29. 3.
Idi na navigaciju
Idi na pretragu
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
29. mart/ožujak (29. 3.) je 88. dan godine po gregorijanskom kalendaru (89. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 277 dana.
Sadržaj/Садржај
Događaji[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1461. — U najkrvavijoj bici "Rata dve ruže", u Engleskoj, oko 36.000 vojnika pod zastavom dinastije Jork kod Toutona, blizu Jorka, porazilo snage od oko 40.000 vojnika dinastije Lankaster, osiguravši time engleski presto Edvardu IV.
- 1638. — Švedski naseljenici osnovali su blizu zaljeva Delaware prvu švedsku koloniju u Sjevernoj Americi, koju su nazvali Nova Švedska.
- 1809. — Švedski kralj Gustav IV prisiljen da abdicira posle više poraza švedskih trupa u ratu s Danskom.
- 1831. — Veliki bosanski ustanak: Gradaščević se uputio prema Travniku s nekih 4.000 ljudi.
- 1848. — Počeo trogodišnji rat Danske s Pruskom u kojem su Danci pretrpeli poraz i izgubili veliki deo teritorije na jugu poluostrva Jitland.
- 1849. — Velika Britanija na osnovu sporazuma s maharadžom od Lahorea anektirala Pendžab i pripojila ga Britanskoj Indiji.
- 1864. — Grčka vratila suverenitet nad ostrvima u Jonskom moru koja su bila pod kolonijalnom upravom Velike Britanije.
- 1867. — Velika Britanija od Kvebeka, Ontarija, Nove Škotske i Nju Branzvika formirala dominion Kanadu, u koji su 1878. uključene ostale britanske teritorije Severne Amerike, izuzev Njufaundlenda.
- 1901. — U Australiji održani prvi federalni izbori. U prvom australijskom parlamentu najviše mesta dobila Laburistička partija.
- 1911. — Poluautomatski pištolj M1911, kojeg je dizajnirao John Browning, postao je dio standardne opreme vojske Sjedinjenih Država.
- 1945. — SSSR zvanično priznao Vladu Jugoslavije, koju su prethodno priznale Velika Britanija i SAD.
- 1946. — Novim ustavom Zlatna Obala, sadašnja Gana, postala prva britanska kolonija u Africi sa afričkom većinom u Parlamentu, ali na punu nezavisnost čekala još 14 godina.
- 1946. — Osnovana mađarska avionska kompanija Malév Hungarian Airlines.
- 1956. — U Novom Sadu osnovane Jugoslovenske pozorišne igre, "Sterijino pozorje", povodom 150 godina od rođenja i stogodišnjice smrti srpskog komediografa Jovana Popovića Sterije.
- 1967. — Porinuta prva francuska nuklearna podmornica.
- 1972. — Bolivija proterala 119 članova sovjetske ambasade u La Pasu, optuživši Moskvu da finansira levičarske pobunjenike.
- 1974. — Američki veštački satelit "Mariner 10" snimio prve fotografije Merkura.
- 1981. — Više od sedam hiljada atletičara je sudjelovalo u prvom trčanju Londonskog maratona.
- 1990. — Premijer Australije Bob Houk dobio izbore, postavši prvi laburista koji je četiri puta uzastopno osvojio položaj šefa vlade.
- 1994. — Republika Hrvatska i predstavnici Srba u Hrvatskoj potpisali sporazum o primirju i razgraničenju vojnih snaga na šest od ukupno 35 sektora na 300 kilometara dugom frontu.
- 1997. — Bežeći pred nasiljem koje je zahvatilo zemlju tokom krvavih nemira, više od 50 izbeglica iz Albanije utopilo se kada je njihov brod potonuo posle sudara sa italijanskim ratnim brodom u južnom Jadranu, blizu italijanske obale.
- 2002. — Izraelske oklopne jedinice ušle u Ramalu i blokirale sedište palestinskog lidera Jasera Arafata.
- 2003. — Svetska zdravstvena organizacija saopštila da je Karlo Urbani, lekar koji je prvi identifikovao ozbiljni akutni respiratorni sindrom, SARS, umro od te bolesti.
- 2006. — Desilo se delimično pomračenje Sunca u Srbiji. U delovima Azije i Afrike - potpuno.
.
Rođenja[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1561. — Santorio Santorio, liječnik, izumitelj termometra († 1636.).
- 1790. — John Tyler, američki političar i predsjednik.
- 1826. — Wilhelm Liebknecht, njemački političari († 1900.).
- 1874. — Rudolf Maister, austro-ugarski i jugoslavenski oficir († 1934.).
- 1899. — Lavrentij Berija, sovjetski političar, obavještajac i vojskovođa († 1953.).
- 1901. — Andrija Maurović, hrvatski crtač stripova († 1981.).
- 1914. — Herta Haas, jugoslavenska komunistkinja, treća po redu supruga maršala Josipa Broza Tita i učesnica Narodnooslobodilačke borbe (NOB) († 2010.).
- 1916. — Eugene McCarthy, američki političar.
- 1939. — Terence Hill, talijanski glumac.
- 1943. — Vangelis, grčki skladatelj New Age-a.
- 1943. — Erik Ajdl, engleski glumac.
- 1943. — Sir John Major, britanski konzervativni političar koji je služio kao premijer Ujedinjenog Kraljevstva i vođa Konzervativne stranke od 1990. do 1997. Prije toga je u kabinetu Margaret Thatcher služio kao ministar vanjskih poslova i financija, a kao član Parlamenta je zastupao Huntingdon od općih izbora 1979. do 2001. godine.
- 1957. — Christopher Lambert, američki glumac, francuskog porijekla.
- 1957. — Boris Komnenić, srpski glumac.
- 1961. — Barbara Wussow, austrijska glumica.
- 1964. — Elle Macpherson, australijski supermodel i glumica.
- 1966. — Krasimir Balakov, bugarski nogometni trener, bivši reprezentativac i nekadašnji trener Hajduka iz Splita.
- 1967. — Anđelija Arbutina-Šarenac, srpska i jugoslovenska košarkašica.
- 1971. — Veljko Uskoković, bivši crnogorski i jugoslovenski vaterpolist.
- 1973. — Marc Overmars, nekadašnji nizozemski nogometaš.
- 1976. — Jennifer Capriati, američka teniserka.
- 1978. — Igor Rakočević, srpski košarkaš.
- 1978. — Mattias Andersson, švedski rukometaš.
- 1979. — Katarina Radivojević, srpska glumica.
- 1981. — Dolores Lambaša, hrvatska televizijska, filmska i kazališna glumica († 2013.).
- 1982. — Mario Carević, hrvatski nogometaš.
- 1984. — Juan Mónaco, argentinski teniser.
- 1986. — Petra Cicvarić, hrvatska kazališna, televizijska i filmska glumica.
- 1987. — Dimitri Payet, francuski nogometaš i reprezentativac.
- 1988. — Stefan Mitrović, srpski vaterpolist.
.
Smrti[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1772. — Emanuel Swedenborg, švedski znanstvenik, filozof, teolog i mistik († 1688.).
- 1778. — Baltazar Adam Krčalić, hrvatski povjesničar, teolog i pravnik (* 1715.).
- 1891. — Žorž Sera, francuski slikar .
- 1906. — Slava Raškaj, hrvatska slikarica (* 1877.).
- 1912. — Robert Falkon Skot, engleski istraživač (* 1868.).
- 1965. — Zlatko Baloković, hrvatski violinist (* 1895.).
- 1982. — Karl Orf, nemački kompozitor (* 1895.).
- 1985. — Marc Chagall, ruski slikar židovskog podrijekla (* 1887.).
- 2006. — Zoran Bečić, bosanskohercegovački glumac.
- 2008. — Rajko Mitić, jugoslavenski nogometaš (* 1922.)
.
Blagdani/Praznici[uredi - уреди | uredi izvor]
- Srpska pravoslavna crkva slavi:.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar
