India

India
भारत गणराज्य Bharat Ganaraxya
Standardo di India	Blazono di India
Nacionala himno:
Jana Gana Mana
Urbi:
Chefurbo:	Nova-Delhi
· Habitanti:	321.883 (2006)
Precipua urbo:	Mumbai
Lingui:
Oficala lingui:	Hindi, Angla, ed altra 21 lingui
Guvernerio:
Tipo:	Republiko
· Prezidanto:	Ram Nath Kovind
· Chefministro:	Narendra Modi
Surfaco: (7ma granda)
· Totala:	3 287 240 km²
· Aquo:	9,56 %
Habitanti: (2ma granda)
· Totala:	1 210 193 422 (2010)
· Denseso di habitantaro:	400 hab./km²
Plusa informi:
Valuto:	Rupio di India
Veho-latero:	sinistre
ISO:	IN
	IND
	356
Reto-domeno:	.in*, .ભારત*, .भारत*, .ଭାରତ*, .ਭਾਰਤ*, .ভারত*, .இந்தியா*, .భారత్*, .ভাৰত*, Q12950811*, .ಭಾರತ*, .ഭാരതം*
Precipua religio:	hinduismo, 81,5%
Oficala retosituo:	http://india.gov.in/

La Republiko di India esas la duesma maxim populoza lando dil mondo, kun plua kam 1,2 miliard habitanti, ed ol esas la sepesma maxim granda lando segun surfaco. Kun plura oficala lingui e centi de dialekti, diversa religii ed kulturi, plura granda urbi e plu kam 700.000 vilaji, India esas tre diversa lando. En nord-India parolesas Indo-Europana lingui, kontre ke en sud-India parolesas precipue Dravidana lingui.

India jacas en sud-Azia inter Maro Arabala e Bayo di Bengal. India havas komuna bordi kun Bangladesh, Bhutan, Myanmar (Burma), Populala Republiko di Chinia, Nepal e Pakistan.

Malgre l'impresiva gani en ekonomiala progreso dum recenta yari, fundamentala koncerni en India esas la duranta intermilitanta stando kun Pakistan pri Kashmir, la tropopulozeso, ekologiala dekado, ecesiva povreso, ed etniala ed religiala konflikti.

Historio

Ceramikaji de la civilizuro dil valo dil Indus.

Precipua artiklo: Historio di India

Esas evidentajo ke ula populo habitis la regiono di la nuna stato Madhya Pradesh depos la petr-epoko, cirkume 30 mil yari ante nun. L'unesma permananta konstrukturi aparis cirkume 6000 aK. La maxim anciena civilizuro konocata esas la civilizuro dil valo dil Indus, cirkume 3400 yari aK. Sequante eventis la periodo Veda, kande kreesis la fundamenti di Hinduismo. Anke la fundamenti di Budismo kreesis en India.

En 530 aK, Cirus la Granda rejulo dil Imperio Akemenida, en Persia, konquestis la regiono di la montaro Hindu-Kush. En 520 aK, sub Darius la 1ma di Persia, granda parto dil nord-westo di Indiana subkontinento jacis sub kontrolo Persa. En 326 aK, Alexandros la Granda konquestis granda parto dil imperio persa e vinkis l'imperiestro Porus en la batalio di Hydaspes, proxim la nuna Jhelum, en Pakistan. Dum la 3ma yarcento aK, la sudo di India unionesis sub l'imperio Maurya, e prosperis dum la rejio di Ashoka la granda.

Granda parto dil nordo di India divenis parto di la Sultanio di Delhi de 1206 til 1526 e depos 1526 til 1858 dil imperio Mughal, qua kovris granda parto di nuna India. En 1858 Britaniani transformis la regioni di nuna India, Pakistan e Myanmar aden la Britaniana Rejio, kolonio qua duris til 1947.

India nedependeskis de Unionita Rejio ye la 15ma di agosto 1947, ed ye la 26ma di januaro 1950 ol divenis republiko ed adoptis nova konstituco. Rajendra Prasad esis lua unesma prezidanto.

Politiko

India esas parlamentala e federala republiko, ed anke la maxim populoza liberala demokratio. La prezidanto eletesas nedirete por 5-yara periodo, dal parlamento. Sioro Pratibha Devisingh Patil divenis la deketriesma prezidanto di India ye la 25ma di julio 2007. El esas la unesma muliero qua atingis ta ofico.

La Parlamento havas du chambri: Rajya Sabha (Senato) kun 250 membri, e Lok Sabha ("Domo di Populo"), kun 545 membri.

Geografio

Topografiala mapo di India.

India okupas granda parto dil Indiana subkontinento, qua separesis de la superkontinento Gondwana 75 milion yari ante nu e movis adnorde. En la pundo ube la subkontinento kolizionis kun Azia formacesis la montaro Himalaya, la maxim alta montaro de la mondo. Himalaya formacas la norda frontieri di India. La monto Kangchenjunga, la 3ma maxim alta del mondo, jacas an la frontero inter India e Nepal. Dum milion yari, ube antee existis maro formacesis la valo dil fluvio Ganga.

Weste de la lando, an la frontiero kun Pakistan, jacas la stato Rajastan, qua havas dezerti. La basa tereni de la regiono cirkondesas da basa monti nomizita Dekkan Ghat. Ta monti inklinas aden streta litorala regioni.

Multa fluvii e riveri trairas la lando. La fluvio Ganga (2.478 km) fluas tra granda fertila plana lando en la centra parto.

Klimato

Ordinare, la klimato subisas influi de la monsono, kun koldeta vintri ed varmega someri sequita da du o tri monati di pluvoza vetero. Norde e centre, dum la vintro, kolda venti deHimalaya efektigas sikeso e koldeso. En la suda parto e en la litoro dil Araba Maro, la klimato esas varma e humida dum tota yaro.

Ekonomio

Precipua artiklo: Ekonomio di India

L'ekonomio di India kreskis tre rapide en recent yari, quankam la quarimo de la habitantaro esas tre povra.

Demografio

Demografiala denseso di la regioni di India.

L'Ora Templo di le Sikh.

Segun la demografiala kontado di 2011, India havis 1 210 193 422 habitanti. La maxim multa (72%) esas Indo-Ariani. Dravidiana populi esas 25%, Mongoloida etnii esas 3%, segun statistiki de 2000.

L'oficala linguo di la lando esas Hindi parolata da 43,6%. Bengali parolesas da 8%, Mahrati parolesas da 6,9%, Telugu 6,7%, Tamil parolesas da 5,7%, Gujarati parolesas da 4,6%, Urdu parolesas da 4,2%, Kannada parolesas da 3,6%, Odia parolesas da 3,1%, Malayalan parolesas da 2,9%, Punjabi parolesas da 2,7%, Asamana parolesas da 1,3%, Maithili parolesas da 1,1%, e 5,6% parolesas altra lingui.

La religio kun maxima nombro di adepti esas Hinduismo, praktikata da 79,8%, Mohamedani esas 14,2%, kristani esas 2,3%, Sikhi esas 1,7%, e 2% ne informis pri religio en 2011.

La maxim granda urbi di [[{{{lando}}}]] (2011)

La maxim granda urbi di India (2011)

Rango	Nomo	Provinco	Regiono	Habitantaro	Rango	Nomo	Provinco	Regiono	Habitantaro
1ma	Mumbai	[[{{{provinco1}}}]]	[[{{{regiono1}}}]]	12 478 477	11ma	[[{{{nomo11}}}]]	[[{{{provinco11}}}]]	[[{{{regiono1}}}]]	{{{hab11}}}
2ma	Delhi	[[{{{provinco2}}}]]	[[{{{regiono2}}}]]	11 007 835	12ma	[[{{{nomo12}}}]]	[[{{{provinco12}}}]]	[[{{{regiono12}}}]]	{{{hab12}}}
3ma	Bangalore	[[{{{provinco3}}}]]	[[{{{regiono3}}}]]	8 425 970	13ma	[[{{{nomo13}}}]]	[[{{{provinco13}}}]]	[[{{{regiono13}}}]]	{{{hab13}}}
4ma	Hyderabad	[[{{{provinco4}}}]]	[[{{{regiono4}}}]]	6 809 970	14ma	[[{{{nomo14}}}]]	[[{{{provinco14}}}]]	[[{{{regiono14}}}]]	{{{hab14}}}
5ma	Ahmedabad	[[{{{provinco5}}}]]	[[{{{regiono5}}}]]	5 570 585	15ma	[[{{{nomo15}}}]]	[[{{{provinco15}}}]]	[[{{{regiono15}}}]]	{{{hab15}}}
6ma	Chennai	[[{{{provinco6}}}]]	[[{{{regiono6}}}]]	4 681 087	16ma	[[{{{nomo16}}}]]	[[{{{provinco16}}}]]	[[{{{regiono16}}}]]	{{{hab16}}}
7ma	Kolkata	[[{{{provinco7}}}]]	[[{{{regiono7}}}]]	4 486 679	17ma	[[{{{nomo17}}}]]	[[{{{provinco17}}}]]	[[{{{regiono17}}}]]	{{{hab17}}}
8ma	Surat	[[{{{provinco8}}}]]	[[{{{regiono8}}}]]	4 462 002	18ma	[[{{{nomo18}}}]]	[[{{{provinco18}}}]]	[[{{{regiono18}}}]]	{{{hab18}}}
9ma	Pune	[[{{{provinco9}}}]]	[[{{{regiono9}}}]]	3 115 431	19ma	[[{{{nomo19}}}]]	[[{{{provinco19}}}]]	[[{{{regiono19}}}]]	{{{hab19}}}
10ma	Jaipur	[[{{{provinco10}}}]]	[[{{{regiono10}}}]]	3 073 350	20ma	[[{{{nomo20}}}]]	[[{{{provinco20}}}]]	[[{{{regiono20}}}]]	{{{hab20}}}
Mumbai		Delhi		[[Arkivo:{{{imajo3}}}|170px]] Bangalore		[[Arkivo:{{{imajo4}}}|170px]] Hyderabad
Fonto:

Kulturo

La precipua marki di Indiana kulturo esas la granda sinkretismo e kulturala pluralismo. Kulturala tradicioni di India evas de 8.000 yari aK.

Extera ligili

• Artiklo 'Linguala stati di India' ye Progreso 173