صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۶۹۵٬۴۴۰ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

بیاتِ تُرک یا بیاتِ زَند یکی از آوازهای موسیقی ایرانی است که جزو متعلقات دستگاه شور دانسته می‌شود. واژهٔ ترک در نام این آواز به مردمان ترک قشقایی اشاره دارد. در آواز بیات ترک، برخلاف دستگاه شور و برخی دیگر از متعلقاتش، درجهٔ سوم شور دارای اهمیت بسیاری است؛ چنانکه این درجه، نت شاهد بیات ترک دانسته می‌شود. نت آغاز و نت ایست بیات ترک نیز بر درجهٔ زیرپایهٔ شور قرار دارد. نت خاتمهٔ بیات ترک در ردیف‌های مختلف، تفاوت دارد و گاه به جای نت زیرپایهٔ شور، بر درجهٔ دوم شور و حتی بر نت پایهٔ شور قرار می‌گیرد. بیات ترک با دستگاه شور رابطهٔ نزدیکی دارد و برخی گوشه‌هایش، از قبیل مهدی ضَرّابی (که بر نت شاهد شور تأکید دارند)، در تقویت این ارتباط مؤثر هستند. بیات ترک همچنین به دستگاه ماهور نیز نزدیک است و برخی گوشه‌های آن نظیر دلکش و شکسته را می‌توان در بیات ترک نیز اجرا کرد. گوشهٔ جامه‌دران از دستگاه همایون نیز گاهی در بیات ترک اجرا می‌شود. اوج آواز بیات ترک با استفاده از گوشهٔ قرائی اجرا می‌شود. مهم‌ترین گوشهٔ بیات ترک، گوشهٔ قطار است که گوشه‌ای اصیل دانسته می‌شود و دوبیتی‌های بابا طاهر را با آن اجرا می‌کنند. آلبوم‌های آستان جانان، گل صدبرگ و شیدایی و قطعهٔ اندک اندک همگی در آواز بیات ترک هستند. اذان رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی نیز در آواز بیات ترک (گوشهٔ روح الارواح) است. از بیات ترک در تعزیه، اذان و دیگر موسیقی‌های مذهبی، از جمله موسیقی دراویش، استفاده می‌شود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ پیشنهادی هفته

آیا می‌دانستید که …؟

… معمار اهل ایروان آرتور مسچیان یکی از بنیانگذاران موسیقی راک ارمنی بود؟ (در تصویر)
… کالین پاول نخستین سیاه‌پوستی بود که به مقام وزارت خارجه آمریکا منصوب شد؟
… جان براون، مبارز ضدبرده‌داری در آمریکا، نخستین فردی در تاریخ آمریکا بود که به جرم خیانت محکوم شناخته شد؟
… محمود خیامی در سال ۲۰۰۷ یک میلیون پوند به حزب کارگر بریتانیا اهداء کرد؟
… زمین‌لرزه سال ۳۶۵ میلادی کرت تقریباً همهٔ شهرهای کرت را نابود ساخت؟
… در سال ۲۰۰۶ سرینگ چونگتاک نخستین دختر از جامعه سنتی و محافظه‌کار تبت شد که در یک مسابقه زیبایی بین‌المللی شرکت می‌کرد؟
… هسته زمین به دلیل اتساع زمان گرانشی ۲٫۵ سال از پوسته زمین جوان‌تر است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ هجدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۵ مهر ۱۳۹۸ خورشیدی) ۶۹۵٬۴۴۰ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

درون‌مایه

علوم پایه

علوم کاربردی

علوم انسانی و فلسفه

فرهنگ و هنر

از میان خبرها

آبی احمد، نخست‌وزیر اتیوپی

اولگا توکارچوک برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۸ و پیتر هانتکه برنده جایزه سال ۲۰۱۹ شد.
آبی احمد (در تصویر)، نخست‌وزیر اتیوپی، برنده جایزه صلح نوبل شد.
پس از تخلیه سربازان آمریکایی از روژاوا، ترکیه به کردستان سوریه حمله نظامی کرد.
جان بی. گوداناف، ام. استنلی ویتینگهام و آکیرا یوشینو بابت پژوهش در مورد باتری لیتیم-یون برنده جایزه نوبل شیمی شدند.
ویلیام کیلین جونیور، پیتر جی. ردکلیف و گرگ ال. سیمنزا بابت پژوهش دربارهٔ سلولها برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی شدند.

یادبودها

امروز: پنجشنبه، ۱۷ اکتبر ۲۰۱۹ میلادی برابر ۲۵ مهر ۱۳۹۸ هجری خورشیدی و ۱۹ صفر ۱۴۴۱ هجری قمری (UTC)

روز جهانی ریشه‌کنی فقر

رویدادها

۱۶۱۰ - لویی سیزدهم پادشاه فرانسه در شهر رنس در ۱۲۹ کیلومتری پاریس، تاجگذاری کرد.
۱۹۶۲ - گروه موسیقی بیتلز (در تصویر) برای نخستین بار در یک برنامه زنده تلویزیونی در شبکه «گِرِنادا» در شهر منچستر انگلستان، حضور یافتند.
۱۹۷۳ - وزرای نفت کشورهای عضو اوپک توافق کردند تا با تحریم فروش نفت، به عنوان سلاحی برای اعمال فشار بر غرب به علت حمایت از اسرائیل در جریان جنگ یوم کیپور استفاده کنند. این تحریم، منجر به افزایش شدید قیمت نفت شد و ۵ ماه دوام یافت.
۱۹۹۰ - وبگاه بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDB)، آغاز به کار کرد.

زادروزها

۱۴۸۰ - زادروز فردیناند ماژلان پوینده و دریانورد پرتغالی
۱۸۵۹ - زادروز دیانا آبکار دیپلمات ارمنستانی
۱۹۱۲ - زادروز ژان پل یکم پاپ و رهبر کلیسای کاتولیک
۱۹۱۵ - زادروز آرتور میلر نمایش‌نامه‌نویس آمریکایی و نویسندهٔ نمایشنامه مشهور «مرگ فروشنده»
۱۹۱۸ - زادروز ریتا هیورثبازیگر آمریکایی
۱۹۷۲ - زادروزامینم، آهنگساز و خوانندهٔ رپ آمریکایی
۱۹۷۹ - زادروز کیمی رایکونن رانندهٔ فنلاندی مسابقات فرمول یک و رالی

درگذشت‌ها

۱۸۴۹ - درگذشت فردریک شوپن پیانیست و آهنگساز لهستانی
۱۸۸۷ - درگذشت گوستاو کیرشهف فیزیکدان آلمانی
۱۹۲۰ - درگذشت جان رید نویسنده و روزنامه‌نگار آمریکایی
۱۹۳۸ - درگذشت کارل کائوتسکی نظریه‌پرداز مارکسیست آلمانی و از اولین رهبران حزب سوسیال دموکرات آلمان
۱۹۴۴ - درگذشت آگوست لندمسر کارگر شرکت کشتی‌سازی بلوم + ووس در هامبورگ آلمان، شناخته شده به دلیل حضور در عکسی که در آن از اجرای سلام نازی خودداری می‌کند.
۱۹۶۷ - درگذشت پویی، آخرین امپراتور چین، دوازدهمین و آخرین امپراتور دودمان چینگ

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر...

صفحهٔ اصلی

منوی ناوبری

ابزارهای شخصی

فضاهای نام

گویش‌ها

بازدیدها

بیشتر

جستجو

بازدید محتوا

همکاری

در دیگر پروژه‌ها

نسخه‌برداری

خوراک‌ها

ابزارها

به زبان‌های دیگر