Sunni
|
Rhan o gyfres ar
|
|---|
| Arferion |
|
Coran · Sŵra · Sunnah · Hadith |
| Sunni · Shi'a |
|
Astudiaethau Islamig · Celf |
|
Islam a chrefyddau eraill |
| Cristnogaeth · Iddewiaeth |
Enwad fwyaf Islam yw Sunni neu Islam Sunni. Cyfeirir at Islam Sunni fel Ahl as-Sunnah wa’l-Jamā‘ah (Arabeg: أهل السنة والجماعة "pobl [sy'n dilyn] esiampl (Mohamed) a'r Gymuned") hefyd neu Ahl as-Sunnah (Arabeg: أهل السنة). Daw'r gair 'Sunni' o'r gair Sunnah (Arabeg: سنة), sy'n golygu geiriau neu weithredoedd neu esiampl Mohamed, proffwyd Islam.
Mae tua 80% neu ragor o Fwslemiaid yn Sunni. Yr enwad ail fwyaf yw Islam Shia (rhwng 15% a 20% o Fwslemiaid), sydd i'w cael yn bennaf yn Iran, de Irac, Iemen a rhannau o Syria, Libanus ac Affganistan: y tu allan i'r cadarnleoedd hynny mae'r Sunni yn ffurffio'r mwyafrif llethol yn y gwledydd Islamig, o'r Maghreb i Indonesia.
Ysgolion y gyfraith Sunni (Madhhab)[golygu | golygu cod y dudalen]
Gelwir cyfraith Islamaidd yn Sharī‘ah. Seilir y Sharī‘ah ar y Coran a'r Sunnah,. Y prif ysgolion Sharia Sunni yw:
- Yr Ysgol Hanafi (sefydlwyd gan Abu Hanifa)
Ganwyd Abu Hanifa (m. 767) tua 702 yn Kufa, Irac.[1][2] Mae nifer o Fwslemiaid Bangladesh, Pacistan, India, Affganistan, Canolbarth Asia, rhannau o Dde Rwsia, y Cawcasws, rhannau o'r Balcanau, Irac a Twrci yn dilyn yr ysgol hon.
- Ysgol Maliki (sefydlwyd gan Malik ibn Anas)
Datblygodd Malik ibn Anas (m. 795) ei syniadau ym Medina, lle roedd yn adnabod rhai o ddilynwyr byw olaf Mohamed Prophet neu eu ddisgynyddion. Cofnodir ei athrawiaeth yn y Muwatta sydd yn cael ei derbyn gan y rhan fwyaf o'r Mwslemiaid yn Affrica ac eithrio de'r Aifft, Corn Affrica, Sansibar a De Affrica. Mae'n arbennig o gryf yn y Maghreb.
- Ysgol Shafi'i (sefydlwyd gan Muhammad ibn Idris ash-Shafi`i)
Dysgodd Al-Shafi‘i (m. 820) yn Irac a'r Aifft. Ystyrir ei ddysgeidiaeth yn un gymhedrol. Mae nifer o Fwslemiaid yn Indonesia, De'r Aifft, Maleisia, Singapôr, Somalia, Gwlad Iorddonen, Libanus, Syria, Palesteina a'r Iemen yn perthyn i'r ysgol hon. Rhoddodd Al-Shafi'i bwyslais mawr ar Sunnah y Proffwyd Mohamed, fel y'i ceir yn yr Hadith (Dywediadau).
- Ysgol Hanbali (sefydlwyd gan Ahmad bin Hanbal)
Ganed Ahmad ibn Hanbal (m. 855) yn Baghdad. Daliai fod y Coran yn llyfr tragwyddol na chafodd ei greu erioed. Mae'r ysgol hon yn boblogaidd yn Arabia yn bennaf.
Er gwaethaf rhai gwahaniaethau rhyngddynt, mae Mwslemiaid Sunni yn ystyried fod y pedair ysgol hyn i gyd yn ddilys. Ceir sawl ysgol cyfraith Sunni lai hefyd, ond nid oes ganddynt lawer o ymlynwyr.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
Dolenni allanol[golygu | golygu cod y dudalen]
- (Saesneg) Y Sunni yng ngwledydd Prydain Archifwyd 2008-11-06 yn y Peiriant Wayback.
