Flòrida
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
La Flòrida (a s lèś /ˈflɒɹɪdə/ in ingléś, scólta'l chè) 'l è 'n stat dal sud-èst di Stat Unî. La s è unìda a la federasiòṅ in dal 1845 e 'l sò nóm, ch'al riva da 'l spagnōl, a vōl dir Tèra di fiōr. La quàcia dagnóra tuta la penìśula ch'la pòrta 'l sò nóm.
La mùcia sù dagnóra vint migliòṅ 'd abitànt, al tèrs stat cun più cristiàṅ dal paéś, par na superfìsi ad 170.304 km². In Flòrida a gh'è dimóndi cubàṅ ch'i èṅ vgnû via da 'l sò paéś (al 6,5% dla sò pupulasiòṅ) e anc un muć ad pensiunâ ch'i aṅ decìś ad pasàr a 'l cald i ùlt'm an dla sò vita. La gh'à dimóndi ìśuli lè dintóran cuma Key Biscayne, teàtar 'd 'n impurtànt turnèo ad tènis śugâ in Mars su cimènt.
La cunfìna a nòrd cun la Geòrgia e cun l'Alabàma, p'r al rèst l'è bagnàda da 'l Ucéan Atlàntic e da 'l Gōlf dal Mèsic.
La sò capitàl l'è Tallahassee ma l'è Jacksonville la sò sità più granda rivànd a cuntàr utsènt-sinquantamìla abitànt cóntar gnanc sènt-nuantamìla. Àtri sità impurtànti i èṅ Miami, Tampa, Urlànd e Fort Lauderdale. L'è divìśa in ssanta-sèt cuntèi e in quatarsènt-sèt cumùṅ. Al sò mòt 'l è „The Sunshine State“ (Al stat dal Sōl luśènt).
Da spés la Flòrida la gh'à da patìr di uragàṅ ch'i pàsan da 'd lè cuma 'l Uragàṅ Andrew, ad categurìa 5, ch'in d'l Agóst dal 1992 'l à spasâ via la sò part meridiunàla, cun di stravènt ch'i rivàv'n a 280 km/h, faghénd ssanta-sinc mòrt e cauśànd di dan par vint-siē migliàrd e mèś ad dòlar 'd in alóra.
L'ecunumìa dal stat la pōl cuntàr su 'l turìśum esénd pîna 'd spiàgi dimóndi famóśi cuma Siesta Key, Clearwater, Key West e Palm Beach. A Urlànd a gh'è Disneyworld, 'n impurtànt parc ad divertimènt. Esénd un paéś cald l'agricultùra la furnìs dimóndi fruta cuma i purtugài. In Flòrida a gh'è anc dal minéri 'd fusfâ. Da quànd la NASA la s è stablìda a Cape Canaveral in dal 1962 a s è śvilupàda anc na granda indùstria spasiàla.
Al sò guvernadōr, da 'l 2011, 'l è Rick Scott dal partî republicàṅ. In Flòrida a gh'è la péna 'd mòrt ch'la vîṅ fata cun dgl'iniesiòṅ ad vlèṅ ma 'l cundanâ, s'l al vōl, al pōl sarnìr par lò la scrana lètrica.
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
