Forsíða
Velkomin á Wikipedíu
Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameininguÁ hinni íslensku Wikipedíu eru nú 52.852 greinar.
Grein mánaðarins
Elizabeth Cady Stanton (12. nóvember 1815 – 26. október 1902) var bandarísk kvenréttindakona og einn af upphafsmönnum kvenfrelsisbaráttunnar á Vesturlöndum. Ólíkt mörgum öðrum í kvenréttindabaráttu 19. aldarinnar barðist Stanton fyrir meiru en bara kosningarétt kvenna. Stanton hafði einnig áhuga að bæta forræðisrétt kvenna, eignarétt þeirra, vinnurétt og stjórn kvenna á barneignum.
Stanton fæddist í Johnstown, New York þann 12. nóvember 1815. Foreldrar hennar voru Margaret Livingston og Daniel Cady, þingmaður og hæstaréttardómari. Ólíkt mörgum konum á hennar tíma, fékk Stanton klassíska menntun í Johnstown Academy, þar sem hún lærði latínu, grísku og stærðfræði til sextán ára aldurs. Árið 1830 hóf Stanton nám í Troy Female Seminary, kvennaskóla stofnuðum af Emmu Willard.
Árið 1851 hitti Stanton Susan B. Anthony. Þær tvær urðu einn helsti drifkraftur kvenréttindabaráttunnar í Bandaríkjunum. Anthony var einhleyp og hafði tækifæri til að ferðast um Bandaríkin að tala um kvenréttindi, eitthvað sem Stanton var ekki í aðstöðu til að gera á þeim tíma. Stanton var betri rithöfundur og skrifaði margar af ræðum Anthony, en Anthony hélt utan um skipalag þessarar nýju hreyfingar. Smám saman fengu fleiri konur leiðtogahlutverk í hreyfingunni, meðal annars Lucy Stone og Matilda Joslyn Gage.
Í fréttum
- 24. maí: Evrópusambandið bannaði Hvítarússlandi að fljúga til landa sambandsins eftir að Raman Pratasevitsj stjórnarandstæðingur var handtekinn eftir að flugvél hans var neydd til að lenda í Minsk.
- 23. maí: Manchester City fagnaði 7. Englandstitili sínum.
- 22. maí: Eldfjallið Nyiragongo (sjá mynd) í Lýðstjórnarlýðveldinu Kongó hóf eldgos. Hundruð þúsunda íbúa hafa flúið heimili sín, á fjórða tug látist og hús orðið undir hraunflæmi.
- 28. apríl: 9000 manns eru bólusettir á einum degi á Íslandi gegn Covid-19, þar á meðal Þórólfur Guðnason, sóttvarnarlæknir.
- 26. apríl: Kvikmyndin Nomadland vinnur Óskarsverðlaun sem besta myndin. Chloé Zhao vinnur verðlaun sem besti leikstjórinn fyrir myndina.
Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen • Eldgosið við Fagradalsfjall • Kórónaveirufaraldurinn • Sýrlenska borgarastyrjöldin
Atburðir 8. júní
- 2002 - Íslensk stjórnvöld neituðu meðlimum Falun Gong-hreyfingarinnar um landvistarleyfi af ótta við mótmæli í tengslum við opinbera heimsókn Jiang Zemin til Íslands.
- 2003 - Kjósendur í Póllandi samþykktu aðild að Evrópusambandinu.
- 2004 - Reikistjarnan Venus gekk fyrir sólu séð frá jörðu. Þetta gerðist síðast árið 1882.
- 2008 - Vatnajökulsþjóðgarður var stofnaður á Íslandi.
- 2009 – Mótmælt var við Alþingi og var smápeningum kastað á húsið. Daginn eftir stóð í Morgunblaðinu að eldar hefðu verið slökktir en ekki reiði.
- 2012 - Evrópumeistaramótið í knattspyrnu karla 2012 hófst í Póllandi og Úkraínu.
- 2013 - Magdalena Svíaprinsessa gekk að eiga Christopher O'Neill.
- 2016 - Norska stórþingið samþykkti að fylkin Suður-Þrændalög og Norður-Þrændalög skyldu sameinuð í ein Þrændalög frá 1. janúar 2018.
- 2017 - Þingkosningar fóru fram í Bretlandi: Breski íhaldsflokkurinn náði ekki hreinum meirihluta og myndaði samsteypustjórn með norðurírska flokknum Democratic Unionist Party.
- 2018 - Fundur 7 helstu iðnríkja heims hófst í Kanada. Donald Trump Bandaríkjaforseti stakk þar upp á að G8 yrði endurreist með aðild Rússlands.
Vissir þú...
- … að talið er að fyrstu loftárásirnar á bandarískri grundu hafi verið gerðar í fjöldamorðunum í Tulsa árið 1921?
- … að Alexandra Briem er fyrsta transkonan sem hefur tekið sæti í borgarstjórn Reykjavíkur?
- … að jöfnunarsæti eru notuð í þingkosningum í flestum Norðurlandanna og Þýskalandi?
- … að Atlantshafið myndaðist þegar risameginlandið Pangea klofnaði í Lárasíu í norðri og Gondvana í suðri á Síðjúratímabilinu?
- … að Landsbankinn var fyrsta fyrirtækið sem hóf starfsemi í Mjóddinni?
- … að Geraldine Ferraro (sjá mynd) var fyrsta konan til að bjóða sig fram til varaforseta Bandaríkjanna fyrir einn stóru stjórnmálaflokkanna, í forsetakosningunum 1984?
![örgjörvi](http://web.archive.org./web/20210609082208im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Creative-Tail-rocket.svg/60px-Creative-Tail-rocket.svg.png)
Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði
![litapalletta](http://web.archive.org./web/20210609082208im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Creative-Tail-Objects-paper-plane.svg/60px-Creative-Tail-Objects-paper-plane.svg.png)
Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð
![fígura og blá talblaðra](http://web.archive.org./web/20210609082208im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Creative-Tail-People-speaker.svg/60px-Creative-Tail-People-speaker.svg.png)
Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun
![rótin af x](http://web.archive.org./web/20210609082208im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Creative-Tail-microscope.svg/60px-Creative-Tail-microscope.svg.png)
Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi
![tvær fígúrur](http://web.archive.org./web/20210609082208im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Creative-Tail-Objects-mirror.svg/60px-Creative-Tail-Objects-mirror.svg.png)
Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi
![Púsl með merki Wikipediu](http://web.archive.org./web/20210609082208im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Creative-Tail-Objects-sign-left.svg/60px-Creative-Tail-Objects-sign-left.svg.png)
Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður
Systurverkefni
Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók |
Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur |
Wikivitnun Safn tilvitnana | |||
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir |
Wikilífverur Safn tegunda lífvera |
Wikifréttir Frjálst fréttaefni | |||
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn |
Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna |
Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni | |||
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur |
Wikivoyage Ferðaleiðarvísar |
Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins |