Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigeen verbeter en uitgebrei kan word.	Saterdag, 14 Maart 2020 Hier is tans 89 580 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n Afrikaanse wêreldklas-ensiklopedie te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Zambië (amptelik die Republiek Zambië, Engels: Republic of Zambia), is 'n republiek in die noorde van Suider-Afrika wat geheel en al deur ander lande omring word (landingeslote land). Volgens sy oppervlakte die 38ste grootste land ter wêreld, maar sy geskatte bevolking van 17,3 miljoen, is slegs die 68ste grootste ter wêreld. Dit word deur die Demokratiese Republiek die Kongo, Tanzanië, Malawi, Mosambiek, Zimbabwe, Botswana, Namibië en Angola begrens. Die hoofstad en grootste stad is Lusaka met 1,7 miljoen inwoners, drie keer meer as Ndola en Kitwe, onderskeidelik die tweede en derde grootste stede, albei in die Koperstreek. Die meeste inwoners woon in 'n strook weerskante van die hoofpad en -spoorlyn, wat strek van Livingstone in die suide, oor Lusaka tot in die Koperstreek.

Zambië word reeds duisende jare lank bewoon deur jagter-versamelaars en nomadiese stamme. Ná sporadiese besoeke deur Europese verkenners van die begin van die 18de eeu af het die Britte Zambië geleidelik opgeëis en laat in die 19de eeu beset as die protektoraat Noord-Rhodesië, wat aanvanklik geadministreer is deur British South Africa Company.

Die protektoraat het op 24 Oktober 1964 onafhanklik geword as Zambië, wat afgelei is van die Zambezirivier, wat die land se suidelike grens uitmaak.

President Kenneth Kaunda het die republiek 27 jaar lank as eenpartystaat met 'n sterk sosialistiese inslag geregeer. Hy het uiteindelik toegegee aan die opposisie se eise vir 'n veelpartyverkiesing en in 1991 sy mag prysgegee. Sedertdien is Zambië 'n veelpartydemokrasie. Die land staar reuse-uitdagings in die gesig weens armoede en MIV/vigs. 'n BBP per persoon van VS$1 700 (2012-skatting) plaas Zambië 200ste op die wêreldranglys, oftewel die 29ste armste.

...lees verder

In die nuus

Die Koronaviruspandemie lei tot groot vertragings in internasionale sport, aangesien wedstryde/wedrenne van onder andere die Champions League, Europa League, Formule Een-seisoen, Pro14-seisoen, Sesnasies-toernooi en Superrugbyseisoen afgelas of uitgestel is. Dit raak ook kwalifiserende toernooie vir beide die Olimpiese Somerspele en die Paralimpiese Somerspele in Tokio, Japan.
Die Russiese parlement (Doema) keur in die tweede lesing president Wladimir Poetin se grondwethervorming goed. Sy vorige ampstermyne word geannuleer sodat sy herverkiesing in 2024 'n opsie bly.
As gevolg van die Koronaviruspandemie word die hele Italië (sowat 60 miljoen mense) deur die Italiaanse regering onder selfkwarantyn geplaas.
Na 'n ooreenkoms tussen die Suid-Afrikaanse regering en verskeie telekommunikasiemaatskappye sal die pryse vir aanlyntoegang gesny en Suid-Afrikaners vrye toegang tot webwerwe soos Wikipedia geniet.
Die Suid-Afrikaanse countrysanger en radio-omroeper Lance James sterf op 81.

Het u geweet...

... dat 'n hartvorm (♥) deur 'n wiskundige funksie geteken kan word? Die funksie staan bekend as 'n kardioïed en kan eenvoudig gedefinieer word in poolkoördinate.

... dat Manfred von Richthofen, die Duitse vegvlieënier wat ook as die Rooi Baron bekend gestaan het, tydens die Eerste Wêreldoorlog tot 80 vyandelike vliegtuie afgeskiet het?