden var eit særs omfattande utbrot av pest. Sjukdommen fekk truleg namnet sitt frå byllane og dei mørke flekkane som vart danna på huda til dei som var smitta.

Pestutbrotet byrja i Kina-regionen i 1334 og spreidde seg gradvis vestover gjennom dei etablerte handelsvegane, som fungerte som sambindingar mellom aust og vest. Året 1346 var pesten framme i Egypt og Syria, for deretter å nå Europa gjennom Krim. Våren 1347 kom pesten til Konstantinopel og på hausten nådde han Messina på Silicia. Svartedauden kom truleg til Noreg i 1349. Samtidige rapportar fortel at pesten kom til Bergen med eit skip frå England, og at pesten også nådde Stavanger, Trondheim og Austlandet. Svartedauden førte truleg til at folketalet i Noreg vart halvert. Les meir …

Førre tre vekene:

Eggemysteriet — Adventure Time — The Notorious Byrd Brothers

Arkiv – Føreslå artiklar

Utvald skandinavisk artikkel

Solsystemet består af Solen og de himmellegemer, som den binder til sig gennem sin gravitation. Solsystemet har sin oprindelse i et gravitationelt kollaps af en gigantisk gas- og støvsky for 4,6 milliarder år siden.

Rundt om Solen kredser en række objekter i en næsten flad elliptisk skive. Med undtagelse af Solen finder man det meste af Solsystemets masse i de otte planeter, med omløbsbaner, der næsten er cirkulære. De fire indre planeter er Merkur, Venus, Jorden og Mars, som kaldes klippeplaneter og består mest af sten og metal. De fire ydre planeter er Jupiter, Saturn, Uranus og Neptun, som kaldes gaskæmper, og de består mest af brint og helium.

Der findes to områder med småplaneter: Asteroidebæltet og Kuiperbæltet. I disse bælter findes de fem specielle objekter: Ceres, Pluto, Haumea, Makemake og Eris.

Endvidere findes der grupper af mindre stykker såsom kometer, kentaur-asteroider og interstellart medium. Læs mere

Wikimedia

Commons Felles medialager	Wikinytt Frie nyhende	Wiktionary Ordbok og synonymordbok
Wikifrasar Frie sitat	Wikibøker Frie bøker	Wikikjelda Frie kjeldetekstar
Wikispecies Artskart	Wikiversity Frie læremiddel	Meta-Wiki Wikimedia
Wikidata Fri kunnskapsbase	Wikivoyage Fri reisehandbok

Om Wikipedia

	Grunnprinsipp Spørsmål og svar Hjelp Skriva Endra Arbeidskontoret Samfunnshuset Kontakt
	Søking Kategoriar Alle kategoriane Alle artiklane
Wikipedia er det største prosjektet til stiftinga Wikimedia. Oppslagsverket er fritt til å bruka her og elles. Det baserer seg i stor grad på dugnad, både når det gjeld skriving og retting, og du er velkommen til å delta. To av utgåvene er på norsk; denne nynorske wikipediaen og Wikipedia på bokmål og riksmål med meir enn 510 000 artiklar. Wikipedia finst også på nordsamisk. Wikipedia er støtta av gåver frå brukarane sine, og me tek gjerne imot bidrag.

Dagen i dag, onsdag 15. april 2020

Oda, Odin og Odd har namnedag

ingen land har nasjonaldag

Visste du at …

... keisarpingvin har fleire kroppslege tilpassingar som gjer at han kan dykka ned over 500 meter og vera under vatn i opptil 18 minutt?

... den største landhevinga i Noreg skjer i det indre av Oslofjorden?

... ei gamal fransk lov seier at ein person som har vorte sinnsjuk på grunn av lyden av mistralvinden ikkje kan straffast for eit lovbrot, inkludert mord?

... Valletta, hovudstaden på Malta, berre er den 27. største byen i landet?

... den sotsvarte neptunmånen Proteus er det største kjende objektet i solsystemet som ikkje er kuleforma?

Tilfeldige fakta frå nokre av artiklane våre