1911

1911. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa
Urteak	1908  • 1909  • 1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1911 MCMXI
Ab urbe condita	2664
Armeniar egutegia	1360 ԹՎ ՌՅԿ
Bahá'í egutegia	67 – 68
Bengaliar egutegia	1318
Berber egutegia	2861
Egutegi budista	2455
Myanmarko egutegia	1273
Bizantziar egutegia	7419 – 7420
Koptoen egutegia	1627 – 1628
Etiopiar egutegia	1903 – 1904
Hebrear egutegia	5671 – 5672
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1967 – 1968
Shaka Samvat	1833 – 1834
Kali Yuga	5012 – 5013
Iraniar egutegia	1289 – 1290
Islamiar egutegia	1329 – 1330
Japoniar egutegia	Meiji 44 (明治44年)
Korear egutegia	4244
Thailandiar eguzki egutegia	2454
Holozeniar egutegia	11911

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Martxoaren 8a - Lehen Emakume Langilearen Nazioarteko Eguna ospatu zuten Clara Zetkin feministaren deialdiari jarraituz. Manifestazioak izan ziren Austria-Hungarian, Danimarkan, Suitzan eta Alemanian.
• Martxoaren 25a - New York hiriko Triangle Shirtwaist fabrikako sutean 146 langile hil eta 71 zauritu ziren.
• Apirilaren 23a - Iratiko Burdinbideak bere lehen bidaia egin zuen.
• Abenduaren 19an Roald Amundsen eta bere taldekideak Hego Polora heldu ziren. 35 egun geroago Robert Falcon Scott eta bere taldekideak helduko ziren.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• Maiatzaren 19a - L'Heure espagnole (euskaraz: Espainiar ordua), Maurice Ravelen musika eta Franc-Nohainen libretoa duen opera bufoa estreinatu zen Parisko Opéra-Comiquen.

Mundua

• Abuztuaren 21a - "Mona Lisa" edo "Gioconda" margolana, Leonardo da Vinciren olio pintura, Louvreko museotik lapurtu zuten Parisen. Bi urte geroago aurkitu zuten Florentzian.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 7a - Julian Ajuriagerra, frantzian aritutako bilbotar neuropsikiatra eta psikoanalista (h. 1993).
• Urtarrilaren 16a - Eduardo Frei Montalva, Txileko presidentea (h. 1982).
• Urtarrilaren 16a - Jacques Guillermaz, frantziar sinologoa, armadako jenerala eta diplomatikoa (h. 1998).
• Urtarrilaren 16a - Roger Lapébie, lapurtar txirrindularia, 1937ko Frantziako Tourreko irabazlea (h. 1996).
• Urtarrilaren 17a - George Stigler, estatubatuar ekonomialaria, 1982ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1991).
• Urtarrilaren 18a - José María Arguedas, peruar idazlea, XX. mendeko Peruko literaturako esanguratsuenetakoa (h. 1969).
• Urtarrilaren 19a - Garrett Birkhoff, estatubatuar matematikaria (h. 1996).
• Urtarrilaren 21a - Lee Yoo-hyung, hegokorear futbolaria (h. 2003).
• Urtarrilaren 22a - Bruno Kreisky, Austriako kantzilerra (h. 1990).
• Urtarrilaren 24a - René Barjavel, frantziar idazlea, zientzia fikzioaren maisutzat hartua (h. 1985).
• Urtarrilaren 24a - Alfonso Rodríguez Aldabe, nafar diplomazialari eta intelektuala (h. 2008).
• Urtarrilaren 30a - Roy Eldridge, Little Jazz, estatubatuar tronpeta-jotzailea (h. 1989).

Otsaila

• Otsailaren 3a - Jehan Alain, frantziar konpositore eta organista (h. 1940).
• Otsailaren 6a - Ronald Reagan, Ameriketako Estatu Batuetako 40. Presidentea eta aktorea (h. 2004).
• Otsailaren 10a - Mstislav Keldix, matematika eta mekanikaren esparruetako sobietar zientzialaria (h. 1978).
• Otsailaren 14a - Willem Johan Kolff, holandar-estatubatuar medikua (h. 2009).
• Otsailaren 19a - Merle Oberon, indiar-britainiar aktorea (h. 1979).

Martxoa

• Martxoaren 3a - Jean Harlow, estatubatuar aktorea (h. 1937).
• Martxoaren 5a - Wolfgang Larrazábal, Venezuelako presidentea (h. 2003).
• Martxoaren 5a - Josefina Serratosa, gipuzkoar aktorea (h. 1990).
• Martxoaren 8a - Milton Sirotta, Edward Kasner matematikariaren iloba, 10¹⁰⁰ zenbakia izendatzeko googol izena proposatu zuena (h. 1981).
• Martxoaren 9a - Clara Rockmore, musikari birtuosoa, Theremina jotzen nabarmendu zena (h. 1998).
• Martxoaren 11 - Alba de Céspedes, italiar idazlea (h. 1997).
• Martxoaren 12a - Gustavo Díaz Ordaz, Mexikoko presidentea (h. 1979).
• Martxoaren 16a - Josef Mengele, Heriotzaren aingerua, alemaniar gerra kriminal nazia (h. 1979).
• Martxoaren 18a - Éliane Jeannin-Garreau, Frantziako Erresistentziako lapurtar kidea (h. 1999).
• Martxoaren 18a - Gabriel Zelaia, gaztelaniazko euskal idazlea (h. 1991).
• Martxoaren 20a - Alfonso García Robles, mexikar diplomatikoa eta legegizona, 1982ko Bakearen Nobel Saria (h. 1991).
• Martxoaren 24a - Joseph Barbera, estatubatuar animatzaile, zuzendari eta ekoizlea, Hanna-Barbera estudioaren sortzailea (h. 2006).
• Martxoaren 24a - Enrique Jordá, gipuzkoar orkestra-zuzendaria (h. 1996).
• Martxoaren 26a - J. L. Austin, ingeles filosofoa (h. 1960).
• Martxoaren 26a - Tennessee Williams, estatubatuar antzerkigilea (h. 1983).
• Martxoaren 29a - Jose Antonio Arkotxa, euskal idazle eta antzerkigilea (h. 1996).
• Martxoaren 30a - Víctor García Hoz, espainiar pedagogoa, Espainiako pedagogiako maisu handienetakoa (h. 1998).

Apirila

• Apirilaren 1a - Esteban García Leoz, nafar tenorra (h. 2009).
• Apirilaren 5a - Olof Eriksson, Finlandiako udalerrietako hainbat armarri marraztu zituen gizona (h. 1987).
• Apirilaren 6a - Feodor Lynen, alemaniar biokimikaria, 1974ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1979).
• Apirilaren 7a - Lino Akesolo, euskal idazlea eta elizgizona (h. 1991).
• Apirilaren 8a - Melvin Calvin, estatubatuar kimikaria, 1961eko Kimikako Nobel Saria (h. 1997).
• Apirilaren 8a - Emil Cioran, errumaniar jatorriko frantsesezko idazle eta filosofoa (h. 1995).
• Apirilaren 10a - José Luis Sáenz de Heredia, espainiar zinema-zuzendaria (h. 1992).
• Apirilaren 17a - Hervé Bazin, frantziar idazlea (h. 1996).
• Apirilaren 17a - Jesús Erize, nafar fraide misiolaria (h. 1990).
• Apirilaren 23a - Józef Cyrankiewicz, Poloniako lehen ministroa (h. 1989).
• Apirilaren 27a - Jose Arana Gorostegi, gipuzkoar futbolaria (h. 1971).
• Apirilaren 27a - Georges Dargaud, frantziar argitaratzailea, komikien edizioan espezializatua (h. 1990).

Maiatza

• Maiatzaren 1a - Eudald Serra, kataluniar eskultore eta etnologoa (h. 2002).
• Maiatzaren 2a - Atanasio Bidaurreta, nafar klaretar fraidea (h. 1936).
• Maiatzaren 2a - Charles Bruck, Errumanian jaiotako frantziar musikagilea (h. 1995).
• Maiatzaren 8a - Robert Johnson, estatubatuar bluesmana (h. 1938).
• Maiatzaren 15a - Max Frisch, suitzar arkitekto eta idazlea (h. 1991).
• Maiatzaren 15a - Herta Oberheuser, naziekin bat egin zuen alemaniar dermatologoa (h. 1978).
• Maiatzaren 17a - Eduardo Hernández Asiain, kubatar jatorriko nafar biolin-jotzailea (h. 2010).
• Maiatzaren 17a - Maureen O'Sullivan, irlandar aktorea (h. 1998).
• Maiatzaren 17a - Antonio Tovar, espainiar filologoa, hizkuntzalaria eta historialaria (h. 1985).
• Maiatzaren 17a - Maurice Zelhai, baxenafar errugbilaria (h. 1980).
• Maiatzaren 27a - Vincent Price, estatubatuar aktorea (h. 1993).
• Maiatzaren 29a - Samuel Herrick, estatubatuar astronomoa (h. 1974).
• Maiatzaren 31 - Maurice Allais, frantziar ekonomista eta ingeniaria, 1988ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2010).

Ekaina

• Ekainaren 1a - Antonio Odriozola, arabar bibliografoa (h. 1987).
• Ekainaren 4a - Milovan Djilas, jugoslaviar politikaria (h. 1995).
• Ekainaren 6a - Jean Cayrol, frantziar poeta, idazle eta zinemagilea (h. 2005).
• Ekainaren 7a - Brooks Stevens, etxeko altzairu, tresna, auto eta moto diseinatzaile industrial estatubatuarra (h. 1995).
• Ekainaren 8a - Antonio Rosón Pérez, Galiziako Xuntako lehenengo presidentea (h. 1986).
• Ekainaren 9a - André Dewavrin, frantziar ofiziala, Frantziako Erresistentziako kidea (h. 1998).
• Ekainaren 10a - Terence Rattigan, ingeles idazlea (h. 1977).
• Ekainaren 13a - Luis Walter Alvarez, estatubatuar fisikaria, 1968ko Fisikako Nobel saria (h. 1988).
• Ekainaren 13a - Jean-Paul-Marie Vincent, frantziar apezpikua, Baionako apezpikua izandakoa (h. 1994).
• Ekainaren 19a - Sigvard Eklund, suediar fisikaria (h. 2000).
• Ekainaren 19a - Dudley Shelton Senanayake, Sri Lankako lehen ministroa (h. 1973).
• Ekainaren 24a - Juan Manuel Fangio, 1 Formulako argentinar gidaria, historiako onenetakoa (h. 1995).
• Ekainaren 24a - Ernesto Sabato, argentinar idazle, saiakeragile, fisikari eta pintorea (h. 2011).
• Ekainaren 25a - William Howard Stein, estatubatuar biokimikaria, 1972ko Kimikako Nobel Saria (h. 1980).
• Ekainaren 26a - Ernst Witt, alemaniar matematikaria (h. 1991).
• Ekainaren 26a - Babe Zaharias, estatubatuar kirolaria, historiako kirolaririk balioanitzekoetakotzat hartua (h. 1956).
• Ekainaren 29a - Kepa Areso, euskal herritar futbolaria (h. 2002).
• Ekainaren 29a - Bernard Herrmann, estatubatuar zinema soinu-banda konpositorea (h. 1975).
• Ekainaren 30a - Czesław Miłosz, poloniar idazlea, 1980ko Literaturako Nobel Saria (h. 2004).

Uztaila

• Uztailaren 5a - Luis Díez del Corral, espainiar pentsalari, legelari eta idazlea (h. 1998).
• Uztailaren 5a - Georges Pompidou, Frantziako presidentea (h. 1974).
• Uztailaren 7a - Gian Carlo Menotti, italiar musikagilea (h. 2007).
• Uztailaren 9a - John Archibald Wheeler, estatubatuar fisikaria (h. 2008).
• Uztailaren 15a - Emilio Adolfo Westphalen, perutar poeta eta kritikaria (h. 2001).
• Uztailaren 16a - Ginger Rogers, estatubatuar aktore, dantzari eta abeslaria (h. 1995)
• Uztailaren 21a - Marshall McLuhan, kanadar ingeles irakaslea, filosofoa, literatur kritikaria eta intelektuala (h. 1980).
• Uztailaren 28a - Federico Etxebarria Uribe, bilbotar margolaria (h. 2004).
• Uztailaren 30a - Faustino Pérez García, nafar klaretar fraidea (h. 1936).

Abuztua

• Abuztuaren 5a - Robert Taylor, estatubatuar aktorea (h. 1969).
• Abuztuaren 6a - Lucille Ball, estatubatuar aktorea (h. 1989).
• Abuztuaren 7a - Nicholas Ray, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 1979).
• Abuztuaren 9a - William Fowler, estatubatuar fisikaria, 1983ko Fisikako Nobel Saria (h. 1995).
• Abuztuaren 11 - Alphonse De Waelhens, belgikar filosofo neoeskolastikoa (h. 1981).
• Abuztuaren 11 - Thanom Kittikachorn, Thailandiako diktadorea (h. 2004).
• Abuztuaren 12a - Mario Moreno, Cantinflas, mexikar aktore eta umorista (h. 1993).
• Abuztuaren 15a - Francisco Peralta, espainiar apezpikua, Gasteizko gotzaina izandakoa (h. 2006).
• Abuztuaren 16a - Ernst Friedrich Schumacher, alemaniar jatorrizko ekonomilaria, eragin handiduna 1970eko hamarkadan (h. 1977).
• Abuztuaren 17a - Mikhail Botvinnik, sobietar xake jokalaria (h. 1995).
• Abuztuaren 25a - André Leroi-Gourhan, frantziar etnologo, arkeologo eta historialaria (h. 1986).
• Abuztuaren 25a - Võ Nguyên Giáp, vietnamdar militar komunista, Indotxinako Gerrako eta Vietnamgo Gerrako heroia (h. 2013).
• Abuztuaren 28a - José Antonio Girón de Velasco, espainiar politikaria (h. 1995).

Iraila

• Irailaren 6a - Milorad B. Protić, serbiar astronomoa (h. 2001).
• Irailaren 7a - Todor Zhivkov, Bulgariako lehen ministroa (h. 1998).
• Irailaren 9a - Richard Baer, alemaniar ofizial nazia (h. 1963).
• Irailaren 9a - Ahti Hammar, Finlandiako udalerrietako hainbat armarri marraztu zituen gizona (h. 1979).
• Irailaren 11 - Conchita Montenegro, euskal herritar aktore eta dantzaria (h. 2007).
• Irailaren 15a - Jose Mugerza, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 1980).
• Irailaren 18a - Raul Cancio, gipuzkoar aktorea (h. 1961).
• Irailaren 18a - Carmen Kurtz, kataluniar idazlea (h. 1999).
• Irailaren 19a - William Golding, ingeles idazle, saiolari eta poeta, 1983ko Literaturako Nobel Saria (h. 1993).
• Irailaren 24a - Konstantin Txernenko, Sobietar Batasunako burua (h. 1985).

Urria

• Urriaren 2a - Tilly Fleischer, xabalina, pisu eta disko jaurtiketan espezializatutako alemaniar kirolaria (h. 2005).
• Urriaren 3a - Edgar Sanabria, Venezuelako presidentea (h. 1989).
• Urriaren 7a - Shura Txerkasski, errusiar piano-jotzailea (h. 1995).
• Urriaren 9a - Luis Santaló, kataluniar matematikaria eta ikertzailea (h. 2001).
• Urriaren 13a - André Navarra, lapurtar txelo jole eta irakaslea, mundu mailako ospea lortu zuena (h. 1988).
• Urriaren 14a - Lê Ðức Thọ, vietnamdar politikaria, 1973ko Bakearen Nobel Saria (h. 1990).
• Urriaren 19a - Gilen Epherre, euskal idazlea eta euskaltzaina (h. 1974).
• Urriaren 21a - Jon Beistegi, Axola, euskal idazlea (h. 1993).

Azaroa

• Azaroaren 1a - Donald William Kerst, estatubatuar fisikaria (h. 1993).
• Azaroaren 1a - Henri Troyat, errusian jaiotako frantziar idazlea (h. 2007).
• Azaroaren 2a - Odysseus Elytis, greziar olerkari eta saiakeragilea, 1979ko Literaturako Nobel Saria (h. 1996).
• Azaroaren 10a - Andres Eliseo Mañarikua, bizkaitar historialaria (h. 1988).
• Azaroaren 11 - Roberto Matta, txiletar margolaria, bere herrialdeko artistarik ospetsuenetarikoa (h. 2002).
• Azaroaren 11 - Jose Sagarna, bizkaitar abadea, Gerra Zibilean frankistek eraila (h. 1936).
• Azaroaren 11 - José María Sánchez-Silva, espainiar idazle eta kazetaria (h. 2002).
• Azaroaren 13a - Heinz von Foerster, austriar-estatubatuar filosofo eta fisikaria (h. 2002).
• Azaroaren 17a - Charles Walters, estatubatuar zinemagilea (h. 1982).
• Azaroaren 24a - Jon Oñatibia, euskal idazle eta gipuzkoar txistularia (h. 1979).
• Azaroaren 26a - Sammy Reshevsky, poloniar-estatubatuar xake-jokalaria (h. 1992).
• Azaroaren 30a - Jorge Negrete, mexikar abeslari eta aktorea, rantxera eta mariatxi musikako abeslari bikaina izateagatik oroitua (h. 1953).
• Azaroaren 30a - Shoichi Nishimura, japoniar futbolaria (h. 1998).

Abendua

• Abenduaren 3a - Nino Rota, italiar konpositorea (h. 1979).
• Abenduaren 5a - Alfred Manessier, frantziar margolaria (h. 1993).
• Abenduaren 8a - Sauveur Ducazeaux, lapurtar txirrindularia (h. 1987).
• Abenduaren 9a - Jose Basterretxea, Oskillaso, euskal idazlea (h. 1996).
• Abenduaren 9a - Broderick Crawford, estatubatuar aktorea (h. 1986).
• Abenduaren 11 - Nagib Mahfuz, arabierazko egiptoar idazlea, 1988ko Literaturako Nobel Saria (h. 2006).
• Abenduaren 13a - Trygve Haavelmo, norvegiar idazlea, 1989ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 1999).
• Abenduaren 14a - Hans von Ohain, alemaniar ingeniari eta asmatzailea, zurrusta-propultsioaren aitzindarietako bat aeronautikan (h. 1998).
• Abenduaren 18a - Jules Dassin, estatubatuar zinema zuzendaria (h. 2008).
• Abenduaren 22a - Álvaro Cunqueiro, galiziar idazle eta kazetaria (h. 1981).
• Abenduaren 22a - Grote Reber, estatubatuar astronomoa, irrati-astronomia alorreko ikerketen aitzindaria (h. 2002).
• Abenduaren 25a - Louise Bourgeois, frantziar eskultorea (h. 2010).
• Abenduaren 26a - Renato Guttuso, italiar margolaria eta eskultorea (h. 1987).
• Abenduaren 29a - Klaus Fuchs, alemaniar fisikaria (h. 1988).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Ángel Zuñiga, nafar kazetaria (h. 1994).
• Antonio Elortza Muxika, kirolen -bereziki txirrindularitzaren- gipuzkoar sustatzailea (h. 1976).
• Demetrio Beriain, Kataluniako nafar anarkista eta idazlea (h. 1981).
• Federico Etxebarria Uribe, bilbotar margolaria (h. 2004).
• Pilar Barandiaran Barandiaran, Jose Migel Barandiaranen idazkari, zerbitzari eta zaintzailea (h. 2008).
• Louis Dumont, frantziar antropologoa (h. 1998).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

• Urtarrilaren 17a - Francis Galton, ingeles zientzialari oparoa (j. 1822).
• Otsailaren 8a - Joaquín Costa, espainiar idazle, politikari, legegizon, ekonomialari eta historialaria (j. 1846).
• Otsailaren 11 - Daniel Irujo, nafar abokatu abertzalea (j. 1864).
• Otsailaren 21a - Isidre Nonell, kataluniar margolari eta marrazkigilea (j. 1872).
• Otsailaren 25a - Cruz Otxoa de Zabalegi, nafar elizgizona, legegilea eta politikari karlista (j. 1840).
• Otsailaren 25a - Friedrich Spielhagen, alemaniar idazlea (j. 1829).
• Martxoaren 1a - Jacobus Henricus van't Hoff, herbeheretar kimikaria, 1901eko Kimikako Nobel Saria (j. 1852).
• Martxoaren 7a - Antonio Fogazzaro, italiar idazlea (j. 1842).
• Martxoaren 9a - Plácido Allende, bizkaitar ingeniari eta politikaria (j. 1861).
• Martxoaren 30a - Ellen Swallow Richards, estatubatuar kimikaria eta ekologoa (j. 1842).
• Apirilaren 9a - Manuel Aguirre de Tejada, galiziar abokatu eta politikaria (j. 1827).
• Apirilaren 25a - Emilio Salgari, italiar idazlea (j. 1862).
• Maiatzaren 18a - Gustav Mahler, austriar musikagilea (j. 1860).
• Ekainaren 4a - William Russel Dudley, estatubatuar botanikoa (j. 1849).

Uztailetik abendura

• Uztailaren 5a - George Johnstone Stoney, irlandar fisikaria (j. 1826).
• Uztailaren 9a - Jose Goikoa, gipuzkoar arkitektoa (j. 1844).
• Uztailaren 23a - Jose Maria Lizana, Casa Torreko markesa, bizkaitar politikari kontserbador eta idazlea (j. 1843).
• Abuztuaren 19a - Manuel Iradier, gasteiztar zientzialari eta esploratzailea (j. 1854).
• Irailaren 16a - Edward Whymper, ingeles mendigoizale eta artista (j. 1840).
• Irailaren 21a - Ahmed Orabi, Egiptoko lehen ministroa (j. 1841).
• Urriaren 1a - Wilhelm Dilthey, alemaniar filosofoa eta historialaria (j. 1833).
• Urriaren 4a - Joseph Bell, eskoziar doktorea eta zientzialaria (j. 1837).
• Urriaren 18a - Alfred Binet, frantziar psikologo eta pedagogoa (j. 1857).
• Urriaren 28a - Félix Torre, bizkaitar arkitekto eta politikaria (j. 1867).
• Urriaren 29a - Joseph Pulitzer, hungariar jatorriko estatubatuar kazetaria (j. 1847).
• Azaroaren 22a - Luciano Murrieta, Murrietako markesa, bizkaitar militar eta mahastizaina (j. 1822).
• Azaroaren 25a - Paul Lafargue, Frantziako sozialismoaren aitzindaria (j. 1842).
• Abenduaren 12a -Aristides Artiñano, euskal herritar historialaria eta kazetaria (j. 1840).
• Abenduaren 20a - Joan Maragall i Gorina, katalanezko idazlea (j. 1860).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Abuztua - Charles Bécas, lapurtar apaiz katolikoa eta poeta (j. 1847).

Nobel saridunak:

• Fisika: Wilhelm Wien
• Kimika: Marie Curie
• Literatura: Maurice Maeterlinck
• Medikuntza: Allvar Gullstrand
• Bakea: Tobias Asser eta Alfred Hermann Fried

---

Agintariak

[[Fitxategi:Kanada|10x10px|1911|link=]]

[[Fitxategi:Errusia|10x10px|1911|link=]]

Munduko agintariak 1911. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1911