Austria

'Republik Österreich
Jamhuri ya Austria

Bendera Nembo
Kaulimbiu ya taifa: --
Wimbo wa taifa: “'Land der Berge, Land am Strome“ (Kijerumani kwa "Nchi ya milima, nchi ya mtoni")
Mji mkuu	Vienna 48°12′ N 16°21′ E
Mji mkubwa nchini	Vienna
Lugha rasmi	Kijerumani 1
Serikali Rais Chansela	Jamhuri Alexander Van der Bellen Sebastian Kurz
Uhuru Mkataba kuhusu Austria ulianza Tangazo la baki	27 Julai 1955 26 Oktoba 1955
Eneo  - Jumla  - Maji (%)	83,871 km² (ya 115) 1.3
Idadi ya watu  - 2006 kadirio  - 2001 sensa  - Msongamano wa watu	8,292,322 (ya 9) 8,032,926 99/km² (ya 99)
Fedha	Euro (€) 2 (EUR)
Saa za eneo  - Kiangazi (DST)	CET (UTC+1) CEST (UTC+2)
Intaneti TLD	.at 3
Kodi ya simu	+43
1 Kislovenia, Kikroatia, Kihungaria ni lugha rasmi kieneo. 2 Kabla ya 1999: Shilingi ya Austria.

Ramani ya Austria

Austria (kwa Kijerumani: Österreich) ni nchi ya Ulaya ya Kati. Imepakana na Ujerumani, Ucheki, Slovakia, Hungaria, Slovenia, Italia, Uswisi na Liechtenstein.

Mji mkuu ni Vienna.

Jiografia

Austria:Uso wa nchi

Mlima Grossglockner

Eneo la nchi lina umbo ndefu na nyembamba kama kanda linaloelekea kutoka mashariki kwenda magharibi.

Sehemu kubwa ya Austria (60%) ni milima. Tambarare ziko hasa kando la mto Danubi ambao ni pia mto mkubwa. Theluthi moja ya eneo liko chini ya mita 500 juu ya usawa wa bahari. Zaidi ya 40% za nchi ni misitu. Mto Danubi unavuka sehemu kubwa ya nchi.

Milima mikubwa ya Austria inafikia kimo kati ya mita 3000 na 4000. Katika hali ya hewa ya nchi kuna theluji mwaka wote. Mlima mkubwa ni Grossglockner wenye mita 3,798, halafu Wildspitze wenye mita 3,774 juu ya UB.

Ziwa kubwa ni ziwa la Neusiedler See lililopo mpakani kwa Hungaria. Mlimani kuna maziwa mengi madogo.

Uso huo wa nchi ni msingi wa utalii ulio muhimu sana Austria. Wakati wa joto watalii wanaponda baridi ya milima; wakati wa baridi wanakuja kucheza ski.

Majimbo

Nafasi	Jimbo	Makao makuu	Jina rasmi	Wakazi	Eneo (km²)
1	Vienna	Vienna	Wien	1,677,867	415
2	Austria Chini	Sankt Pölten	Niederösterreich	1,597,240	19,178
3	Austria Juu	Linz	Oberösterreich	1,408,165	11,982
4	Steiermark	Graz	Steiermark	1,205,609	16,392
5	Tirol	Innsbruck	Tirol	703,512	12,648
6	Karinthia	Klagenfurt	Kärnten	561,094	9,536
7	Salzburg	Salzburg	Salzburg	530,576	7,154
8	Vorarlberg	Bregenz	Vorarlberg	366,377	2,601
9	Burgenland	Eisenstadt	Burgenland	281,190	3,965

Miji

Hali halisi kuna jiji moja tu ambalo ni mji mkuu Wien (Vienna). Ulikua kama mji mkuu wa Kaisari wa Dola Takatifu la Kiroma na baadaye wa milki ya Austria iliyojumlisha sehemu kubwa za Ulaya ya Kusini-Mashariki.

Miji mingine mikubwa kiasi ni

• Graz
• Linz
• Salzburg
• Innsbruck

Historia

Austria kama nchi ndogo jinsi ilivyo sasa imepatikana mwaka 1918 na tena tangu 1945.

Kwa muda mrefu wa historia yake Austria ilihesabiwa kama sehemu ya Ujerumani. Kwa karne nyingi watawala wake walishika cheo cha Kaisari wa Dola takatifu la Roma lililojumlisha Ujerumani wote.

Austria ilitawala pia sehemu kubwa za Ulaya ya Mashariki. Watawala wa Austria walishika pia vyeo vya kifalme vya nchi za Bohemia na Hungaria.

Wakati wa vita za Napoleoni Kaisari Franz II alilazimishwa kujiuzulu kama Kaisari wa Ujerumani wote mwaka 1806 akabaki na cheo cha Kaisari wa Austria tu. Baada ya Napoleoni Austria ilikuwa nchi muhimu katika shirikisho la Ujerumani.

Mwaka 1866 Austria ilishindwa katika vita dhidi ya Prussia ikatoka katika siasa ya Ujerumani. Baada ya vita hiyo Kaisari Franz-Josef alipaswa kuwakubalia Wahungaria cheo sawa na Wajerumani ndani ya milki yake. Kuanzia hapo milki ilijulikana kama Austria-Hungaria

Hadi Vita Vikuu vya Kwanza vya Dunia Austria-Hungaria iliendelea kutawala nchi za Ulaya ya Mashariki pamoja na Ucheki, Slovakia, Slovenia, Kroatia, Bosnia-Herzegovina, na sehemu kubwa ya Poland ya Kusini, pia sehemu zilizopo sasa katika kaskazini mwa Italia.

Mwisho wa vita dola hili lilisambaratishwa. Sehemu zake zote zikawa nchi huru. Nchi ndogo ambayo ilikaliwa na Waaustria Wajerumani ilibaki. Washindi wa vita walizuia Waaustria wasijiunge na Ujerumani, hivyo Jamhuri ya Austria ilianzishwa.

Mwaka 1938 dikteta wa Ujerumani Adolf Hitler (aliyekuwa Mwaustria mwenyewe) alivamia Austria kwa jeshi lake na kuiunganisha na Ujerumani. Wakati ule sehemu kubwa ya Waaustria walikubali.

Baada ya Vita Vikuu vya Pili vya Dunia Austria ilirudishwa kuwa nchi ya pekee ikabaki hivyo.

Mwaka 1995 Austria ikajiunga na Umoja wa Ulaya.

Wakazi

Watu wa Austria huzungumza Kijerumani ambacho ni pia lugha rasmi. Mpakani upande wa kusini na mashariki kuna pia wasemaji wa Kikroatia, Kislovenia na Kihungaria. Lugha hizi zina cheo rasmi kieneo au kitarafa.

Kwa jumla lahaja na utamaduni hufanana katika mengi na ile ya Wabavaria katika jimbo la jirani la Ujerumani. Kama huko wananchi wengi ni Wakatoliki (77%) na Wakristo wengine (9%).

Waaustria mashuhuri duniani

• Sigmund Freud
• Adolf Hitler
• Konrad Lorenz
• Wolfgang Amadeus Mozart
• Erwin Schrödinger
• Arnold Schwarzenegger
• Bertha von Suttner
• Kurt Waldheim

Tazama pia

• Orodha ya nchi kufuatana na wakazi

Viungo vya nje

Wikimedia Commons ina media kuhusu:

Austria

• Federal Chancellery of Austria (Kiingereza)

Makala hii kuhusu maeneo ya Ulaya bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Austria kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.