Vienna

**Wien**
Vienna
Banniel Vienna	Ardamezioù Vienna
Vienna
Riez	Aostria
Rannvro / Stad kevredet	Vienna (Wien)
Kod post	1010 - 1239, 1400, 1450
Kod pellgomz	(43) 1
ISO 3166-2	AT-9
Maer (Bürgermeister) Amzer gefridi	Michael Häupl (sokialour) 2010-2015
Gorread	414.9 km²
Hed	16° 11' - 16° 34' reter
Led	48° 07' - 48° 19' norzh
Uhelder	bihanañ: 151 m brasañ: 543 m
Poblañs hep kontoù doubl	1 631 082 (2005) 1 875 000 (tolpad-kêrioù a-bezh)
Stankter	3 931.3/km²
Kartenn: Arondisamantoù Vienna

Sellout ivez ouzh Vienna (disheñvelout), Viena, Vienne, ha Wien.

Vienna (Wien en alamaneg, Vídeň e tchekeg , Bécs e hungareg, Dunaj e sloveneg, Beč e kroateg, ha distaget [ˈvɛɐn] e vienneg) eo kêr-benn gevreadel Aostria, lec'hiet war riblennoù an Danav e biz ar vro, 60 km nemetken eus bevenn Aostria gant Slovakia. Unan eus stadoù Aostria eo ivez. Abaoe pell zo ez eo bet Vienna kreizenn bolitikel ha sevenadurel Aostria (betek 1918 Aostria-Hungaria).
Vienniz (alamaneg: Wiener, vienneg: Weana ['vɛɐnɐ]) a vez graet eus hec'h annezidi. 1 631 082 den a oa o chom e Vienna e 2005. Rannet eo kêr e 23 arondisamant (Bezirke).

Istor[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Diazezet eo bet Vienna gant an Noriked, ur bobl keltiek he yezh, war-dro 500 kent J.K. dindan an anv Uindobona ("frankizenn wenn"). An anv alamanek a-vremañ ne zeu ket eus an anv keltiek-mañ avat, met eus Vedunya, anv slavek ur stêrig vihan hag a vez graet Wien anezhi ivez. Aloubet e oa rouantelezh an Noriked gant ar Romaned er bloavezh 15 kent J.K. Ur c'hamp-kreñv roman a voe savet e-kichen Uindobona, abalamour ma teuas an Danav da vezañ bevenn Impalaeriezh Roma.

E 976 e voe roet traonienn an Danav da gont Liutpold a vBabenberg dindan an anv Ostarrîchi (Aostria). Lignez Babenberg a ziazezas e Vienna. E 1246 e voe lazhet hêr diwezhañ ar vBabenberged, Friedrich II, en un emgann a-enep Béla IV a Hungaria. Vienna (hag Aostria a-bezh) a gouezhas da Ottokar II Přemysl, roue Bohemia.

Er bloavezh 1278 e voe roet Aostria da lignez Habsbourg hag a rene ar vro betek 1918. E 1365 e voe savet Skol-Veur Vienna gant Rudolf IV a Habsbourg. Eus 1556 betek 1803 e oa Vienna sez Impalaeriezh Santel Roman ha German. Eus 1804 betek 1867 e oa kêrbenn Impalaeriezh Aostria hag eus 1867 betek 1918 hini Aostria-Hungaria.

Arondisamantoù Vienna[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

1.Innere Stadt (kreiz-kêr), 2.Leopoldstadt, 3.Landstraße, 4.Wieden, 5.Margareten, 6.Mariahilf, 7.Neubau, 8.Josefstadt, 9.Alsergrund, 10.Favoriten, 11.Simmering, 12.Meidling, 13.Hietzing, 14.Penzing, 15.Rudolfsheim-Fünfhaus, 16.Ottakring, 17.Hernals, 18.Währing, 19.Döbling, 20.Brigittenau, 21.Floridsdorf, 22.Donaustadt, 23.Liesing

Yezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Hervez niveradeg 2001, n'eo nemet an div drederenn eus poblañs Vienna alamanegerien a-vihanik. Lod anezho a ra gant ar vienneg (weanerisch), rannyezh hengounel Vienna, hag ar re all gant an alamaneg standard. War-dro 400 000 a dud a gomz yezhoù all, en o zouesk 97 000 serbeger, 71 000 turkeger, 40 000 kroateger (20 000 anezho a gomz kroateg Burgenland), 21 000 poloneger ha 15 000 hungareger.

Relijion[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

E 2001 e konted 49.2% a gatoliked, 25.6% a dud direlijiel, 7.8% a vuzulmaned, 6.0% a gristenien ortodoks, 4.7% a brotestanted ha 0.5% a yuzevien.

Keginerezh Vienna[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Evel he yezh he deus bet levezonet keginerezh Vienna gant re meur a bobl. Meuzioù anavezetañ Vienna eo:

Rindssuppe (soubenn kig bevin) gant Frittaten (bandennoù krampouezh)
Wiener Schnitzel (trañchennoù kig leue)
Tafelspitz (kig bevin bervet) gant Apfelkren (yod avaloù ha riforz)
Gulasch (< hungareg: gulyás)
Beuschel (skevent)
Schinkenfleckerln (ur seurt far graet eus toazennoù, vioù ha jambon)
Palatschinken (< hungareg: palacsintak, krampouezh mod-Aostria-Hungaria)
Apfelstrudel ha Topfenstrudel (kar da rétes Hungaria)
Germknödel (pouloud dous farset, gwarnisset gant greun roz-naer ha sukr)

Tud vrudet a Vienna[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Hans Carl Artmann, skrivagner
Joseph Haydn, sonaozour, marvet eno e 1809
Gustav Klimt, livour
Arnold Schönberg, sonaozour
Franz Schubert, sonaozour
Johann Strauß (tad ha mab), sonaozourien
Oskar Werner, aktour
Stefan Zweig, skrivagner, ganet eno e 1881

Monumantoù heverk[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Albertina
Belvedere
Iliz-Veur Sant-Stephan
Iliz Sant-Karl
Plasenn an Harozed
Palez an Habsbourged
Judenplatz
Ti-kêr nevez
Opera
Prater
Schloss Schönbrunn
Secession
Zentralfriedhof
Gasometer Vienna

Albertina
Belvedere
Iliz ar Jezuisted
Iliz-Veur Sant-Stephan
Iliz Sant-Karl
Heldenplatz ("Plasenn an Harozed")
Hofburg (palez an Habsbourged)
Hunderwasserhaus
Monumant e koun ar yuzhevien drouklazhet gant an nazied (war ar Judenplatz, d.l.e. "Plasenn ar Yuzhevien")
Museumsquartier
Neues Rathaus (ti-kêr nevez)
Naschmarkt (marc'had brasañ Vienna)
Opera
Prater
Schloss Schönbrunn (eil palez an Habsbourged, savet war batrom Versailles)
Secession
Skol-Veur Vienna
Zentralfriedhof (bered veur)

Gevelliñ[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gevellet eo Vienna gant ar c'hêrioù-mañ:

Ankara Turkia, abaoe 2012 Beograd Serbia, abaoe 2003 Berlin Alamagn Bern Suis Bratislava Slovakia Brno Republik Tchek	Budapest Hungaria, abaoe 1990 Burniayu Indonezia, abaoe 2012 Istanbul Turkia abaoe 2007 Kyiv Ukraina Ljubljana Slovenia Moskov Rusia, abaoe 1991	Tabriz Iran, abaoe 2009 Tel Aviv Israel, abaoe 2005 Tunis Tunizia Vaduz Liechtenstein Varsovia Polonia Zagreb Kroatia, abaoe 1994