• VRT

Eerst en vooral: de twee mannen keuren de situatie in Gent, waarbij Roma hun intrek hebben genomen in het huis van een koppel dat momenteel in Vietnam verblijft, niet goed. “Ik wil me niet radicaal distantiëren van de mensen die daar nu wonen, maar in strikte zin is het geen kraak, er is sprake van inbraak. Ten eerste: kraken doe je in een huis dat nog niet bewoond is. Ten tweede: in dit geval is er sprake van zware uitbuiting. Het is heel snel duidelijk geworden dat de mensen die erin wonen, huur hebben betaald aan de mensen die er hebben ingebroken.” Vanderbauwhede, die zelf in een kraakpand woont in Gent, deelt de mening van Joseph: “Ik vind het onaanvaardbaar dat iemand een woning openbreekt met het doel andere mensen uit te buiten.”

Maar wanneer is kraken dan wel aanvaardbaar? “Ik kraak vooral uit noodzaak, maar er is ook zoiets als politiek kraken, wat ik volledig ondersteun”, zegt Vanderbauwhede. “Ik vind het ongehoord dat panden blijven leegstaan gewoon om bouwvergunningen enzo rond te krijgen, wat echt vaak gebeurt. In Gent is er nu een enorme leegstand, er staan veel panden leeg en open zodat er vocht binnendringt en het verkrot.” Dat dergelijke panden gekraakt worden om zo een politieke boodschap te geven opdat er iets zou gebeuren, vinden de twee dan ook terecht. Volgens Vanderbauwhede zou de wet-Onkelinx ook een oplossing zijn: die wet dient om leegstaande panden die buiten de woonmarkt blijven, te vorderen ten behoeve van daklozen.

Joseph gaat vervolgens verder in op de mensen voor wie er niets anders dan kraken opzit. “In Gent heb je bijvoorbeeld op een periode van twee weken slechts vijf nachten nachtopvang. De rest van de nachten moet je zelf zien te regelen: bij een vriend op een zetel en als dat niet lukt op straat of via kraken.” De man durft zelfs nog wat verder gaan: “Het is misschien zelfs zo dat de nachtopvang waarschijnlijk bewust zo ontoereikend gehouden is. Moesten ze alle kraakpanden in Gent ontruimen dan zouden ze nog niet genoeg hebben met het tienvoud van het aantal bedden dat ze nu voorzien.”

Wat het ook zij: de situatie met de Roma in Gent heeft wel het een en ander in gang gezet. Zo beloofde minister van Justitie Koen Geens (CD&V) maatregelen tegen Pasen. “We zullen de procedure voor de vrederechter verstrengen door een strafsanctie te laten volgen”, klonk het vandaag. “Ook wanneer er geen woonschending is, ook wanneer er niemand meer woont.” Voor Open VLD en N-VA volstaat het voorstel van Geens zelfs niet: zij willen kraken strafbaar maken.

De twee mannen betreuren dat iets wat strikt genomen geen kraken is net de wet op kraken gaat verstrengen. “Er zijn de laatste tien jaar maar twee casussen zoals dat van in Gent geweest”, zegt Joseph. Hij archiveert namelijk alles wat hij over kraken kan vinden. “Telkens weer was er een hele mediahetze rond en terechte verontwaardiging. Telkens weer heeft rechts de gelegenheid aangegrepen om een wetsvoorstel te doen dat kraken strafbaar moet maken. Maar als je kraken strafbaar maakt, dan hol je de onschendbaarheid van een woning uit. En als je dat doet, wordt huisvredebreuk makkelijker. Het is een feit dat heel veel mensen nu genieten van die onschendbaarheid van een woning: mensen die stoppen met huur te betalen aan hun huisbaas omdat ze een geschil hebben, sans papiers die in een huis zitten waar de politie aan de deur staat…”

Wanneer Lieven Van Gils erop wijst dat er ook zoiets is als eigendomsrecht, wijst Joseph op zijn beurt op “huisvestingsrecht”. “We evolueren naar een steeds repressiever wordende wereld waarin eigendomsrecht meer en meer in beton wordt gegoten.”

“Ik heb er geen goed oog in”, besluit Joseph. “Het is het negende wetsvoorstel over kraken sinds 2002 en nu roert ook de minister zich. Het zijn vaak de ministeriële besluiten die het halen en dus komt het er waarschijnlijk nog door voor de zomer. De rechtse meerderheid zal het er wel door loodsen.”