Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigeen verbeter en uitgebrei kan word.	Maandag, 20 Mei 2019 Hier is tans 79 874 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n Afrikaanse wêreldklas-ensiklopedie te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Gotenburg (Sweeds: Göteborg, [ˌʝøtəˈbɔrʲ] luister (hulp·inligting)) is die tweede grootste stad van Swede en die vyfde grootste in Skandinawië met 'n bevolking van sowat 'n halfmiljoen in die stad (Sweeds: tätorten) en meer as 900 000 in die metropolitaanse gebied van Storgöteborg ("Groot-Gotenburg"). Gotenburg is aan die weskus van Swede naby die monding van die rivier Göta älv in die Kattegat geleë.

Die geografies gunstige ligging halfpad tussen Stockholm, Kopenhagen en Oslo het van Gotenburg die beduidendste seehawe vir vrag- en passasierskepe in Noord-Europa gemaak. Die Gotenburghawe hanteer met jaarliks 30 miljoen ton vrag 'n groot deel van Swede se in- en uitvoere en moderne passasierskepe van rederye soos Stena Line en Scandinavian Seaways doen hier aan en vervoer jaarliks meer as vier miljoen passasiers uit Denemarke, Duitsland, die Verenigde Koninkryk en Nederland na Swede. Die tradisionele skeepsbou het vanweë die sterk mededinging uit die Verre Ooste lankal agteruitgegaan, maar Gotenburg is nog steeds 'n beduidende nywerheidsentrum en die tuiste van groot maatskappye soos die motorvervaardiger Volvo, SKF (koeëllaers) en Hasselblad (kameras) se hoofkwartiere. Die ryk kulturele lewe het van Gotenburg een van die leidende kunsmetropole in Skandinawië gemaak.

Die huidige stad is reeds die tweede wat die naam Gotenburg dra. Die historiese voorloper is deur koning Karl IX op die nabygeleë eiland Hisingen gestig en in 1611 deur Deense en Noorse troepe verwoes. Vanaf 1621 is op inisiatief van koning Gustav II Adolf 'n nuwe stad deur Nederlandse ingenieurs opgerig. Die terrein is opsetlik gekies – die Deense koning Christiaan, 'n aartsvyand van Gustav II Adolf, was hier in oorlogstye nie in staat om sy swaar kanonne te gebruik nie.

Gotenburg is volgens die tipiese voorbeeld van 'n Nederlandse stad uit die 16de en 17de eeu met kanale, twintig brûe en 'n vesting beplan en gebou. Die eerste stadsraad het naas sewe Swede en 'n Skot ook uit tien verteenwoordigers van die plaaslike Nederlandse bevolking bestaan. Alhoewel twee kanale intussen toegegooi is om plek te maak vir twee strate, Östra en Västra Hamngatan, het die stadsentrum van Gotenburg sy Nederlandse karakter grotendeels bewaar.

...lees verder

In die nuus

Die Suid-Afrikaanse heraldikus, vlagkundige en genealoog (ontwerper van beide die vlae van Namibië en Suid-Afrika) Frederick Brownell sterf op 79 in Pretoria. Die Amerikaanse aktrise, sangeres en diereregteaktivis Doris Day sterf op 97 in Carmel Valley Village, Kalifornië.
Van die deelnemende krieketspanne begin hul voorbereidings vir die Krieketwêreldbeker 2019 in Engeland. Dié toernooi skop op 30 Mei tussen Engeland en Suid-Afrika op Londen se The Oval af.
Die 72ste Cannes-rolprentfees begin op 14 Mei in Cannes, Frankryk.
Die regerende ANC onder president Cyril Ramaphosa verdedig hul absolute meerderheid ondanks verliese. Die DA verdedig hul posisie as amptelike opposisie en regeringsparty in die Wes-Kaap. Veral EFF, VF+ en IVP toon winste.
Die 58ste Biënnale van Venesië, een van die belangrikste kunsuitstallings, word in Venesië gehou.

Het u geweet...

... dat die Indiese politikus Mahatma Gandhi vir 'n lang tydperk as 'n advokaat in Durban gewerk het? Hy was tussen 1893 en 1915 in Suid-Afrika woonagtig. Hier het hy die Natalse Indiese Kongres gestig, wat later met die ANC sou saamsmelt.

... dat Montreal in Kanada die tweede grootste Franstalige stad in die wêreld is? Dit is met die 3,9 miljoen inwoners in die metropolitaanse gebied die grootste stad van die Franstalige provinsie Quebec en die tweede grootste in Kanada.

Vandag in die geskiedenis

20 Mei

1884 – Dinuzulu volg sy vader, Cetshwayo, op as koning van die Zoeloes.
1902 – Kuba verkry sy onafhanklikheid van die Verenigde State.
1916 – Die eerste uitgawe van die tydskrif Huisgenoot (toe die maandblad De Huisgenoot) verskyn op Suid-Afrikaanse rakke.
1927 – Saoedi-Arabië word onafhanklik van die Verenigde Koninkryk.
1932 – Amelia Earhart word die eerste vrou wat ononderbroke alleen oor die Atlantiese Oseaan probeer vlieg.