52°05′N 4°19′E/52,083333 4,316667Haga
| |||||
.jpg)
| |||||
| |||||
| Państwo |  Holandia
| ||||
| Prowincja |  Holandia Południowa
| ||||
| Burmistrz | Johan Remkes (VVD) | ||||
| Powierzchnia | 98,20 km² | ||||
| Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
524 882 5345 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy | 070 | ||||
| Kod pocztowy | 2491-2599 | ||||
| |||||
Położenie na mapie Holandii Południowej   Haga | |||||
Położenie na mapie Holandii  Haga | |||||
| 52°05′N 4°19′E/52,083333 4,316667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Haga (nid. 
Den Haag dɛnˈɦaːx, dawna nazwa oficjalna: 's-Gravenhage ˈsxraːvə(n)ˌɦaːɣə) – miasto w zachodniej Holandii nad Morzem Północnym.
Haga jest siedzibą holenderskiego rządu, parlamentu i rodziny królewskiej. Większość ministerstw[1] i ambasad[2] ma tu swoje siedziby. Haga jest nazywana stolicą administracyjną Holandii, choć stolicą konstytucyjną[3] kraju jest Amsterdam. Haga jest także stolicą prowincji Holandia Południowa (Zuid Holland).
Haga stała się centrum o randze międzynarodowej, znajdują się w niej między innymi siedziby Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Międzynarodowego Trybunału Karnego, Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, Międzynarodowego Centrum Prasowego, Europejskiego Urzędu Policji (EUROPOL). W mieście tym odbywały się konferencje międzynarodowe, na których zawarto tzw. Konwencje haskie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Założenie Hagi miało miejsce w XIV wieku. Początkowo była to osada obok zamku myśliwskiego hrabiów Holandii. Siedziba królewska zwana jest 's-Gravenhage, co oznacza "leśna polana hrabiego", nazwa pochodzi z XIII wieku, gdy hrabiowie niderlandzcy posiadali w tym miejscu pałac myśliwski w wiosce o nazwie Haghe. Ok. 1248 roku Wilhelm II postawił tam zamek, który stopniowo został rozbudowany. Od końca XVI wieku Haga była siedzibą Stanów Generalnych i władz administracyjnych Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Prawa miejskie w roku 1806 nadane zostały przez Ludwika Bonaparte[4]. Od 1815 siedziba dworu królewskiego, rządu i parlamentu.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
- Centrum
- Escamp
- Haagse Hout
- Benoordenhout
- Bezuidenhout
- Haagse Bos
- Marlot
- Mariahoeve
- Laak
- Leidschenveen-Ypenburg
- Loosduinen
- Scheveningen
- Segbroek
- Bomen- en Bloemenbuurt
- Regentessekwartier
- Valkenboskwartier
- Vogelwijk
- Vruchtenbuurt
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
- przemysł
- poligraficzny
- papierniczy
- odzieżowy
- porcelanowo-fajansowy
- meblarski,
- farmaceutyczny
- przetwórstwa spożywczego
Znane holenderskie firmy które mają główne siedziby w Hadze:
- Royal Dutch Shell
- KPN, przedsiębiorstwo telekomunikacyjne
- AEGON, towarzystwo ubezpieczeniowe
- TPG, przedsiębiorstwo logistyczne
W Hadze znajduje się jedna z trzech głównych siedzib Schlumberger – największego na świecie przedsiębiorstwa zajmującego się usługami związanymi z obsługą pól naftowych (pozostałe siedziby znajdują się w Houston w Teksasie oraz w Paryżu).
W Hadze znajduje się duży port rybacki. Jest ważnym ośrodkiem handlowym.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
Haga stanowi wiodący ośrodek naukowy i kulturalny
- Królewska Akademia Sztuki (założona w roku 1682)
- Królewskie Konserwatorium Muzyczne (założone w roku 1826)
- Biblioteka Królewska (założona w roku 1789)
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Główną atrakcją Hagi jest Sala Rycerska (Ridderzaal) – XIII-wieczna gotycka budowla, znajdująca się w obrębie kompleksu budynków siedziby parlamentu, obejmującego dziedziniec wewnętrzny (Binnenhof) i dziedziniec zewnętrzny (Buitenhof). Niegdyś był to dawny pałac panujących. W Ridderzaal co roku, w każdy trzeci wtorek września (Prinsjesdag) zbiera się parlament, aby wysłuchać mowy tronowej (troonrede) króla. W centrum miasta znajduje się Mauritshuis – muzeum sztuki, posiadające bardzo wartościowe eksponaty, np. dzieła Rembrandta, w tym "Lekcję anatomii doktora Tulpa", dzieła Vermeera van Delft, Jana Steena, Paulusa Pottera, Rubensa, Memlinga, van der Weydena, Holbeina, van Dycka, Fransa Halsa i innych wybitnych malarzy flamandzkich. W północnej części muzeum znajduje się "Mesdag Panorama" – obraz o rozmiarach 15 m wysokości na 130 m długości, przedstawiający wybrzeże nad Morzem Północnym, Hagę i Scheveningen.
Scheveningen to obecnie nadmorski kurort, niegdyś wioska rybacka. Po drodze z Hagi do Scheveningen znajduje się Madurodam – miniatura całej Holandii w skali 1:25, nazwane od nazwiska George Maduro – studenta, więźnia obozu koncentracyjnego w Dachau, który odznaczył się bohaterskim udziałem w holenderskim ruchu oporu.
Inne zabytki architektury w Hadze to:
- Pałac Królewski – Paleis Huis ten Bosch
- Pałac Królewski – Paleis Noordeinde
- XVI-wieczny ratusz
- Pałac Pokoju – Vredespaleis, w którym mieści się siedziba Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
- kościół Grote Kerk (XIV-XVI wiek), Grote of Sint-Jacobskerk – cenne renesansowo-barokowe wyposażenie i wieża
- kościół Nieuwe Kerk (XVII wiek)
- Oud Katholiekekerk (kościół starokatolicki) (1. połowa XVIII wieku)
- Kurhaus (Grand Hotel Amrâth Kurhaus The Hague otwarty w 1886 roku) w nadmorskim kurorcie Scheveningen
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Ridderzaal
Huis ten Bosch
Paleis Noordeinde
Nowy Ratusz
Stary Ratusz
Pałac Pokoju
Grote Kerk
Kurhaus
Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]
- Madurodam – miasteczko modeli najcenniejszych zabytków architektury Holandii
- Kąpielisko Scheveningen z molo
Muzea[edytuj | edytuj kod]
- Mauritshuis
- Museum Bredius
- Gemeentemuseum (m.in. prace Pieta Mondriana)
- Panorama Mesdag – malowidło panoramiczne
- Beelden aan Zee – XX-wieczna rzeźba
- Museon – muzeum nauki i techniki
- Escher Museum
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Haga jest miastem wielonarodowościowym. Holendrzy stanowią tylko 47,3% mieszkańców. Pozostała większość 52,7% to przybysze[5]. W Hadze jest największe skupisko Polaków w Holandii, liczy 13 078 osób, co stanowi 2,5% mieszkańców miasta[6]. Polacy są obecnie szóstą grupą etniczną, a drugą (po Niemcach) jeśli chodzi o kraje Unii Europejskiej. Tylko osoby pochodzenia tureckiego, marokańskiego, indonezyjskiego, niemieckiego i surinamskiego stanowią większe grupy etniczne[7].
Mieszkańcy Hagi według narodowości (01-01-2018)[5]
| Kontynent, kraj pochodzenia | Liczba mieszkańców | % |
| Holandia | 248.217 | 47,3% |
| Europa (bez Turcji i Polski), Ameryka Północna, Oceania, Indonezja, Japonia | 78.661 | 15,0% |
| Afryka, Ameryka Południowa, Azja (bez Turcji, Indonezji i Japonii) | 55.440 | 10,6% |
| Surinam | 46.413 | 8,8% |
| Turcja | 39.520 | 7,5% |
| Maroko | 30.869 | 5,9% |
| Polska | 13.078 | 2,5% |
| Antyle Holenderskie i Aruba | 12.684 | 2,4% |
| Razem | 524.882 | 100% |
Mieszkańcy Hagi ogółem w kolejnych latach[6]
| Rok | Liczba mieszk. | Rok | Liczba mieszk. | Rok | Liczba mieszk. | Rok | Liczba mieszk. |
| 1796 | 41 300 | 1970 | 550 000 | 2006 | 475 627 | 2012 | 502 055 |
| 1830 | 56 100 | 1980 | 456 886 | 2007 | 473 941 | 2013 | 505 856 |
| 1849 | 63 600 | 1990 | 441 506 | 2008 | 475 681 | 2014 | 508 940 |
| 1879 | 113 500 | 2000 | 441 094 | 2009 | 481 863 | 2015 | 514 861 |
| 1899 | 206 000 | 2003 | 463 800 | 2010 | 488 553 | 2016 | 519 988 |
| 1925 | 394 500 | 2004 | 469 568 | 2011 | 459 082 | 2017 | 524 882 |
Liczba mieszkańców Hagi pochodzenia polskiego w kolejnych latach[6]
| Rok | Liczba Polaków | % | Rok | Liczba Polaków | % |
| 2006 | 2345 | 0,5% | 2012 | 8037 | 1,6% |
| 2007 | 2927 | 0,6% | 2013 | 8969 | 1,8% |
| 2008 | 3686 | 0,8% | 2014 | 9788 | 1,9% |
| 2009 | 4797 | 1,0% | 2015 | 11 031 | 2,1% |
| 2010 | 5821 | 1,2% | 2016 | 12 171 | 2,3% |
| 2011 | 6866 | 1,5% | 2017 | 13 078 | 2,5% |
Transport[edytuj | edytuj kod]
W Hadze znajdują się dwa duże dworce kolejowe:
- Den Haag Centraal – stacja końcowa, gdzie znajduje się także główny dworzec autobusowy w mieście
- Den Haag Hollands Spoor – stacja przelotowa, gdzie zatrzymuje się większość pociągów przejeżdżających przez Hagę
Port lotniczy Rotterdam jest najbliższy, ale port lotniczy Amsterdam-Schiphol jest częściej używany ze względu na połączenie kolejowe.
- Komunikacja miejska
Cała Holandia dla komunikacji metrem, autobusowej i tramwajowej (w Hadze przedsiębiorstwo komunikacji nazywa się HTM) podzielona jest na strefy. Haskie strefy to 5400 (Centrum), 5410 (Scheveningen), 5413 (Leidschendam-Voorburg), 5414 (Kerkehout), 5416 (Rijswijk), 5419 (Den Haag Zuid-west lub inaczej Kijkduin/Loosduinen).
Zespoły muzyczne[edytuj | edytuj kod]
- Golden Earring,
- Shocking Blue – znani z utworu "Venus",
- Dash Berlin – zespół DJ grający trance i progressive trance.
Osobistości[edytuj | edytuj kod]
- Paul Verhoeven – reżyser
- Jan Vermeer – malarz
- Michael Boogerd – kolarz
- Hendrik Casimir – fizyk
- Michel Faber – australijski pisarz
- Cornelis Johannes van Houten – astronom
- Conrad Busken Huet – pisarz
- Christiaan Huygens – astronom
- Gustav Krupp von Bohlen und Halbach – menedżer Friedrich Krupp AG w III Rzeszy
- Simon van der Meer – fizyk
- Aad de Mos – trener piłkarski
- Cees Nooteboom – pisarz
- Saskia Sassen – amerykańska socjolog
- Jan Tinbergen – ekonomista
- Nikolaas Tinbergen – przyrodnik
- Harry Vanda – australijski producent muzyczny
- Mariska Veres – piosenkarka Shocking Blue
- Adriaen de Vries – rzeźbiarz
- Jozias van Aartsen – polityk
- Dick Advocaat – trener piłkarski
- Anouk – wokalistka
- Willem Drees – premier
- Martin Jol – trener piłkarski
- Richard Krajicek – tenisista
- Ties Kruize – hokeista na trawie
- Mark Rutte – polityk
- Baruch Spinoza – filozof
- Enno Voorhorst – gitarzysta
- Rubi Pronk – tancerz
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ministerie van Algemene Zaken, Ministeries, www.rijksoverheid.nl [dostęp 2018-05-10] (niderl.).
- ↑ Alle Buitenlandse Ambassades in Nederland, www.nederlandse-ambassade.com [dostęp 2018-05-10].
- ↑ Art. 32. Konstytucji Królestwa Holandii, libr.sejm.gov.pl [dostęp 2019-10-24].
- ↑ Haga, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-03-25].
- ↑ a b Héél véél informatie over Den Haag, „AlleCijfers.nl”, 16 marca 2018 [dostęp 2018-05-08] (niderl.).
- ↑ a b c CBS StatLine – Bevolking; leeftijd, migratieachtergrond, geslacht en regio, 1 januari, statline.cbs.nl [dostęp 2018-05-08].
- ↑ Den Haag, Den Haag in cijfers, www.denhaag.nl [dostęp 2018-05-08] (niderl.).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona internetowa miasta Hagi (niderl.)
- Strona informacyjna w języku polskim
- Panorama Mesdag (niderl.)
- Gemeentemuseum (niderl.)
- Mapa Hagi (niderl.)
- Dokładne mapy Rijswijk [1] i Wassenaar [2] (niderl.)
- Haga inaczej: Atmosfera Hagi, zdjęcia i video (podcast). (fr.)
- World Gazetteer
| ||||||