صفحهٔ اصلی
رسالهٔ شرفیه یک رساله دربارهٔ موسیقی است که صفیالدین ارموی آن را در قرن هفتم هجری نوشته است. این رساله، برخلاف رسالهٔ معروف دیگر ارموی، رسالهٔ الأدوار که پیش از رسالهٔ شرفیه نگاشته شده است، متأثر از علم موسیقی یونان است. رسالهٔ شرفیه همراه با الأدوار جزو آثار مرجع در مکتب منتظمیه است. از دید برخی منتقدان رسالهٔ شرفیه بهترین اثر ارموی است و اهمیتش از الأدوار نیز بیشتر است اما در عمل کمتر از الأدوار به آن توجه شده است. رسالهٔ شرفیه شامل پنج مقاله است که در آنها موضوعاتی مانند ماهیت صوت، نظریهٔ نسبت اعداد برای محاسبهٔ فواصل موسیقی، اختلاف بین فواصل مختلف موسیقی، ماهیت جنس در موسیقی و رابطهاش با فواصل نتها، و مباحث مربوط به ایقاع (ضربآهنگ موسیقی) و ادوار (گامهای موسیقی) آمده است. این رساله همچنین به دلیل اینکه همزمان از افاعیل، که برای توصیف اوزان عروضی در شعر به کار میروند، و اتانین برای توصیف ضربآهنگ موسیقی استفاده کرده مورد توجه بوده است. رسالهٔ شرفیه خودْ موضوعِ شرحها و ترجمههای بعدی نیز بوده است که از آن جمله میتوان به شرح مولانا مبارکشاه بخاری، رسالهٔ درة التاج لغرة الدباج از قطبالدین شیرازی، و ترجمههای کارا دو وو و رودولف درلانژه به فرانسوی اشاره کرد. نسخههای خطی متعددی از این رساله موجود است که در کشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، آلمان، بریتانیا، ترکیه، عراق و ایران نگهداری میشوند. مهمترین اینها نسخهای است که در کتابخانهٔ دانشگاه ییل نگهداری میشود و تاریخ نگارش آن ۶۶۶ ه.ق است و احتمالاً دست کم بخشی از آن را خود ارموی نگارش کرده است.
- … چرخبیل بگر ۲۸۸، روزانه ۲۴۰۰۰۰ تن زغالسنگ استخراج میکند که معادل یک زمین فوتبال با عمق ۳۰ متر است؟ (در تصویر)
- … حافظه عکاسی در شامپانزهها بیشتر از انسان است؟
- … وسعت پانتانال — بزرگترین تالاب کره زمین — باعث شده تا این تالاب، میان ۳ کشور مشترک باشد؟
- … در نبردی خونبار که در سال ۱۹۹۹ بر سر تعیین قلمرو در اتیوپی درگرفت، ۳۵ کفتار خالدار و ۶ شیر در نزاع با یکدیگر کشته شدند؟
- … اگرچه میانگین طول چرخه قاعدگی زنان منطبق بر گامهای ماهیانه است، اما هیچ رابطه علت و معلولی با آن ندارد؟
- … در کتاب تأدیب النسوان آمده است که بهتر است زنان هنگام راه رفتن، باسن خود را نجنبانند و با سه انگشت غذا بخورند؟
- ایران در پاسخ به حملهٔ هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولگری خود در دمشق، خاک اسرائیل را هدف حملهٔ موشکی و پهپادی قرار داد.
- پیتر هیگز (در تصویر) فیزیکدان نظری برندهٔ جایزه نوبل، در سن ۹۴ سالگی درگذشت.
- خورشید گرفتگی کامل در بخشهایی از آمریکای شمالی مشاهده شد.
- در یک حملهٔ هوایی به کنسولگری ایران در دمشق، محمدرضا زاهدی، از فرماندهان ارشد نیروی قدس سپاه بههمراه چند تن دیگر کشته شدند.
- بسیرو دیومای فای به عنوان رئیسجمهور سنگال انتخاب شد.
امروز: یکشنبه، ۱۴ آوریل ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۵ شوّال ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۳۶۳ - انتخابات دوره دوم مجلس شورای اسلامی
- ۱۹۳ - سپتیموس سوروس امپراتور روم شد.
- ۱۹۱۲ - کشتی مسافربر تایتانیک (در تصویر) با ۲۲۰۰ مسافر و خدمه در حوالی کانادا غرق شد.
- ۱۹۷۱ - دولت آمریکا به تحریم اقتصادی چین پایان داد.
- زادروزها
- ۱۱۲۶ - زادروز ابن رشد فیلسوف نامدار عربی
- ۱۵۷۸ - زادروز فیلیپ سوم پادشاه اسپانیا و پرتغال
- ۱۶۲۹ - زادروز کریستیان هویگنس دانشمند و فیزیکدان سرشناس هلندی
- ۱۹۴۱ - زادروز جولی کریستی بازیگر بریتانیایی برنده جایزه اسکار
- ۱۹۷۳ - زادروز آدرین برودی بازیگر آمریکایی برنده جایزه اسکار
- ۱۹۷۷ - زادروز سارا میشل گلر بازیگر آمریکایی
- درگذشتها
- ۱۷۹۵ - درگذشت جرج فردریک هندل آهنگساز آلمانی
- ۱۹۱۷ - درگذشت لودویک زامنهوف مبتکر زبان جهانی اسپرانتو
- ۱۹۳۰ - درگذشت ولادیمیر مایاکوفسکی شاعر درامنویس فوتوریست (آیندهگرای) انقلابی روسی
- ۱۹۳۵ - درگذشت امی نودر ریاضیدان آلمانی
- ۱۹۶۴ - درگذشت راشل کارسون نویسنده زیستشناس زیردریایی و محیط زیست آمریکایی
- ۱۹۸۶ - درگذشت سیمون دو بووار فیلسوف، نویسنده، فمینیست و اگزیستانسیالیست فرانسوی