Tiriti o Waitangi
Ka hainatia te Tiriti o Waitangi i te 6 Hui-tanguru 1840 ki Waitangi, Te Tai-tokerau, Aotearoa, e te māngai a te Karauna o te Kīngitanga Kotahi, rātou ko ngā rangatira Māori o Te Ika-a-Māui.
Rārangi kōrero
Ko te tuhinga[edit | edit source]
Ko Wikitoria, te Kuini o Ingarangi, i tana mahara atawhai ki nga Rangatira me nga Hapu o Niu Tirani i tana hiahia hoki kia tohungia ki a ratou o ratou rangatiratanga, me to ratou wenua, a kia mau tonu hoki te Rongo ki a ratou me te Atanoho hoki kua whakaaro ia he mea tika kia tukua mai tetahi Rangatira hei kai whakarite ki nga Tangata maori o Niu Tirani - kia whakaaetia e nga Rangatira maori te Kawanatanga o te Kuini ki nga waahi katoa o te Wenua nei me nga Motu - na te mea hoki he tokomaha ke nga tangata o tona Iwi Kua noho ki tenei wenua, a e haere mai nei.
Na ko te Kuini e hiahia ana kia whakaritea te Kawanatanga kia kaua ai nga kino e puta mai ki te tangata Maori ki te Pakeha e noho ture kore ana.
Na, kua pai te Kuini kia tukua a hau a Wiremu Hopihona he Kapitana i te Roiara Nawi hei Kawana mo nga wahi katoa o Niu Tirani e tukua aianei, amua atu ki te Kuini e mea atu ana ia ki nga Rangatira o te whakaminenga o nga hapu o Nu Tirani me era Rangatira atu enei ture ka korerotia nei.
Ko te tuatahi[edit | edit source]
Ko ngā rangatira o te whakaminenga me ngā rangatira katoa ,hoki, Ki hai i uru ki taua whakaminenga. Ka tuku rawa atu ki te Kuini o Ingarangi ake tonu atu ,Te Kawanatanga kātoa o rātou whenua.
Ko te tuarua[edit | edit source]
Ko te Kuini o Ingarangi ka whakarite ka whakaae ki nga Rangatira ki nga hapu-ki nga tangata katoa o Niu Tirani te tino rangatiratanga o o ratou wenua o ratou kainga me o ratou taonga katoa. Otiia ko nga Rangatira o te Whakaminenga me nga Rangatira katoa atu ka tuku ki te Kuini te hokonga o era wahi wenua e pai ai te tangata nona te Wenua-ki te ritenga o te utu e wakaritea ai e ratou ko te kai hoko e meatia nei e te Kuini hei kai hoko mona.
Ko te tuatoru[edit | edit source]
Hei whakaritenga mai hoki tenei mo te whakaaetanga ki te Kawanatanga o te Kuini-Ka tiakina e te Kuini o Ingarangi nga tangata maori katoa o Niu Tirani ka tukua ki a ratou nga tikanga katoa rite tahi ki ana mea ki nga tangata o Ingarangi.
- (Nā) William Hobson,
- Consul and Lieutenant-Governor.
Na ko matou ko nga Rangatira o te Whakaminenga o nga hapu o Niu Tirani ka huihui nei ki Waitangi ko matou hoki ko nga Rangatira o Niu Tirani ka kite nei i te ritenga o enei kupu, ka tangohia ka whakaaetia katoatia e matou, koia ka tohungia ai o matou ingoa o matou tohu.
Ka meatia tenei ki Waitangi i te ono o nga ra o Pepueri i te tau kotahi mano, e waru rau e wa te kau o to tatou Ariki.
- Ko nga Rangatira o te whakaminenga.
