Bahreyn

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Koordinatlar: 26°01′39″K 50°33′00″D / 26.0275°K 50.55°D / 26.0275; 50.55

Bahreyn
مملكة البحرين
Memleketü'l-Bahreyn
Bahreyn Krallığı
Bahreyn haritadaki konumu
Başkent
ve
Manama
Resmî diller Arapça
Etnik gruplar
Araplar ve Hintler çoğunluk
Hükûmet Monarşi
• Kral
Hamad bin İsa el-Halife
• Kraliçe
Sabika bint İbrahim
• Veliaht
Selman bin Hamad el-Halife
• Başbakan
Halife bin Selman el-Halife
Tarihçe  
• Halife Hanedanı'nın hakimiyeti
1783[1]
16 Aralık 1971[kaynak belirtilmeli]
Yüzölçümü
• Toplam
765 km2 (295 sq mi) (187.)
• Su (%)
negligible
Nüfus
• 2014 tahminî
1,343,000[2] (155.)
• 2010 sayımı
1,234,571
• Yoğunluk
1,6266/km2 (4,2/sq mi) (7.)
GSYİH (SAGP) 2014 tahminî
• Toplam
$34.908 milyar[3] (96.)
• Kişi başına
$29,146[3] (12.)
GSYİH (nominal) 2014 tahminî
• Toplam
$29.028 milyar[3] (96.)
• Kişi başına
$24,281[3] (29.)
İGE (2014) artış 0.824[4]
çok yüksek · 45..
Para birimi Bahreyn dinarı (BHD)
Zaman dilimi UTC+3
Trafik akışı sağ
Telefon kodu 973
İnternet alan adı .bh

Bahreyn (Arapça: مملكة البحرين - Memleketü'l-Bahreyn) resmi adıyla Bahreyn Krallığı, Asya'da, Basra Körfezi'nde yer alan bir ada ülkesidir. Bahreyn'in güneydoğusunda Katar, batısında Suudi Arabistan yer alır. "Bahreyn" Arapça bir kelime olup "iki denizin arasında" demektir. Kuzeybatıdan, 25 Kasım 1986 kullanıma açılan ve 25 km. uzunluğundaki Kral Fahd Geçidi ile deniz üzerinden karayolu ile Suudi Arabistan'a bağlanmıştır[5] Bahreyn, Orta doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Arapça'da bahr deniz demektir. Bahreyn ise "iki deniz" anlamına gelir.[6]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzaydan adanın görünümü

Bahreyn antik zamanlardan beri insanlar için bir yerleşim yeri olmuştur. Basra Körfezi'ndeki stratejik konumu ülkeye Asur, Babil, Yunan, Pers ve son olarak da Müslümanlığı da beraberinde getiren Arap medeniyetlerinin etkisine sebep olmuştur.

1521'de Portekizlilerin eline geçen ada 1559'da Osmanlıların eline geçmiştir ve burada Osmanlı Devleti bir üs kurmuştur, ancak bir süre sonra tekrar ada Portekizlilerin eline geçmiştir. 1602'de Portekizliler İranlılar tarafından adadan uzaklaştırılmıştır. Bu tarihten Halife Hanedanı'nın Bahreyn'de hakimiyeti ele geçirdiği 1783 yılına kadar ada İranlılar ile Arap kabilelerinin mücadele alanı olmuştur.[1] 1971'de Birleşik Krallık hakimiyetinden çıkarak bağımsızlığına kavuşmuştur.

Nüfus yoğunluğu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkenin kuzeyinde çok fazla yerleşim görülürken güneyinde yaklaşık 20 kilometre kuzeyine kadar yerleşim görünmemektedir.

Fiziki yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahreyn 3 büyük adadan meydana gelir. En geniş adası Bahreyn Adasıdır, 48 km uzunluğunda ve 19,3 km genişliğindedir. Baş şehri Manama, bu ada üzerindedir. Diğer büyük adaları Muharrak ve Sitra'dır. Kıyıları nakliyat ve gemilerin yaklaşması için elverişlidir. Adalar genel olarak denizden çok yüksek değildir. En tepe noktası 137 m ile Bahreyn Adasındaki bir tepedir.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bahreyn 2006 yılında Arap dünyasının en hızlı büyüyen ekonomisi oldu.[7] 2011 yılında, Wall Street Journal gazetesine bağlı Heritage Foundation isimli derneğin yayımladığı, Index of Economic Freedom (Özgür Ekonominin Listesi) 'e göre Bahreyn Orta Doğu bölgesinin en özgür, tüm dünyada ise 10. özgür ekonomi olarak kabul edilmiştir. Bankacılık sektörünün büyük gelişimi, özellikle İslami Bankacılıktaki gelişme, bölgedeki büyük ekonomik gelişmenin etkisi ile çok hızlı gelişmiş ve bu büyüme sayesinde 2008 yılında dünyanın en hızlı büyüyen finans merkezi unvanını almıştır.[7]

Ekonomide tarihsel olarak Bahreyn, petrol üretimi ve inci üretimi ile tanınmaktadır. Fakat 20. yüzyılda petrol tüketiminin artması ile Petrol tüm arap ülkelerinde olduğu gibi, Bahreyn'de de lokomotif güç olmuştur. Petrol ticaretinin; ülke ihracıtındaki oranı %60, ülke gelirlerindeki oranı %60, Gayrısafi Yurtiçi Hasıla'daki (GYH) oranı %30'dur. 1985 yılından bu yana petrol fiyatlarındaki değişikliklerle Bahreyn Ekonomisi dalgalanan bir ekonomi şeklini almıştır. Örneğin 1990-1991 Körfez Savaşı sürecinde ve sonrasında olduğu gibi.

İletişim ve ulaştırma faaliyetlerinin ülkede çok hızlı gelişmesi ile ülke yabancı yatırımcılar için bir çekim merkezi oldu. öyle ki Amerika Birleşik Devletleri ile 2004 yılında serbest ticaret anlaşması imzaladı(US-Bahrain Free Trade Agreement). Söz konusu anlaşma ile iki devlet arasındaki gümrük vergileri azalacaktır.[8]

İşsizlik, özellikle gençler arasında, petrol ve su kaynaklarının azalması ile birlikte devletin en büyük sorunlarındandır. 2008'de işsizlik oranı %4 olarak tespit edilimiş olmasına rağmen[9], kadın nüfusunun %85'i ülkede çalışmamaktadır.[10] Söz konusu %4 olarak belirlenen işsizlik oranı içerisinde kadın nüfusunun işsizliği dahil edilmemişti. 2007'de ise Bahreyn arap bölgesindeki ilk işsizlik sigortası hakkı veren ülke olmuştur. İşsizlik sigortası yanı sıra, çalışma koşullarında da çeşitli gelişmeler sağlanmaktadır.[11]

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihî nüfus
Yıl Nüfus   %± Artış  
1950 116.000 —    
1960 162.000 3,40%
1970 212.000 2,73%
1980 358.000 5,38%
1990 493.000 3,25%
2000 638.000 2,61%
2010 1.262.000 7,06%
2020 1.885.000 4,09%
Kaynaklar:[12]

Bugün itibarıyla nüfusun 3'te 1 kadarı Bahreyn'e gelen göçmen ve çalışma amaçlı yabancılardan oluşmaktadır. Bunlar genelde Fars, Türk, Güney Asyalı ve Güneydoğu Asyalı'dır. Bunun bir etkisi de erkek/kadın oranında görülmektedir. Bahreyn'de her 100 kadına 154 erkek düşer, 25-54 arasında bu oran 192'ye kadar çıkar. Bu oranlar Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden sonra erkeklerin aleyhine olan dünyanın en yüksek üçüncü cinsiyet oranlarıdır.[13]

İdarî yapılanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Governorates of Bahrain.svg

Bahreyn idarî olarak 5 ile (Arapça: محافظة‎‎‎ / muhafaza) ayrılır;

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Mustafa L. Bilge, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 4, sayfa: 494
  2. ^ "Key Development Forecasts for Bahrain". Ifs.du.edu. 22 Mart 2011. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından Arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2016. 
  3. ^ a b c d "Bahrain". Uluslararası Para Fonu. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından Arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2014. 
  4. ^ "Human Development Report 2015" (PDF). Birleşmiş Milletler. 2015. 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından Arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Aralık 2015. 
  5. ^ "Kral Fahd Geçidi Tarihi". 23 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2011. 
  6. ^ "Baḥrayn". Encyclopedia of Islam. I. Leiden: E.J. Brill. 1960. p. 941.
  7. ^ a b Arap İşdunyası İnternet Haber
  8. ^ Bahrain Timeline BBC
  9. ^ Bahreyn Yerel Medya
  10. ^ [1] Arap Medyası İngilizce / Khaleej Times Online - 85pc unemployed in Bahrain are females 2008
  11. ^ Minister lashes out at parties opposed to unemployment benefit scheme Arap Medyası Gulf News, 22 Temmuz 2007
  12. ^ "World Population Prospects: The 2010 Revision". 7 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 
  13. ^ "Sex ratio". The World Factbook. 30 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2017. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]