Έντυπη Έκδοση
Ελευθεροτυπία, Τρίτη 26 Αυγούστου 2014
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση Κεφαλονιάς
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Με τη ΝΙΚΗ ΚΑΤΣΟΥΝΗ
Ο συσχετισμός των συνθηκών, που επέδρασαν στη διαμόρφωση του χλωριδικού και δασικού πλούτου του νησιού της, ήταν η αφορμή, πέρα από την εκπαιδευτική της δραστηριότητα, για την ευρύτερη μελέτη της ιστορίας του τόπου της.
«Σκοπός μας η ανάδειξη της πολυδιάστατης σχέσης ανθρώπου και φύσης, η ευαισθητοποίηση των νέων γύρω από τη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος» Ε-Ν.Ε-Κ
Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, εργάστηκε ως φιλόλογος στην Ιδιωτική και Δημόσια Εκπαίδευση σε Αθήνα και Αργοστόλι. Το 2003-2004 φοίτησε στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αειφορική Διαχείριση Προστατευόμενων Περιοχών» των Πανεπιστημίων Ιωαννίνων, Πατρών και Αριστοτελείου Θεσσαλονίκης, από όπου το 2006 έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης με θέμα εργασίας «Συμβολή στην έρευνα της Βιοποικιλότητας Κεφαλονιάς & Ιθάκης (Ιόνιοι Νήσοι)». Στη συνέχεια ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή «Οι ανθρώπινες επιδράσεις στην εξελικτική πορεία της χλωρίδας και της βλάστησης της Κεφαλονιάς από την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα. Μελέτη για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση». Μιλάμε με την Ευτυχία-Νίκη Ευθυμιάτου-Κατσούνη, διδάκτορα του Πανεπιστημίου Πατρών.
- Πώς ασχοληθήκατε με τη χλωρίδα και την πανίδα;
«Τα πρώτα ερεθίσματα ήλθαν από το οικογενειακό περιβάλλον. Το 1989 ιδρύσαμε με άλλους την Εταιρεία Προστασίας Φύσεως Κεφαλονιάς και Ιθάκης και στη συνέχεια το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας. Από τότε με την επιστημονική εποπτεία του Παν/μίου Πατρών, ιδιαίτερα του Εργαστηρίου Βοτανικής και των καθηγητών Δ. Φοίτου και Γ. Καμάρη, ασχολήθηκα με τη μελέτη της χλωρίδας, υπηρετώντας τη "διά βίου παιδεία". Το διδακτορικό είχε θέμα τις ανθρώπινες παρεμβάσεις στη βλάστηση και στη χλωρίδα ως μελέτη για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Η διατριβή επικεντρώνεται στα δάση της Κεφαλονιάς με κατ' εξοχήν χαρακτηριστικό την κεφαλληνιακή Ελάτη (Abies cephalonica), η οποία συνδέεται από αρχαιοτάτων χρόνων με την ιστορία του νησιού. Κλαδίσκο της αναγνωρίσαμε σε σφραγιδόλιθο του 14ου π.Χ. αι., ενώ κώνοι της απεικονίζονται σε νομίσματα των Πρόννων του 4ου π.Χ. αιώνα».
- Ο στόχος σας;
«Δεν ήθελα να δώσω την ιστορία του νησιού, η οποία άλλωστε έχει γραφεί από πολλούς και έγκριτους ιστορικούς, αλλά να αφήσω στον τόπο μου κάτι ιδωμένο από διαφορετικές οπτικές γωνίες, μία πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του γνωστικού αντικειμένου, χρήσιμη για εκπαιδευτικούς σκοπούς, καταθέτοντας παράλληλα απόψεις και ερμηνείες για το σκοτεινό παρελθόν του νησιού, όταν δεν ήταν γνωστό με το όνομα Κεφαλονιά».
- Ενετοί και Αγγλοι προστάτευαν το δάσος;
«Θλιβερή διαπίστωση αφορά στους κατοίκους. Ενετοί και Αγγλοι ψήφισαν μέτρα προστασίας των δασών Αίνου, Ρουδίου και Ατρου. Οι κάτοικοι αντιδρούσαν με καταπατήσεις, εμπρησμούς κ.λπ. Για να είμαστε όμως δίκαιοι, πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι η αντίδραση οφειλόταν στην αντίσταση προς τον κατακτητή και στις άθλιες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής, που η κτηνοτροφία ήταν ο βασικός πόρος των εξαθλιωμένων κατοίκων, γι' αυτό δεν ήταν σε θέση να εκτιμήσουν τη σημασία του δάσους».
- Μετά την Ενωση;
«Μετά το 1864, τα προβλήματα εξακολούθησαν. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των Επτανήσων δεν αναγνώριζε δημόσια δάση, αλλά μόνο ιδιωτικά. Ετσι το ελληνικό κράτος ανακήρυξε ως Εθνικό Δρυμό το 1962, εκατό χρόνια μετά, μόνον ένα τμήμα του Αίνου-Ρουδίου, που εξαγόρασε από τα Φιλανθρωπικά Καταστήματα! Το πιο αποφασιστικό βήμα όμως για την προστασία του Δρυμού, των σπάνιων και ενδημικών ειδών χλωρίδας είναι η ίδρυση του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου».
- Υλικό για σχολεία;
«Η ποικίλη αλλά οργανωμένη θεματογραφία αποτελεί υλικό, κατάλληλο για εκπαιδευτικούς και μορφωτικούς σκοπούς. Εκπληρώνει τους στόχους της ανθρωπιστικής παιδείας για καλλιέργεια ψυχική και πνευματική. Ανοίγει πολλά "παράθυρα" για ένα καινούργιο αντίκρισμα του νησιού από τους μαθητές. Επειδή το θέμα προσεγγίζεται και από θεωρητικές και από θετικές Επιστήμες (Ιστορία, Παλαιοντολογία, Αρχαιολογία, Γεωλογία, Βοτανική, Παλαιοβοτανική, Λαογραφία κ.λπ.) μπορεί να αξιοποιηθεί από εκπαιδευτικούς διαφορετικών ειδικοτήτων».
