Vikipediya:Qumloq

Ka''zuo Ishiguroning Dafn etilgan giganT asarida fantastik g’oyalar talqini Annotatsiya:Ushbu maqolada Yapon yozuvchisi, Nobel mukofoti sovrindori Kazuo Ishiguroning fantastic janrda yozilgan “Dafn etilgan gigant” romani asosida yozuvchining adabiy me’rosi va yapon adabiyotida tutgan o’rni va ijodiy ishlari haqida ma’lumot keltirilgan. Kazuo Ishiguroning fantastic asarlari va ijodi hayoti tahlil qilingan. Jumladan, asarjanri, romandagi voqea va hodisalar tahlil qilingan va munosabat bildirilgan. Shuningdek, romanda qahramonlar hayoti, turmush tarzi, hayotiy kechinmalari, yashash joylari, ijtimoiy muhiti haqida mulohazalar bildirilgan. Kalit so’zlar: Fantastika, roman, asar, britanlar, saksonlar,hikoya.

Kazuo ishiguro

Kirish

Fantaziya – bu ertakchining vositasi. Bu so'zma-so'z haqiqat bo'lmagan va bo'lishi mumkin bo'lmagan narsalar haqida gapirish usulidir. Bu metaforalarni konkretlashtirishning bir usuli va u bir yo'nalishda afsonaga, ikkinchisida allegoriyaga aylanadi.[4.] Yapon adabiyotida Kazuo Ishiguro – fantastik romanchilik yo’nalishida muhim o’rin tutadigan yozuvchidir. Chunki, uning ishlari sifat darajasidaligi uchun ham, romanlarida tilga va harakterga ehtiyotkorlik bilan, aniq yondashgani uchun va roman mavzulari turliligi uchun ham xuddi shunday ta’riflanadi. "Dafn etilgan gigant" asarida u 1500 yil avvalgi Angliyani tasvirlaydi. Kazuo Ishiguroning ushbu romani fantastic usulda yozilgan bo’lib, bir qancha g’ayritabiiy voqea hodisalarga boy roman hisoblanadi. “Dafn etilgan gigant” romani – bir qishloqdan ikkinchi qishloqqa ko’chadigan keksa er- xotin haqidadir. Bu VI - VII asrda Angliyada Britanlar va Saksonlar qonli urush olib brogan davrga to’g’ri keladi. Britaniyaliklar g'arbni boshqarardi va saksonlar Angliyaning sharqini nazorat qilar edilar. Boshqa g'ayritabiiy belgilar qahramonlardan kelib chiqishini ko’rishingiz mumkin.

Asosiy qism

Romanning asosiy qahramonlari keksa juftlik Axl va Beatris - ehtimol, bu ularning aniq yoki to'liq ismlari emasdir, lekin biz ularga shunday murajaat qilamiz. Ular britaniyaliklarga tegishli bo’lgan tepalikda yashashgan, qabila esa ularga yomon muomalada bo’lishgan. Axl va Beatris bir-birlarini chuqur sevadilar va qo'llaridan kelgancha bir-birlariga g'amxo'rlik qiladilar. Beatris kasal bo'lib, yon tomonida og'riq paydo bo’ladi, davolanishga arzirli hech qanday jiddiy narsa emas deya ta’kidlaydi. Ularning xotiralari ishonchsiz bo'lib qolgan bo’ladi, ismlar, yuzlar va hatto hodisalar unutilib ketadigan yoshga yetishadi. Ammo xotira va voqea bilan bog'liq barcha muammolar nafaqat ularniki balki ,ularning jamiyatidagi barcha odamlar, hattoki qo'shni qishloqlar, Britan va Saksonlar ham xuddi shunday qiyinchiliklarga duch kelishayotgan edi. Ammo, xotiralarni oladigan hudud bor edi: yaxshi xotiralar va yomon xotiralarni ham, yo'qolgan bolalarni ham oladigan edi. Ular uchun xotiralar muhim o’rin egallardi va ular kimligini anglash uchun zarur edi. Keksa er- xotin o’sha yerga borishga qaror qiladi va quyida ana shu jumlalar keltirildi [[As Beatrice says: “If that’s how you’ve remembered it, Axl, let it be the way it was. With this mist upon us, any memory’s a precious thing and we’d best hold tight to it]]. Beatris: “Axl, agar siz buni shunday eslagan bo'lsangiz, shunday bo'lsin. Ushbu tuman ( tuman – yozuvchi romanda tuman bilan o’ralgan hayoliy, unutilgan xotiralarni qaytaradigan hududni nazarda tutgan.) bilan biz har qanday xotira, qimmatbaho narsalarimizga erishgan bo’lar edik”, - deb aytadi. Xotira tumanidan chiqganidan keyin, Beatris yaqindagi qishloqda yashaganlarida katta yoshli o’g’li borligini eslaydi va ular farzandlarini ko’rishlari kerak edi. Er-xotin safarga otlanadilar va tez orada odamxo’r maxluqlar tomonidan o'g'irlangan farzandini qutqarib qolgan Vistan (sakson jangchisi), bilan uchrashadi. Vistanni ko'rgan Axl o'zining o'tmishini eslay boshlaydi, ehtimol u ham o'z davrida qandaydir bir askar bo'lgan kishi sifatida o’zini tasavvur qiladi. Yirtqich hayvonlar hujum qilgan va keyinchalik qutqarilgan Edvinning hayoti saksonlar yashaydigan manzilgohda xavf ostida edi, shu sababli, bola va jangchi bolaning qishlog'iga sayohat qilish uchun keksa juftlikka qo'shilishadi. To'rt sayohatchilar o'lgan qirol Arturning jiyani, vaqt o’tib esa zanglagan, zirhlangan holatdagi ritser Sir Gaveyn bilan uchrashishadi. Sayohatchilar o'zlarining sirlari va xavf-xatarlari bilan monastirga tashrif buyuradilar, ular xavf-xatarlardan omon qoladilar va nihoyat butun yerni qamrab olgan unutish tumanining manbasini kashf etadilar.

"Dafn etilgan gigant" – bu melanxolik kitob bo'lib, u orqali nafas olayotgan tuman ham – bu melanxolik tuman hisoblanadi. Hikoya ohanglari xayolparast va o'lchovlidir. Asarda sarguzashtlar, qilich janglari, xiyonatlar, qo'shinlar bilan bo’lgan janglar, hiyla-nayrang va hayvonlarni o'ldirilishi kabi sahnalar mavjud. Ular beg'ubor,  aniq,  ba'zan she'riy tarzda tasvirlangan. Dushmanlar o'ldiriladi, ammo o’lganlar hech qachon g'alaba qozongan bo’lmaydi. Roman  qiziqarli, mutolaachini o’ziga rom etadigan asar hisoblanadi. Asosan keksa juftlikning hayoti davomidagi boshlaridan o’tkazgan kechinmalari, sarguzashtlari,  qiyinchiliklarga bardosh berib maqsadiga erishishi insonni o’z o’zidan o’sha olamga olib kiradi.  Axl va Beatris, muloyim va g'amxo'r, mehribon, faqat omon qolishni,  o'g'liga yetib borishni va birga bo'lishni xoxlaydi. Ular o'tmishlarini eslashlari kerak edi,  ammo ular bu xotiralar nimaga olib kelishi mumkinligidan qo'rqishardi.

Oxirgi bobgacha Ishiguro sirlarni aytmaydi, jumboqlarga javobni ham keltirmaydi va o’z o’zidan inson o’zida paydo bo’lgan: “Axl va Beatris aslida kimlar? O'g'liga nima bo'ldi? Ular qayoqqa ketmoqdalar? Va, agar ular o'zlarining kimligini chinakam eslashsa, ular baribir bir-birlarini xuddi shunday sevishga qodir bo'ladimi? kabi savollarga asar yakunida javob olishlari mumkin. Bundan tashqari, "Dafn etilgan gigant" muhim kitoblar bajaradigan ishni qiladi: u o'qilganidan ancha vaqt o'tgach, yodda qoladi, ketishni rad etib, uni qayta-qayta aylantirishga majbur qiladi. Ikkinchi o'qishda, uchinchisida uning xarakterlari va voqealari va motivlarini tushunish osonroq, ammo shunga qaramay u o'z sirlarini va dunyosini himoya qiladi. Ishiguro ulkan, shaxsiy mavzular bilan shug'ullanishdan ham, afsonalar, tarix va hayoliy narsalarni buning uchun vosita sifatida ishlatishdan umuman qo'rqmaydi.

Uning qahramonlari duch keladigan masalalar o'tmishda ko'milgan va hal qilinmagan.  Shunday qilib, Ishiguro o'zining ko'plab romanlarini melanxolik iste'foga chiqish yozuvida yakunlaydi.

2017 yilda Ishiguro adabiyot bo'yicha Nobel mukofotiga sazovor bo'ldi, chunki u ulkan hissiy kuch bilan o’z romanlarida bizning xayoliy aloqa tuyg'usi ostidagi tubsizlikni ochib berdi. Mukofotni olishga javoban The New York Times jurnaliga Ishiguro shunday deydi: “Bu ulug'vor sharaf, asosan, bu men yashagan eng buyuk mualliflarning izidan yurganimni anglatadi, shuning uchun bu juda ulkan maqtov hisoblanadi. Dunyo juda beqaror lahzalarga boy, va men umid qilamanki, barcha Nobel mukofotlari hozirgi kunda dunyoni ijobiy tomonga o’zgartira oladigan kuchga aylanadi. Agar men bu yil qandaydir iqlimning bir qismi bo'lib, juda noaniq vaqtda qandaydir ijobiy atmosferaga hissa qo'shsam, bu meni juda hayajonga soladi.”[3.]

Foydalanilgan Adabiyotlar

• (Kazuo Ishiguro, “The Buried Giant”asari)
• (Oxford dictionary, March 1, 2021)
• (“The New York Times” February 25, 2015)