Destpêk

Hûn bi xêr hatin Wîkîpediyaya kurdî, ensîklopediya azad. Ji meha kanûna paşîn a sala 2004an ve 26.486 gotarên bi kurdî hatine nivîsandin. Civak Çand û Huner Dîn Dîrok Erdnîgarî Muzîk Teknolojî Werziş Zanist Alîkarî  · Çapemenî  · Dîroka Wîkîpediyayê  · Pêwendî  · Statîstîk  · Zimanên dinÎro, 15ê kanûna pêşîna 2019an e (UTC)
Gotara hefteyê Bendava Derbendîxanê (bi soranî: بەنداوی دەربەندیخان‎, lat. Bendawî Derbendîxan), bendaveke çendmebestî ye ku li ser çemê Sîrwanê yê li parêzgeha Silêmaniyê hatiye çêkirin. Cureya wê bendava axî(axebendaw) ye û di navbera salên 1954-1961'an de hatiye çêkirin. Mebesta bendavê avdanî, hilberandina wizeya hîdroelektrîkî û rekreasyon(betlane) e. Bendav û santrala wizeyê ya bi 249 MWî, ji ber nerind çêkirin û xemsarî, di nav salan de gelek car hatin veherandin. Rindkirina santralê di sala 2007'an de dest pê kiriye û di sala 2013'an de jî dawî lê hatiye. Piştî sêwirandina bendavê ya ji aliyê Şirketa Endezyariyê Harza ya DYA'yî ve çêkirina bendavê di sala 1956'an de dest pê kir. Deryaçeya bendavê(rezervuar) jî di sala 1961'an de dest pê kir û di heman salî de çêkirina bendavê qediya. Piştî tijekirina rezervuarê, çend problem derketin holê. Di sala 1967'an de hezazekê çêbû. Ev hezaz bû sedema xûziyeke nêzîkî 100 metreyî û ev çewtî her gav di bin veherandinê de ye. Di navbera salên 1983-1985'an de santrala wizeyê ya bendavê ji aliyê şirketên Alman(Polensky & Zöllner) û Japon(Mitsui) ve hate veguhertin. Jeneratorên 83 MWî bi 2 jeneratorên bendavê yên bi 800 kWî re hate guhirandin. Piştî kemijîna bûyerên siyasî, ew di sala 1990'an de kete navberê. Digel vê yekê, du jenerator xweş neşixûlîn û turbîn jî li dûçarî kavîtasyonan man. Ji ber şerê Îran û Iraqê, di sala 1988'an de rêherk hatin rakirin û di navbera salên 1989 û 1990'an de deriyên rêherkê yên nû hate sazkirin. Santrala wizeyê di sala 1990'an de bi bombebarankirinê gelek xesar çêbû. Di sala 2007'an de ji aliyê Banka cîhanê ve ji bo veherandina bendavên dûkan û derbendîxan, nêzîkî 40 milyon dolar hate şandin. Vehera Bendava Derbendîxan 18.85 milyon dolar girt û di sala 2013'an de tewaw bû. (bêhtir…) Arşîv – Gotara berê Zaravayên kurdî Kurdiya navendî · soranî Be xêr bên bo Wîkîpîdiya! Wîkîpîdiya însaykllopîdiyayekî azade ke hemû kesêk detwanêt destkarîy bikat. Witare soranîyekan le mangî 8î 2009ewe le mallperrî cyawazî kurdîy nawîn û be elfubêy erebî billaw debinewe. (ویکیپیدیای کوردیی ناوەندی (سۆرانی – Kurdiya navendî (soranî be latînî) Kurdiya başûr · kelhurî We xér hatine Wíkípédiya! Wíkípédiya zanistnameyg azas ke le nawya her kes twanêd we zanayí xwey tiya beshdarí biked. Íwenísh fermúne íre beshdarí biken. Wetar we zaraway kurdí xwarig Zazakî · kirmanckî · dimilkî · kirdkî Şima xêr ameyî! Îtîya de Wîkîpediya, ensîklopediya verên bi ziwanê kurdkî vecîyena. Ina ensîklopediya azadî her merdim bese keno nuşteyan binuso yan zî bivurno. Wîkîpediya Zazakîyê cîya zî esta – Şo pela kirmanckî		Danasîn Wîkîpediya, ensîklopediyeke azad a bi zimanê kurdî ye. Ev projeya navneteweyî, derfeteke girîng a ji bo pêşdexistina zimanan e. Mirovên ku dixwazin zimanê kurdî pêşde biçe, dikarin di Wîkîpediyayê de alîkariya zimanê me bikin. Hûn jî dikarin li vir tevlî me bibin. Keremkin bi beşên alîkarî û pênc hîmên sereke yên wîkîpediyayê fêr bibin ka gotar çawa têne nivîsandin. Hesabê nû çêke Hesabekî te heye? Têkeve. Di dîrokê de îro… Bûyer 1256 – Hulagû Xanê mongolî keleha Heşhaşiyan a li Îranê ya bi navê Elemût zemt kir û xera kir. 1914 – Şerê cîhanê yê yekem; Artêşa serb bajarê Belgradê ji destê Awistriya-Macaristanê stend. 1923 – Li Stenbolê di navbera Tirkiye û Macaristanê de peymana dostaniyê hate îmzekirin. 1941 – Hêzên naziyan li geliyekî nêzî bajarê Xarkîv (Kharkiv) a Ukraynayê 15.000 cihû kuştin. 1972 – Ji ber ku pasaport nedane Yaşar Kemal, ew neçû civîneke navneteweyî. Lê ji sedema nerazîbûnan, dewletê piştî 15 rojan pasaport da Yaşar Kemal. 1976 – Welatê Samoa tevlî Neteweyên Yekbûyî bû. 1978 – Serokdewletê DYAyê Jimmy Carter da zanîn ku ewê Komara Gel a Çînê nas bikin û hemû pêwendiyên xwe yên bi Taywanê re bibirrin. 1994 – Welatê Palaû tevlî Neteweyên Yekbûyî bû. Jidayîkbûn 1852 – Henri Becquerel, fîzîknasê xwediyê Xelata Nobelê 1945 – Nacî Sebrî Akreyî, nivîskar û rojnamevanê kurd Mirin 1890 – Gayê Rûniştî, yek ji serokên navdar ên çermsorên DYA'yê 1958 – Wolfgang Pauli, fîzîknasê xwediyê Xelata Nobelê Îro, 15ê kanûna pêşîna 2019an e (UTC) – nûkirin Wêneyê hefteyê Sîstema bêhngirtinê. Wênesaz: LadyofHats, Jmarchn| / Kurdîkirin: Biyolojiyabikurdi Arşîv – Wêneyê berê Wêneyê rojê ji Commonsê
Malbata Wîkîmedyayê Meta-Wîkî – Koordînasyon Commons – Wêne û mêdyayên din Wîkîferheng – Ferheng Wîkîpirtûk – Pirtûk ji bo zanînê Wîkîçavkanî – Çavkaniya azad Wîkîgotin – Gotinên kesan Wîkîcure – Rêbernameya cureyan Wîkînûçe – Nûçe Wîkîversîte – Platforma fêrbûnê Wîkîdane – Bingeha zanîna azad Wikivoyage – Free travel guide MediaWiki – Free wiki software
Rêveberî — Dîwan — Kurdîgeh