Сæйраг фарс

Сæрибар энциклопеди Википедийы æрмæг.
Перейти к навигации Перейти к поиску

Табуафси Википедимæ,

фыццаг иронау фыст энциклопедимæ. Бацархай ды дæр!

Абон у цыппæрæм, 2019-æм азы 12 декабрь. Ныртæккæ ирон æвзагыл ис 11 769 уацы (статьяйы).

Bluebg.png

HSutvald2.svg
Уацы дæнцæг
Амураг тигр

Тигр (лат. Panthera tigris) — æхсырæйхæсгæ тугдзых гæдыты мыггаджы хуыз, у дæлмыггаг стыр гæдытæм хаугæ пантерæты (лат. Panthera) мыггаджы цыппар минæварæй иу. Ныхас «тигр» цæуы грекъаг æвзагæй (рагон грекъ. tigris), уый та йæхæдæг цæуы рагперсæйнаг *tigri, уидагæй «*taig» нысаниуæгимæ «цыргъ; цырд».

Ацы хуызы минæвæртты æхсæн æмбæлынц мыггаг гæдыты егъаудæр цæрæгойтæ. Тигр у уæлзæххон тугдзых сырдтæй егъаудæртæй иу, уæлдай уадзы массæйæ æрмæстдæр урс æмæ тарбур æрсыты. Бæрæггонд æрцыдысты фараст тигрты дæлхуызы, уыдонæй XXI æнусы райдайæнмæ баззадысты æрмæст æхсæз — сæ иумæйаг æмтгæй райсгæ нымæц иу 4000-6500 уæвæгойы, уыдонæй тæккæ бирæнымæцон дæр у бенгайлаг тигр (номинативон дæлхуыз), иумæйаг популяцийы ахсы 80 %.

XX æнусы бахастæуыд Æхсæнадæмон Сырх чиныгмæ æмæ Уæрæсейы Сырх чиныгмæ, æмæ æндæр бæстæты хъахъхъæнæн документтæм. 2010-æм азы уавæрмæ гæсгæ тигртыл цуан æппæт дунейы дæр хъодыгонд у.

Тигр у æрмæстдæр азиаг хуыз. Тигры историон ареал (ныр тынг дихтæгонд у арæх кæрæдзийæ дард æвæрд хицæн популяцитыл) ис Уæрæсейы Дард Скæсæны, Ираны, Афгъанистаны, Китайы, Индийы æмæ Хуссар-Скæсæн Азийы бæстæты, Зонды архипелагимæ (Индонезийы сакъадæхтæ).

Bluebg.png

HSVissteduatt.svg
Диссæгтæ
  • Колумбийы ис вулкан Галерас, тынг арæх дзы æрцæуынц сирвæзтытæ. Афтæ 1993-æм азы, иртасæн куыстытæ æххæст гæнгæйæ, вулканы кратеры фæмард сты 6 геолоджы, йæ хуылфмæ куы ныххызтысты уæд райдыдта вулканы сирвæзт.
  • Византийы императортæ æппæтæй дæр уæздан адæм нæ уыдысты, уымæн æмæ дзы уыдис фадат бынтæй фæндаг айгæрдын хицауадмæ, зæгъæм карьерæ саразгæйæ кæнæ æфсады хæстон кад бакусгæйæ. Афтæ зæгъæм император Михаил II уыдис æнæахуыр æххуырст, Василий I уыд зæхкусæг, уый фæстæ та бæхты æууæрдæг зынгæ стыр хицаумæ. Роман I Лакапин дæр уыдис зæхкусджытæй рацæуæг, Михаил IV император суыны размæ уыдис æхцатæ ивæг, йæ иу æфсымæры хуызон.
  • Боливийы хох Чакалтайæйыл цы егъау æнусон цъити ис, уый иртæстытæм гæсгæ сæвзæрдис 18 милуан азы размæ. Афтæмæй боныхъæды ивды тыххæй дзы 1980-æм азæй фæхъуыдис 80 %, 2010 азы кæронмæ та хъуамæ бынтондæр фесæфа.

Bluebg.png

HSBild.svg
Боны ныв
The Green and Golden Bell Frog.jpg
Золотистая литория
Greenbg right.png
Мæйы темæ!
Nuvola apps krita.png

Мæйы бæстæ сси Хуссар Ирыстон Хуссар Ирыстон:

Хуыздæргæнинаг сты: Цхинвал, Къуайса, Хуссар Ирыстоны Хæст (2008), Хуссар Ирыстоны автономон бæстæ æмæ бирæ æндæртæ.

Мæйы темæ æвзæрст не ’рцыдис; раздæры темæ уыдис Алани (ФК):

Фен, цы бакæнæн и, уый.

Ног темæ бадæттæн æмæ фæдылдзог мæйы темæтæм хъæлæс кæнæн ис сæрмагонд фарсыл »»»

Greenbg right.png
Категоритæ
Vista-xmag.png

P biology.svg Æрдз

Адæймаг Зайæгойтæ Цæрæгойтæ

P Society.png Æхсæнад

Адæмтæ Дин Политикæ Хæстытæ Спорт Фенддæгтæ

P parthenon.svg Æрдз иртасæг зонад

Астрономи Биологи Географи Математикæ Физикæ Хими

P vip.svg Адæймаджы иртасæг зонад

Археологи Экономикæ Философи Истори Социологи

Botany P icon.png Ирыстон

Ирон æвзаг Ирон мыггæгтæ Цæгат Ирыстон Хуссар Ирыстон
Greenbg right.png
Википеди æндæр æвзæгтыл
Wikipedia-logo.png
2018-æм азы августы статистикæмæ гæсгæ.

Егъау Википедитæ (милуан статьяйæ фылдæр кæм ис):
Англисаг (English) – Варайаг (Winaray) – Вьетнамаг (Tiếng Việt) – Испайнаг (Español) – Италиаг (Italiano) – Китайаг (中文) – Нидерландаг (Nederlands) – Немыцаг (Deutsch) – Польшæйаг (Polski) – Португайлаг (Português) – Себуанаг (Sinugboanong Binisaya) – Уырыссаг (Русский) – Францаг (Français) – Шведаг (Svenska) – Япойнаг (日本語)

Стырдæр Википедийы хæйттæ (æртæсæдæ мин статьяйæ фылдæр кæм ис):
Араббаг (العربية) – Баскаг (Euskara) – Венгриаг (Magyar) – Индонезиаг (Bahasa Indonesia) – Каталайнаг (Català) – Корейаг (한국어) – Малайаг (Bahasa Melayu) – Норвегиаг (Bokmål) – Персайнаг (فارسی) – Румынаг (Română) – Сербаг (Српски) – Сербохорватаг (Srpskohrvatski / Српскохрватски) – Туркаг (Türkçe) – Украинаг (Українська) – Финнаг (Suomi) – Чехаг (Čeština)


Кавказы æвзæгтыл хайæдтæ:

Caucasus topo map-blank.svg
Абхазаг (Аҧсуа)Адыгъейаг (Адыгабзэ)Азербайджайнаг (Azərbaycanca)Гуырдзиаг (ქართული)Кæсгон (Aдыгэбзэ)Лакаг (Лакку маз)Лекъаг (Лезги)Мæхъхъæлон (ГӀалгӀай)Мегрелаг (მარგალური)Сомихаг (Հայերեն)Солиаг (Авар мацӀ)Уырыссаг (Русский)Хъæрæсе-балхъайраг (Къарачай-Малкъар)Цæцæйнаг (Нохчийн)

Bluebg.png

Wikimedia-logo.svg
Фонд Викимедийы æндæр проекттæ
Фонд Викимеди æрмæст Википедийы куыст нæ кæны. Уыцы фонды фæрцы фæзындысты æндæр сæрибар бирæвзагон проекттæ дæр: