Коьрта агӀо

Марша догӀийла нохчийн

Википеди чу!

Википе́ди — маьрша массо тӀекхочу мультиметтанийн универсалан интернет-энциклопеди, Вики санна кечйина.

ХӀинца хӀокху Википеди чохь, нохчийн маттахь 207 853 яззам бу.

Нохчийчоь • Географи • Исбаьхьалла • Истори • Музыка • Юкъаралла • Ӏилма • Дерриге кеш

Яззамийн говзанча Форум Файл чуяккхар Юкъараллийн ков

Хаьржина яззам

Башкирийчоь (башк. Башҡортостан Республикаһы, йоца цӀерш: Башкортоста́н, Башки́ри, кхин лелош ю аббревиатура РБ) — Российн субъект, республика (пачхьалкх). Ийдалйистан федералан гуо, Уралан экономикан кӀоштан дакъа. Коьрта гӀала — Уфа.

Кхоьллина 1917 шеран 15 ноябрехь [28 ноябрехь] къоман-территорин автономи Башкурдистан аьлла, 1919 шеран 20 мартехь, центран Советийн Ӏедало Башкирийн Правительствоца биначу бартаца, цӀе яра Башкирийн АССР цул совнах таханлерчу Россехь дуьххьара къоман автономин республика ю. 1990 шеран 11 октябрехь дуьйна Башкирийн Советийн Социалистийн Республика — Башкортостан яра, 1992 шеран 25 февралехь дуьйна Республика Башкортостан аьлла цӀе ю. Российн республикашна юккъахь бахархойн барамца хьалхарчу меттигехь ю.

Башкирийчоь цӀе йолу историко-географин мехкан дакъа ду. Дозанаш ду Пермийн мехкаца, Свердловн а, Челябинскан а, Оренбурган областашца, ГӀезалойчоьца а, Удмуртица а.

↪ кхин дӀа ›››

Архив • Харжам • Хьажар

Дика яззам

Мухьаммад (Ӏаьр. محمد‎‎; 571 шеран 22 апрель, Макка — 632 шеран 8 июнь, Мадинат) — иза Ӏаьрбийн хьехамча а, исламан пайхамар а, АллахӀ-делан тӀаьххьаре пайхамар а, элча а ву. Мухьаммад вина Ӏаьрбийн махкахь — Маккахь, дӀавоьллина ву Мадинатехь. Тайпан Къурайш варa, тӀаьххьара ваитина АллахӀан элча а ву. Иза охьавоссинера АллахӀ-дала бусулба динa Ӏамаде а, даржде а нахана тӀе аьлла.

↪ кхин дlа ›››

Архив • Харжам • Хьажар

Хаьржина могӀамаш а, кеш а

ТӀаьххьара хаьржина могӀам:		Пачхьалкхийн могӀам.
ТӀаьххьара хаьржина ков:		Нохчийчоь

Архив • Харжам • Хьажар

Хаий шуна хӀара?

‎

Вайнах махкахбахар я (нохчий а, гӀалгӀай а махкахбахар) (операци «Чечевица») — 1944 шеран 23 февралехь долина 9 март кхаччалц Нохч-ГӀалгӀайн а, ДегӀастанан а АССР-шкара вайнах Юккъерчу Азе а, Кхазакхстане а бахийтар.

↪ кхин дlа ›››

Архив • Хьажар

Дийнахь хилларг — 18 март

1241 — монголаш ясйира Краков.
1314 — тамплиерийн орденан тӀеххьара воккхачу магистро шен веран кхел кхочушъяле наьӀалт кхайкхийна Капетингийн 13 голана.
1522 — Хуан Себастьян Эльканос ХӀиндин океан чуьра Амстердам гӀайре дӀадиллина.
1868 — Д. И. Менделеевс йовзийтина белхан накъосташна шен муьран таблица.
1871 — Парижан коммуна кхолларех прокламаци зорбане даьлла.
1915 — Йоккха Британи а, Франци а Российна дӀаяла реза хилира Истамбул гӀала.
1921 — охьатаӀийна Балтийн флотан хӀордахойн Кронштадтан гӀаттам.
1922 — ингалсан колонин Ӏедало Махатма Гандин (сурт тӀехь) 6 шо чохь даккха кхелйина.
1965 — космонавт Леонов Алексей исторехь дуьххьара араваьлла йиллинчу космосе.
1990 — хӀинца а гучудаккханза долу Бостонера Гарднер Изабеллин музейн талор дина.
2014 — ГӀирман референдуман жамӀашца ГӀирма Республика Российн Федерацин декъа эцаран барт кӀела куьг яздина.
↪ кхин дlа ››› • Проект

Таханлера сурт

Тумсойн лам

Хьажар

КӀиран болх

Шена нохчийн маттахь язъйа хуучо кхоллийша цӀхьан хӀумнах лаце яззам, ишта чулацаман йоцо коьрта цӀе йолуш кхолла, масалла:

Нохчийчоьнан нах беха меттигаш
Нохчийчоьнан физикан географи
Массо а маттахь хила еза 1000 агӀо
ГӀарабевлла нах: яздархой, Ӏилманчаш, и. к. д.
Харжам

Баккхий яззамаш

Гергара проекташ


Meta-Wiki Хьалхен Викимедиа, вайн маттахь	Викиларма Медиафайлийн гулам, вайн маттахь	Викижайнаш Жайнаш а, тептарш а, вайн маттахь	Викидешнаш Гулдина дешнаш, вайн маттахь	Викидуьххьарайоза Дуьххьара йозанаш, вайн маттахь