COPERMATE is een democratische verwerkingsfabriek en export-coöperatie van mate thee in de staat Paraná, Brazillië. Het is het gezamenlijk eigendom van ongeveer 200 leden van de landloze boerenbeweging Movimento Sem Terra (MST), en ze werken daarnaast samen met zo’n 600 kleine producenten in de regio. De gedecentraliseerde, basis-democratische MST vecht al jaren voor een rechtvaardige landbouwhervorming en een herverdeling van het grondbezit in Brazilië. Naast de productie van mate-thee, is Copermate actief betrokken bij sociale projecten in de regio. Zo is er geld gestoken in gemeenschapscentra, kinderopvang, scholen en technisch onderwijs in agro-ecologie. Daarnaast worden de inkomsten gebruikt om de politieke doelen van de MST te ondersteunen.
De Braziliaanse landloze beweging MST ontstond halverwege de jaren tachtig. Destijds bezat ongeveer 10% van de bevolking in Brazilië 80% van het land. Grote stukken land lagen braak of werden nauwelijks productief gebruikt. Aan de andere kant waren er miljoenen Brazilianen die zelf geen land konden kopen en bewerken. De landloze beweging riep daarom op tot een eerlijke landbouwhervorming en een herverdeling van het grondbezit. Aangezien deze eisen niet werden uitgevoerd door politici, ontwikkelde MST een effectieve manier om de landloze kleine boeren te helpen onder het motto “Bezet – Verzet – Produceer.” Door middel van georganiseerde bezettingen en de oprichting van nederzettingen op ongebruikte stukken land verkregen honderdduizenden gezinnen landrechten. MST ontving in 1991 een alternatieve Nobelprijs voor zijn voortdurende inzet, en er zijn nu maar liefst 1.5 miljoen mensen lid van.
De kern van de politieke beweging MST zijn de nieuw opgerichte nederzettingen van landbezetters, de zogenaamde “Assentamentos”. Ze worden gezien als een sociale plek waar de rechten van mensen op land, voedsel en onderwijs worden beschermd. De bewoners cultiveren het gebied dat ze samen bezetten. In het hele land zijn meer dan 100 landbouwcoöperaties opgericht in de Assentamentos die verschillende producten vervaardigen. Een groot deel van de productie wordt voor eigen behoeften gebruikt, waardoor de nederzettingen in hoge mate onafhankelijk zijn geworden van stijgende voedselprijzen. Op veel plaatsen d heeft de MST inmiddels professionele verwerkingsfabrieken kunnen opzetten. Deze stap was erg belangrijk voor de beweging: het bewijst dat een economisch en tegelijkertijd sociaal aanvaardbaar gebruik van het voorheen braakliggende land mogelijk is.
De verkoop en export van de MST-productie draagt bij aan de onafhankelijkheid van de beweging en is een belangrijke economische factor geworden die het bereiken van politieke doelen ondersteunt. Vandaag, zo’n dertig jaar nadat de strijd van de landlozen in Brazilië begon, bestaat er nog steeds een erg ongelijke verdeling van het grondbezit en veel sociale onrechtvaardigheid in het land. Naast hun voortdurende economische werk, organiseert de MST dan ook regelmatig demonstraties en ander PR-werk uit om hun oproepen voor een rechtvaardiger Brazillië kracht bij te zetten. De MST heeft o.a. de volgende eisen:
– Legalisatie van landbezettingen
– Duidelijke afbakening van inheems land & een einde aan het kolonisatie-beleid
– Een maximale boederij-grootte van 500 hectare
– Onteigening van land in het bezit van multinationals en van land dat illegaal verkregen is
– Goed landbouwbeleid toegesneden op kleine boeren
– Milieubehoud en -regeneratie
– Bestraffing van de moorden op landarbeiders in conflicten rond landbezit
Ondersteun hun strijd, en koop de biologische Mate-thee hier!
Meer informatie & bronnen