2019
Jump to navigation
Jump to search
| Yarcenti: | 20ma yarcento · 21ma yarcento · 22ma yarcento |
| Yardeki: | 1990ma 2000ma 2010ma 2020ma 2030ma |
| Yari: | 2017 2018 2019 2020 2021 |
2019 esas la 19ma yaro de la 3ma yarmilo, la 19ma yaro de la 21ma yarcento e la 10ma e lasta yaro del yari 2010ma. L'Unionita Nacioni deklaris 2019 l'Internaciona yaro pri la Periodala tabelo, memoriganta la 150ma aniversario di lua kreado, da Dmitri Mendeleyev.
Indexo
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
Januaro[redaktar | redaktar fonto]
- 1ma - Jair Bolsonaro asumas la prezidanteso di Brazilia.
- 1ma - Katar ekiras ONEP.
- 1ma - Samasexua mariajo legaleskas en Austria.
- 3ma - Kosmoprobilo Chang'e 4 de la Populala Republiko di Chinia terovenas che la misfero di la Luno nevidebla de la Tero.[1]
- 5ma - Muhammad la 5ma di Kelantan renuncas la chefeso di stato di Malaizia.
- 8ma til la 21ma di januaro - Serioza inundadi en la nord-esto di Arjentinia produktas adminime 3 morti, diplasas mili de plusa homi e produktas granda domaji en agrokultivala zoni. La provinco Santa Fe perdas 80% de lua produktado di kotono.[2][3] Dum 45 dii, til la 21ma di januaro, pluvis plu kam 800 mm, segun la meteorologiala servado Arjentiniana.[4] En Uruguay, plu kam 4.500 personi diplaseas pro l'inundadi.[5]
- 10ma - L'Organizuro di Amerikana Stati deklaras nelegitima la rielekto di Nicolás Maduro en Venezuela.
- 11ma - Parlamento di la Republiko Macedonia aprobas chanjar la nomo di la lando a "Republiko di Norda Macedonia".[6]
- 11ma - Populala Republiko di Chinia anuncas ke semino di kotono jermifis sur la Luno.
- 15ma - Atento kontre la hotelo Dusit en Nairobi, Kenia, produktas 14 morti.[7]
- 17ma - Atento per automobilo-bombo kontre policala skolo en Bogota, Kolumbia, produktas 21 morti e plu kam 80 plusa homi vundita.[8]
- 18ma - Furteri di kombustivi ruptas fluidokonduktilo qua pose explozas en Tlahuelilpan, en Mexikia. L'explozo produktas 66 morti e 76 plusa homi vundita.
- 20ma - Ter-tremo kun forteso 6.7 che la skalo di Richter frapas La Serena e Coquimbo en Chili e produktas 2 morti.[9]
- 25ma - Barilo por kontenar fango kun rezidui di minerali ruptas en Brumadinho, Minas Gerais, Brazilia.[10] Adminime 201 personi mortas, e 107 plusa homi restas desaparinta, segun statistiki de la 12ma di marto.[11]
- 27ma - Terorist-atako an la nordo di Burkina Faso mortigas 10 personi.[12]
Februaro[redaktar | redaktar fonto]
- 3ma - L'entraprezisto Nayib Bukele vinkas prezidantal elekti en Salvador.[13]
- 3ma di februaro - Papo Franciskus komencas oficala vizito al Unionita Araba Emirii, e divenas l'unesma papo qua vizitas l'Araba peninsulo.[14]
- 5ma - En 7 vilaji de la stato Zamfara, Nigeria, armizita grupi ocidas 26 personi per pafado.[15]
- 6ma - Republiko Macedonia signatas interkonsento pri lua membresko en NATO.[16]
- 12ma - La Republiko di Macedonia chanjas lua nomo a Norda-Macedonia, por finar disputo kun Grekia e permisar lua eniro en NATO ed en l'Europana Uniono.[17]
- 14ma - En Pulwama, Kashmir, adminime 44 policisti ocidesas pro atento per automobilo-bombo. La terorista grupo Jaish-e-Mohammad asumas l'autoreso dil atako.[18]
- 23ma - Eventas general elekti en Nigeria, inkluzite por prezidanto. Muhammadu Buhari rielektesas.
- 23ma - Venezuela ruptas diplomacala relati kun Kolumbia.
- 26ma - Indian aer-armeo bombardas supozata entreno-loki di teroristi en Muzaffarabad e Chakothi, an la regiono Azad Kashmir, ed anke en Balakot, omni en Pakistan. Segun Indiani, l'ataki mortigis cirkume 300 teroristi.
- 27ma til la 28ma di februaro - Donald Trump renkontras Kim Jong-un en Vietnam.
Marto[redaktar | redaktar fonto]
- 3ma - Tornado frapas Alabama, Usa, e produktas adminime 23 morti.[19]
- 3ma - Senkrua kosmoprobilo Space X sucese garas che la Staciono Kosmala Internaciona.
- 5ma - En Berlin, mediki informas pri la duesma kazo konocita en ke la simptomi di HIV desaparis en ula malado.
- 6ma - Venezuela ekpulsas Germana ambasadisto.
- 10ma - Aviono Boeing 737 de Ethiopian Airlines falas 6 minuti pos departar de Addis Ababa. Omna 157 personi ennave mortas.[20]
- 15ma - Du atenti per pafado kontre moskei en Christchurch, Nova-Zelando, produktas 49 morti e 48 plusa homi vundita. Tri viri ed 1 muliero arestesas pos l'atenti.[21]
- 15ma - Ciklono Idai terovenas en Mozambik, efektigas grandega destruktado e produktas adminime 222 morti.[22]
- 19ma - Pluvego qua komencis ye la 17ma di marto efektigas rapida inundadi en la provinci Golestan, Fars, Mazandaran, Khuzestan, Lorestan e Ilam, en Iran. Til la 5ma di aprilo trovesos 70 morti e 791 plusa homi vundita.[23][24][25] Segun statistiki, Golestan recevis dum un dio 70% de la pluvo-quanto expektata por omna yaro.[26]
- 20ma - Nursultan Nazarbayev renuncas la prezidanteso di Azerbaijan. Kassym-Jomart Tokayev asumas provizore la chefeso di stato.[27]
- 21ma - Michel Temer, ex-prezidanto di Brazilia arestesas en Sao Paulo.[28]
- 21ma - Explozo che kemial industrio en Jiangsu, Populala Republiko di Chinia, produktas adminime 78 morti e plu kam 600 plusa homi vundita.[29]
- 23ma - En London, cirkume 1 000 000 personi marchas kontre "Brekiro".[30]
- 30ma - Zuzana Čaputová elektesas kom unesma prezidantino di Slovakia.[31]
Aprilo[redaktar | redaktar fonto]
- 2ma - Abdelaziz Bouteflika renuncas la prezidanteso di Aljeria, pos intensa populala protesti.[32]
- 9ma - Eventas parlamentala elekti en Israel por omna 120 sidili de la Knesset (parlamento). La partiso Likud formacas majoritato kun altra partisi, e Benjamin Netanyahu restas chefministro.
- 10ma - Nova homala speco, Homo luzonensis deskovresas che l'insulo Luzon, en Filipini.[33]
- 11ma - Julian Assange, kunfondinto di Wikileaks, arestesas en London.
- 15ma - Incendio destruktas tekto e pinaklo di la katedralo di Nia Damo, en Paris, Francia.[34]
- 17ma - Alan García, ex-prezidanto di Peru, pafas kontre lua kapo en Lima pos recevar aresto-komuniko, e mortas minuti pos arivar la hospitalo José Casemiro Ulloa.[35][36]
- 17ma di aprilo - Eventas generala elekti en Indonezia, e la partiso dil prezidanto Joko Widodo esas plu bone votata kam l'antea elekto di 2014.[37]
- 21ma - Atenti kontre 3 hoteli e 3 katolika kirki en Colombo, Katana e Batticaloa en Sri-Lanka produktas 253 morti[38] e plu kam 500 plusa homi vundita.[39]
- 21ma - Komediisto Volodymyr Zelensky elektesas prezidanto di Ukraina.
- 22ma - Ter-tremo kun forteso 6.1 che la skalo di Richter ed epicentro en San Marcelino, insulo Luzon, Filipini, produktas 18 morti e 282 plusa homi vundita.[40]
- 28ma - Eventas general elekti en Hispania. La partiso PSOE, de la chefministro Pedro Sánchez Pérez-Castejón elektas 123 de la 350 deputati,[41] e 121 sidili en la Senato, de la 208 disputata.
- 30ma - L'imperiestro Akihito abdikas la trono di Japonia.[42]
- 30ma - Juan Guaidó, chefo dil opozantaro en Venezuela, probas revokar Nicolás Maduro de la prezidanteso.
Mayo[redaktar | redaktar fonto]
- 1ma - Vladimir Putin signatas lego qua permisas Rusa autoritati modifikar la trafiko di informi tra l'interreto. Segun l'autoritati to diminutos la dependo de stranjera serveri ed augmentos la sekureso di Rusa interreto.
- 3ma - La quanto di morti dal viruso Ebola en Kivu, Demokratial Republiko Kongo, superiras 1000 personi.
- 5ma - Acidento kun aviono Sukhoi Superjet 100 de la kompanio Aeroflot dum la terveno che l'aeroportuo Sheremetyevo en Moskva produktas la morto di 41 ek la 78 personi en nave.[43]
- 6ma - Interna milito di Siria: Siriana trupi lansas granda atako kontre la lasta fortifikuri del opozanta grupi en la lando.[44]
- 17ma - Samasexua mariajo legaleskas dal parlamento di Taiwan.[45]
- 19ma - Che drinkeyo en Belém, Brazilia, 11 personi ocidesas per pafado en la kapo.[46]
Naski[redaktar | redaktar fonto]
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 2ma di januaro - Bob Einstein, Usan aktoro e skriptisto di komedii (n. 1942)
- 17ma di januaro - Babiker Awadalla, chefa ministro di Sudan (n. 1930)
- 20ma di januaro - Andy Vajna, Hungara-Usana cinemo-direktisto (n. 1944)
- (desaparis la 21ma di januaro) - Emiliano Sala, Arjentiniana futbalisto (n. 1990)
- 29ma di januaro - James Ingram, Usana kantisto e kompozisto (n. 1952)
- 3ma di februaro - Julie Adams, Usan aktorino (n. 1926)
- 6ma di februaro - Manfred Eigen, Germana biofizikisto, Nobel-laureato[47] (n. 1927)
- 7ma di februaro - Jan Olszewski, chefministro di Polonia[48] (n. 1935)
- 11ma di februaro - Ricardo Boechat, Braziliana jurnalisto (n. 1952)
- 13ma di februaro - Bibi Ferreira, Brazilian aktorino (n. 1922)
- 16ma di februaro - Bruno Ganz, Suis aktoro (n. 1941)
- 19ma di februaro - Karl Lagerfeld, Germana modisto (n. 1933)[49]
- 24ma di februaro - Antoine Gizenga, chefa ministro di la Demokratial Republiko Kongo (n. 1925)
- 27ma di februaro - France-Albert René, prezidanto di Seycheli (n. 1935)
- 1ma di marto - Zhores Ivanovich Alferov, Rusa-Sovietiana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
- 10ma di marto - İrsen Küçük, chefministro di Norda Chipro (n. 1940)
- 15ma di marto - Mohamed Mahmoud Ould Louly, chefo di stato di Mauritania (n. 1943)
- 16ma di marto - Dick Dale, Usana muzikisto (n. 1937)
- 20ma di marto - Donald Kalpokas, chefministro di Vanuatu (n. 1943)
- 5ma di aprilo - Sydney Brenner, Sudafrikana biologo, Nobel-laureato (n. 1927)
- 6ma di aprilo - David James Thouless, Skota fizikisto, Nobel-laureato (n. 1934)
- 13ma di aprilo - Paul Greengard, Usana neurociencisto, Nobel-laureato (n. 1925)
- 14ma di aprilo - Bibi Andersson, Sueda cinem-aktorino[50] (n. 1935)
- 17ma di aprilo - Alan García, prezidanto di Peru (n. 1949)[36]
- 22ma di aprilo - Lê Đức Anh, prezidanto di Vietnam (n. 1920)[51]
- 23ma di aprilo - Granda-duko Jean de Luxemburgia (n. 1921)[52]
- 27ma di aprilo - Negasso Gidada, 7ma prezidanto di Etiopia (n. 1943)
.jpg)
- 30ma di aprilo - Beth Carvalho, Braziliana kantistino e kompozistino (n. 1946)[53]
- 30ma di aprilo - Anémone, Franc aktorino (n. 1950)
- 2ma di mayo - Ali Mroudjaé, prezidanto di Komori (1939)[54]
- 8ma di mayo - Sprent Dabwido, prezidanto di Nauru (n. 1972)
- 9ma di mayo - Alvin Sargent, Usana cenaristo (n. 1927)
- 13ma di mayo - Doris Day, Usan aktorino[55] (n. 1922)
- 14ma di mayo - Tim Conway, Usan aktoro (n. 1933)[56]
- 14ma di mayo - Sven Lindqvist, Sueda skriptisto (n. 1932)[57]
- 16ma di mayo - Bob Hawke, chefministro di Australia (n. 1929)[58]
- 16ma di mayo - I. M. Pei, Chinian arkitekto (n. 1917)[59]
- 20ma di mayo - Niki Lauda, Austrian automobilisto (n. 1949)[60]
Nobel-premiiziti[redaktar | redaktar fonto]
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ Moss, Trefor (3ma di januaro 2019) - China Lands Probe on the ‘Dark Side’ of the Moon - . China Lands Probe on the ‘Dark Side’ of the Moon. The Wall Street Journal
- ↑ Las inundaciones en el noreste de Argentina dejan tres muertos. El País. URL vidita ye la 23ma di januaro 2009.
- ↑ Varios muertos por inundaciones en seis provincias de Argentina. Sputnik News. URL vidita ye la 23ma di januaro 2019.
- ↑ El impacto de las inundaciones en dos imágenes satelitales del Servicio Meteorológico. Clarín. URL vidita ye la 25ma di januaro 2019.
- ↑ Más de 4.500 personas fueron desplazadas en Uruguay por las inundaciones. INFOBAE. URL vidita ye la 23ma di januaro 2019.
- ↑ (11ma di januaro 2019) Parlamento da Macedônia fecha acordo histórico para mudar nome do país. UOL.
- ↑ Un comando yihadista ataca un hotel de lujo en Nairobi. ABC. URL vidita ye la 16ma di januaro 2019.
- ↑ (18ma di januaro 2019) Explosão de carro-bomba em Bogotá deixa mais de 20 mortos em escola policial (en Portugalana). El País. URL vidita ye la 11ma di februaro 2019.
- ↑ (20ma di januaro 2019) - 2 Killed As Magnitude-6.7 Earthquake Strikes Chile - 2 Killed As Magnitude-6.7 Earthquake Strikes Chile.
- ↑ (25ma di januaro 2019) Barragem se rompe e casas são atingidas em Brumadinho, Grande BH. Folha de S.Paulo.
- ↑ (12ma di marto 2019) Familiares de desaparecidos em Brumadinho protestam contra falta de respostas da Vale.
- ↑ agency, AFP news (27ma di januaro 2019). #BREAKING Ten people have been killed in a "terrorist attack" in northern Burkina Faso, West Africa, a security source sayspic.twitter.com/OkAjWcRwjk (en en). URL vidita ye la 27ma di januaro 2019.
- ↑ (4ma di februaro 2019) Nayib Bukele vence eleições presidenciais em El Salvador. G1. URL vidita ye la 7ma di februaro 2019.
- ↑ (3ma di februaro 2019) Papa Francisco chega aos Emirados Árabes Unidos para visita histórica (en Portugalana). Folha de S.Paulo. URL vidita ye la 11ma di februaro 2019.
- ↑ (5ma di februaro 2019) Gunmen kill 26 in seven villages in Zamfara state, northwest Nigeria. The Defense Post.
- ↑ (6ma di februaro 2019) North Macedonia signs accord to join NATO amid Russian concerns (en Angla). Al Jazeera. URL vidita ye la 7ma di februaro 2019.
- ↑ (13ma di februaro 2019) Macedonia officially changes name to North Macedonia, drawing line under bitter dispute (en Angla). CNN. URL vidita ye la 16ma di februaro 2019.
- ↑ (14ma di februaro 2019) Atentado suicida na Caxemira indiana deixa ao menos 44 mortos (en Portugalana). Veja. URL vidita ye la 19ma di februaro 2019.
- ↑ Tornado deixa pelo menos 23 pessoas mortas no Alabama (en Portugalana). UOL. URL vidita ye la 4ma di marto 2019.
- ↑ Avião com 157 pessoas a bordo cai na Etiópia. UOL. URL vidita ye la 10ma di marto 2019.
- ↑ (15ma di marto 2019) Ataque a tiros em mesquitas na Nova Zelândia deixa 49 mortos (en Portugalana). Folha de S.Paulo. URL vidita ye la 15ma di marto 2019.
- ↑ Passagem do ciclone Idai pelo sudeste da África deixa 222 mortos (en Portugalana). UOL. URL vidita ye la 18ma di marto 2019.
- ↑ Iran calls emergency in flood-threatened southwest province.
- ↑ Iran floods death toll reaches 70.
- ↑ (5ma di aprilo 2019) Iran floods death toll reaches 70.
- ↑ (6ma di aprilo 2019) Flooding Displaces Tens of Thousands in Iran. And More Rain Is Forecast. (en Angla). The New York Times. URL vidita ye la 7ma di aprilo 2019.
- ↑ (20ma di marto 2019) Nursultan: Kazakhstan renames capital Astana after ex-president (en Angla). BBC.
- ↑ Temer lidera organização há 40 anos, diz MP: "estranho seria não ser preso (en Portugalana). UOL. URL vidita ye la 21ma di marto 2019.
- ↑ (26ma di marto 2019) - Death toll rises to 78 in Chinese chemical plant explosion - Death toll rises to 78 in Chinese chemical plant explosion. UPI
- ↑ (23ma di marto 2019) Brexit march: '1 million' rally for people's vote - live updates. The Guardian. URL vidita ye la 23ma di marto 2019.
- ↑ (31ma di marto 2019) Eslováquia elege mulher à presidência pela primeira vez. UOL. URL vidita ye la 1ma di aprilo 2019.
- ↑ (2ma di aprilo 2019) Algerian president Abdelaziz Bouteflika resigns after 20 years. The Guardian. URL vidita ye la 2ma di aprilo 2019.
- ↑ Carl Zimmer (10ma di aprilo 2019) - A New Human Species Once Lived in This Philippine Cave - Archaeologists in Luzon Island have turned up the bones of a distantly related species, Homo luzonensis, further expanding the human family tree. - . A New Human Species Once Lived in This Philippine Cave - Archaeologists in Luzon Island have turned up the bones of a distantly related species, Homo luzonensis, further expanding the human family tree.. The New York Times
- ↑ (15ma di aprilo 2019) Massive fire breaks out in Notre Dame Cathedral in Paris (en Angla). Fox News.
- ↑ (17ma di aprilo 2019) Ex-presidente do Peru se suicida após ordem de prisão no caso Odebrecht (en Portugalana). Folha de S.Paulo.
- ↑ 36,0 36,1 (17ma di april 2019) Alan García murió tras dispararse en la cabeza antes de ser detenido [VIDEO] (en (Hispana)). Perú 21.
- ↑ (17ma di aprilo 2019) Ruling coalition on track to win most seats in early counts. The Straits Times.
- ↑ (25ma di aprilo 2019) Sri Lanka revises bombings death toll down by 100 (en Angla). Al Jazeera. URL vidita ye la 30ma di aprilo 2019.
- ↑ (23ma di aprilo 2019) Death toll from Easter Sunday attacks climbs to 321 (en Angla). ADAderana. URL vidita ye la 30 di aprilo 2019.
- ↑ Death toll from Luzon earthquake rises to 16. Rappler. URL vidita ye la 24ma di aprilo 2019.
- ↑ (30ma di aprilo 2019) Directo (en (Hispana)). El País. URL vidita ye la 30ma di aprilo 2019.
- ↑ (30ma di aprilo 2019) - Emperor Akihito becomes first Japanese monarch to abdicate in 200 years - Emperor Akihito becomes first Japanese monarch to abdicate in 200 years. CNN
- ↑ (6ma di mayo 2019) - Aeroflot plane crash: 41 killed on Russian jet - Aeroflot plane crash: 41 killed on Russian jet (en Angla). BBC News
- ↑ (9ma di mayo 2019) - Explainer: Why the war in Syria's Idlib escalated again - Explainer: Why the war in Syria's Idlib escalated again (en Angla). Reuters
- ↑ (17ma di mayo 2019) - Taiwan gay marriage: Parliament legalises same-sex unions - Taiwan gay marriage: Parliament legalises same-sex unions. BBC News
- ↑ (19ma di mayo 2019) Chacina em bar deixa 11 mortos em Belém. G1. URL vidita ye la 20ma di mayo 2019.
- ↑ (7ma di februaro 2019) Göttinger Nobelpreisträger Manfred Eigen verstorben (en Germana). Max-Planck-Institut für biophysikalische Chemie.
- ↑ (8ma di februaro 2019) Former Polish prime minister Jan Olszewski dies at 88 (en Angla). The Washington Post. URL vidita ye la 11ma di februaro 2019.
- ↑ Karl Lagerfeld: La segunda muerte de Chanel. La Razón. URL vidita ye la 20ma di februaro 2019.
- ↑ Gates, Anita (14ma di aprilo 2019). Bibi Andersson, Luminous Presence in Bergman Films, Dies at 83. The New York Times.
- ↑ Nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh từ trần (en Vietnamana).
- ↑ (23ma di aprilo 2019) BREAKING: Grand Duke Jean of Luxembourg dies at the age of 98. Royal Central. URL vidita ye la 23ma di aprilo 2019.
- ↑ Morre aos 72 anos a sambista Beth Carvalho (en Portugalana). UOL. URL vidita ye la 30ma di aprilo 2019.
- ↑ (2ma di mayo 2019) L'enterrement de l'ancien ministre Ali Mroudjae est aujourd'hui (en Franca). URL vidita ye la 10ma di mayo 2019.
- ↑ (13ma di mayo 2019) Muere Doris Day, la legendaria actriz famosa por cantar el éxito "Qué será, será" (en (Hispana)). BBC News - Mundo.
- ↑ Tim Conway, Star of The Carol Burnett Show, Dies at 85. People. URL vidita ye la 20ma di mayo 2019.
- ↑ Författaren Sven Lindqvist är död – blev 87 år Sueda
- ↑ Bob Hawke, Australia's 23rd prime minister, dies aged 89. URL vidita ye la 16ma di mayo 2019.
- ↑ (16ma di mayo 2019) I.M. Pei, World-Renowned Architect, Is Dead at 102 (en Angla). The New York Times.
- ↑ (20ma di mayo 2019) Tricampeão da Fórmula 1, Niki Lauda morre aos 70 anos (en Portugalana). Folha de S.Paulo.
